Қашқадарё вилоятининг Чироқчи туманидаги Чияли қишлоғида Ўзбекистонга донғи кетган Чияли яхнаси тайёрланади. Маҳаллий аҳолининг айтишича, яхна гўшт ишқибозлари ҳафта давомида бўлиб ўтадиган энг катта бозорлардан яхна гўшт сотиб олиб, тановул қилиш имкониятига эга.
«Дарё» ижодий жамоаси Чироқчи туманининг Чияли қишлоғида «Чиял ғурурим» деб номланган бозорда йиғилган яхна пишириб сотувчиларни суҳбатга тортди.
«Яхна гўшти Чиялининг арпа еб, семирган 40-50 кило гўшт қилувчи қўзи гўштидан тайёрланади. Ана шундай семиз қўзи гўшти бўлса, яхна роҳатланиб ейдиган бўлиб пишади», — дейди бозорда яхна пишириб сотувчи Зиёвуддин Жуманов.
Зиёвуддин Жумановнинг айтишича, яхна таркибида сув, гўшт ва туз бўлади, холос. Яхна гўшт фақат мол тапписи — тарашада пиширилади. Газ ёки ўтинда пиширилган яхна гўшт тарашада пишган яхначалик ширин ва тотли бўлмайди.
«Сувга 50 кило гўштни ташлаб, унга туз ташлаб 10-12 соат қайнатасиз. Паст оловда қайнаб, маромига етган гўшт, Чияли яхнаси бўлади», — дейди ошпаз.
Ҳафтанинг уч кунида бўлиб ўтувчи тумандаги энг катта бозорлар — халқ тилида «Пайшанба бозор» номини олган ҳозирги «Чиял ғурурим» бозори, Шўрқудуқ деҳқон озиқ-овқат бозори ҳамда «Чоршанба бозор» номи билан машҳур бозорларда яхна пишириб сотувчи Зиёвуддин Жуманов ҳар бозорда беш бош қўзи гўштидан тайёрланган яхнани сотиб улгуради.
«Ҳар бозорга беш тоғора яхна гўшт олиб чиқаман ва ҳаммасини сотиб улгураман. Ҳар бир тоғорада 40-50 кило гўшт бўлади», — дейди яхна пишириб сотувчи Зиёвуддин ака.
Зиёвуддин аканинг айтишича, бир кило яхна гўшт 130 минг сўмдан 150 минг сўмгача бўлган нархда сотилади.
«Яхна гўштини бошқа жойларда ҳам пишириб кўришди. Аммо ўхшамади шекилли, ҳамма шу бозорларга келиб еб кетади. Яхна пишириш сирларини ўрганиш учун қўли ширин яхначиларга шогирд тушиш керак. Менга бобом Қўйлижуманбобо яхна пиширишни ўргатган бўлиб, яхна пишириб сотиш бизнинг оилавий безнесимизга айланган», — дейди Зиёвуддин Жуманов.
20 йилдан бери яхна пишириб сотувчи Бекзод Хушвақтовнинг айтишича, яхна гўшт 24 соат қайнаганидан сўнг пишади.
«Яхна 24 соат қайнагач, кейин истеъмол учун тайёр бўлади. Мен яхнани газ ва ўтинда ҳам пиширавераман», — дейди Бекзод Хушвақтов.
32 йилдан бери яхна пишириб сотувчи Қилич ака Фармоновнинг айтишича, яхна гўштининг пайдо бўлганига бир аср бўлган.
«Чияли халқи жудаям топқир халқ-да. Илгари уйига меҳмон келганда, меҳмон қилиш учун чойхоналар бўлмаган. Шунда гўштни димлаб пишириб, яхна гўшни ўйлаб топишган. Шу-шу ота-болаларимиз яхна пиширишни одат қилган», — дейди Қилич ака Фармонов.
Қилич аканинг айтишича, Чироқчи яхнасини тановул қилиш учун Тошкент шаҳридан, Самарқанддан, Хоразм ва Навоий, шунингдек Сурхондарёдан ҳам меҳмонлар келади.
«Қилич бувани 20 йилдан бери таниймиз. Ҳар бозор Қилич акадан яхна олиб, кетаман. Бозорда ўзимиз еб, уйга ҳам олиб кетамиз», — дейди вилоятнинг Ғузор туманидан яхна ейиш мақсадида бозорга борган Самандар Нормуродов.
Яхна пишириб сотувчилар ҳамда истеъмолчиларнинг айтишича, яхна сотиладиган бозорда ёзнинг энг иссиқ кунида ҳам пашша бўлмайди.
«Бозорларимиз ҳамда яхна гўштимизга дуо кетган. Биздан бошқалар яхна пиширса барибир ўхшамайди. Яхна фақат шу ерда ўз маромида пишади ва унинг таъми бошқа жойда пишириладиган яхналардан ажралиб туради», — дейди «Дарё» мухбири билан суҳбатлашган Қилич ака Фармонов.
Изоҳ (0)