Минск Иккинчи жаҳон уруши йилларидаги беларуслар геноцидининг тан олинишига эришмоқчи

Беларусь пойтахти Минск Иккинчи жаҳон уруши пайтида беларуслар қирғин қилингани тўғрисидаги далилларни халқаро судга тақдим этмоқчи. Бу ҳақда мамлакат бош прокурори Андрей Швед маълум қилди деб ёзади «РБК».

«Яқин кунларда биз Иккинчи жаҳон уруши пайтида содир бўлган Беларусь халқининг геноцидни белгиланган тартибда расман тан олишни бошлаш учун етарли миқдордаги далилларни тақдим этишни режалаштирмоқдамиз», — деди прокурор.

Шведнинг қайд этишича, жиноят сифатида геноцид тўғрисида даъво киритиш муддати эскирмайди. Беларусь мамлакатда фаолият юритган нацистлар жазо батальонларининг тирик қолган аъзоларини жавобгарликка тортиш тўғрисида кўрсатма беради. Шведнинг сўзларига кўра, республика ҳукумати бу одамларнинг қаерда яшашидан хабардор. Улар яшайдиган давлатларга ҳуқуқий ёрдам сўраб мурожаат қилинади.

Шведнинг таъкидлашича, Беларусь ҳукумати фожианинг кўлами тўғрисида ҳали аниқ маълумотга эга эмас. Геноцид бўйича жиноий ишни тергов қилиш доирасида бошланган беларуслар оммавий қирғин қилинган жойлардаги дастлабки қазилма ишлари ҳамда тинч аҳоли орасида қурбонлар сони архив маълумотларида кўрсатилганидан анча кўп эканини кўрсатди.

Прокурорнинг таъкидлашича, расмийларга фашистлар беларусларни оммавий қирғин қилган илгари номаълум ёки кам ўрганилган юзлаб жойлар тўғрисида маълумот келиб тушган. «Беларуснинг аҳоли қирғин қилинмаган бирон бир минтақаси қолмаган», — деди у.

16 май куни Беларусь президенти Александр Лукашенко натсизмни қайта тиклашга йўл қўймаслик тўғрисидаги қонунни имзолади. Ҳужжатларда, шу жумладан, натсизм, фашистларнинг рамзлари ва атрибуткалари тўғрисидаги асосий тушунчалар келтирилди, натсизмни омма олдида оқлаш, унинг жиноятларини инкор этиш тақиқланди.

Республика Адлия вазирлигининг Архивлар ва ёзувларни бошқариш департаментининг «Беларусь архивлари» лойиҳасига кўра, Иккинчи жаҳон уруши даврида республикада 2,5 миллиондан 3 миллионгача аҳоли ҳалок бўлган. Урушдан олдин мамлакатнинг бугунги кундаги чегараларида 9,2 миллион киши истиқомат қилган бўлса, 1944 йил охирига келиб бу кўрсаткич 6,3 миллион кишигача камайган.

Аввалроқ Швед Беларусь Россия ва Германиядан ҳуқуқий ёрдам сўраб, Нюрбергга республика аҳолисининг Иккинчи жаҳон уруши давридаги геноциди бўйича жиноят иши қўзғатилиши тўғрисида мурожаат юборишини маълум қилган.