«ШҲТ мамлакатлари ҳамкорлигининг янги босқичи: туризм ва маданий мерос» форуми доирасида 20 май куни «ТУРКТАВ » жамғармаси томонидан Ўзбекистон тарихига оид қўлёзмаларнинг асл нусхалари «Ипак йўли» туризм ва маданий мерос институтининг кутубхонасига топширилди. Бу ҳақда Туризм ва маданий мерос вазирлиги хабар қилди.
Қайд этилишича, айни вақтга қадар фонд томонидан 55 минг электрон қўлёзма ҳужжатлар рақамлаштирилган. Ушбу лойиҳа доирасида Туркия архивларидан топилган ҳужжатлардан Бухоро, Қўқон ва Хоразм хонликларига тегишлилари топилган. Турк дунёси маданий меросини айирбошлаш юзасидан ушбу архив ҳужжатлари катта аҳамиятга эга ҳисобланади.
Форум доирасида «ТУРКТАВ» жамғармаси ҳамда Туризм ва маданий мерос вазирлиги ўртасида ҳамкорлик тўғрисидаги муҳим ҳужжат меморандум имзоланган. Айни вақтга қадар фонд томонидан 55 минг электрон қўлёзма ҳужжатлар рақамлаштирилган. Усмонлилар давлатининг олти асрлик ҳукмронлик даврида ўзи бевосита алоқадор бўлган мамлакатларнинг географияси ва тарихига оид миллионлаб ҳужжатлар тўпланган.
Ушбу лойиҳа доирасида Туркия архивларидан топилган ҳужжатлардан Бухоро, Қўқон ва Хоразм хонликларига тегишлилари топилган. Ушбу материалларни қуйидаги гуруҳларга бўлиш мумкин:
- хонликларнинг ички динамикаси доирасидаги кураш;
- ўша даврда мусулмон дунёсининг энг муҳим давлати бўлган ва халифалик маркази ҳисобланган Усмонли давлатини қўллаб-қувватлаш орқали ўз қудратини мустаҳкамлашга уринишлар;
- элчилар орқали юборилган мактублар ва Усмонийлар империясининг юқори мартабали раҳбарлари томонидан жавоб сифатида ёзилган мактублар;
- элчилар орқали сўралган ҳарбий ёрдам ва ушбу ёрдамга жавоб тариқасида тўп ясовчи усталарни (қурол усталарини) жўнатиш;
- элчи делегацияларини жойлаштириш, совғалар, маъмурий харажатлар, томошабинлар, мукофотлар;
- Туркистонлик зиёратчиларнинг зиёрат йўллари хавфсизлигини таъминлаш;
- турк зиёратчиларини Макка ва Мадинага жойлаштириш, шунингдек, камбағал зиёратчиларнинг қайтиши учун харажатлар;
- сўралган китобларни Туркистон мадрасаларига жўнатиш;
- Туркистон аҳолисини, айниқса, Усмонийлар ҳудудида яшовчи ўзбекларни жойлаштириш амалиётлари, жумладан, Усмонли фуқаролигини олганларни олдинги таъсир доирасидан чиқариш;
- Усмонийлар таълим муассасаларида ўқиётган ўзбек талабалари, уларга шароит яратиш ҳақида;
- Усмонийлар империяси ҳудудида яшовчи ўзбеклар томонидан яратилган жамғармалар, бу маблағларни бошқариш, улар амалга оширган тадбирлар;
- Усмонли маъмурияти томонидан ҳурмат қилинган ўзбек уламолари ҳақида маълумотлар. Уламолар ва уларнинг фарзандлари солиқ ва шунга ўхшаш мажбуриятларни тўлашдан озод қилинган.
Изоҳ (0)