Тошкентда диабетнинг глобал муаммолари ва уларни ҳал этиш имкониятларини муҳокама қилишга бағишланган «Диабет: мониторингдан бошқарувга» — Марказий Осиё диабетологик форуми бўлиб ўтди. Тадбир Ўзбекистондаги Санофи компаниясининг кўмагида Ўзбекистон эндокринологларининг миллий ассоциацияси томонидан ташкил этилди. Форумда Ўзбекистон Республикаси ва Қозоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирликлари, Россия, Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистон, Тожикистон, шунингдек, Польша, Албания ва Япониядан етакчи мутахассислар иштирок этишди.
Қандли диабет — бу нафақат тиббий, балки ижтимоий характердаги бутун дунёда долзарб бўлган мураккаб муаммо. Бугунги кунда 463 миллиондан ортиқ одам қандли диабет билан яшайди ва уларнинг ҳар иккисидан бирига ташхис қўйилмаган. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти қандли диабетни XXI аср эпидемияси деб эълон қилди, бундан ташқари COVID-19 пандемияси шароитида қандли диабет билан касалланган одамлар энг заиф тоифадаги беморлардан бирига айланди. Бу эса олимлар ва шифокорлардан диабетни янада чуқурроқ ўрганиш, уни даволаш ва олдини олиш бўйича янги технологияларни ишлаб чиқиш ва жорий этиш учун бирлашишни талаб қилади.
Марказий Осиё мамлакатларидаги қандли диабет билан оғриган беморлар учун диагностиканинг паст даражаси ва инновацион терапиядан фойдаланиш билан боғлиқ муаммолар энг сезиларли қийинчиликлардир. Бунда диабетнинг тарқалиши, ундан хабардорлик, даволаш ва бошқариш бўйича ишончли маълумотлар танқислиги мавжуд.
Шу муносабат билан ўтган тадбир Марказий Осиё, хусусан, Ўзбекистон учун соғлиқни сақлаш соҳасида муҳим воқеа бўлиб, унинг асосий мақсадлари — касалликни даволаш ва ташхислашда замонавий талабларга жавоб берадиган биргаликдаги ёндашувни ишлаб чиқиш, шунингдек, турли мамлакатларнинг етакчи экспертлари ва мутахассислари ўртасида тажриба алмашиш ҳамда беморлар ва шифокорларга терапия мақсадларига эришиш, минтақадаги соғлиқни сақлаш тизимлари бюджетига тушадиган юкламани камайтиришга ёрдам берадиган ягона диабетологик ҳамжамиятини яратиш.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазири ўринбосари, профессор, тиббиёт фанлари доктори Сабиров Улуғбек Юсупхонович таъкидлади: «Мамлакатимиздаги қандли диабет билан боғлиқ вазиятдан хавотирдамиз. Қўшни давлатларнинг қандли диабетга ташхис қўйиш ва даволаш соҳасидаги тажрибаси ва ютуқлари Ўзбекистон Республикасида қандли билан оғриган беморларга ёрдам кўрсатиш соҳасидаги ёндашувларни такомиллаштиришга ёрдам беради. Ўз вақтида ташхис қўйиш, эндокрин касалликларни етарли даражада даволаш ва олдинини олиш беморларда асоратлар оқибатларини ва давлатдан даволаниш харажатларини камайтиради.
Афсуски, қандли диабет носоғлом овқатланиш, фаол бўлмаган турмуш тарзи, тушкунлик (стресс), семизлик (Ўзбекистон аҳолисининг таҳминан ярми, 16—54 ёшда ортиқча вазнга эга) ва бошқалар каби хавфли омилларни ўз ичига олган ижтимоий муаммодир. Бизнинг вазифамиз эса нафақат касалликни даволаш, балки унинг олдинини олишдир».
Франциянинг Ўзбекистон Республикасидаги фавқулодда ва ваколатли элчиси Орелиа Бушез шундай деди: «Ўзбекистон кейинги 5 йил давомида эндокринологик ёрдамни яхшилаш бўйича ўз миллий дастурини кенгайтиришга қарор қилиб, диабет касаллигига катта эътибор қаратганидан хурсандман. Ишончим комилки, кўплаб мамлакатларнинг етакчи мутахассислари ва экспертларини бирлаштирган бундай форум ушбу касалликни даволаш ва профилактикасини яхшилашга хизмат қилади. Мен уларнинг эҳтиёжларига мос келадиган диабет касалликларини даволаш учун янги ёндашув пайдо бўлишига гувоҳ бўлишимизга ишонаман, бу эса белгиланган даволаш курсига содиқликни кучайтиради ва уларнинг ҳаёт сифатини яхшилайди».
«Қандли диабет — бу нафақат тиббий, балки ижтимоий характердаги муаммо бўлиб, уни ҳал қилиш учун аҳолининг соғлом турмуш тарзи, тўғри овқатланишини ташкил этиш, ўртача жисмоний фаоллик ва мунтазам профилактик текширувларнинг аҳамияти ҳақида хабардорлигини ошириш зарур. Беморларни даволаниш учун зарур дори-дармонлар билан таъминлаш ва касалликни ташхислаш учун имкониятлар яратиш жуда муҳимдир. Қандли диабет мавзусини ва унинг барча жиҳатларини турли ташкилотлар ва турли мамлакатлар вакиллари билан муҳокама қилиш жуда муҳимдир. Ҳаракатларни бирлаштириб, биз беморлар ва Марказий Осиёдаги тиббиёт ҳамжамияти учун шароитларни яхшилашимиз мумкин», — деб таъкидлади Ҳайдарова Феруза Алимовна, Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази директори вазифасини бажарувчи, бош шифокор, тиббиёт фанлари доктори, олий тоифали профессор ва шифокор.
Форум доирасида 3 та сессия бўлиб ўтди, унда қандли диабетга чалинганларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш, шунингдек, ушбу касалликка қарши курашда тиббий ёрдам кўрсатиш самарадорлигини ошириш масалалари муҳокама қилинди. Форум якунлари бўйича Ўзбекистон Республикасида диабет билан боғлиқ вазиятни яхшилаш бўйича кейинги қадамларни белгиловчи резолюция имзоланди:
- 2-тоифа диабетни даволаш;
- сульфонил пешоб препаратлари;
- қандли диабет билан касалланган беморларда COVID-19’ни даволаш.
Изоҳ (0)