Minsk Ikkinchi jahon urushi yillaridagi belaruslar genotsidining tan olinishiga erishmoqchi

Belarus poytaxti Minsk Ikkinchi jahon urushi paytida belaruslar qirg‘in qilingani to‘g‘risidagi dalillarni xalqaro sudga taqdim etmoqchi. Bu haqda mamlakat bosh prokurori Andrey Shved ma’lum qildi deb yozadi “RBK”.

“Yaqin kunlarda biz Ikkinchi jahon urushi paytida sodir bo‘lgan Belarus xalqining genotsidni belgilangan tartibda rasman tan olishni boshlash uchun yetarli miqdordagi dalillarni taqdim etishni rejalashtirmoqdamiz”, — dedi prokuror.

Shvedning qayd etishicha, jinoyat sifatida genotsid to‘g‘risida da’vo kiritish muddati eskirmaydi. Belarus mamlakatda faoliyat yuritgan natsistlar jazo batalyonlarining tirik qolgan a’zolarini javobgarlikka tortish to‘g‘risida ko‘rsatma beradi. Shvedning so‘zlariga ko‘ra, respublika hukumati bu odamlarning qayerda yashashidan xabardor. Ular yashaydigan davlatlarga huquqiy yordam so‘rab murojaat qilinadi.

Shvedning ta’kidlashicha, Belarus hukumati fojianing ko‘lami to‘g‘risida hali aniq ma’lumotga ega emas. Genotsid bo‘yicha jinoiy ishni tergov qilish doirasida boshlangan belaruslar ommaviy qirg‘in qilingan joylardagi dastlabki qazilma ishlari hamda tinch aholi orasida qurbonlar soni arxiv ma’lumotlarida ko‘rsatilganidan ancha ko‘p ekanini ko‘rsatdi.

Prokurorning ta’kidlashicha, rasmiylarga fashistlar belaruslarni ommaviy qirg‘in qilgan ilgari noma’lum yoki kam o‘rganilgan yuzlab joylar to‘g‘risida ma’lumot kelib tushgan. “Belarusning aholi qirg‘in qilinmagan biron bir mintaqasi qolmagan”, — dedi u.

16-may kuni Belarus prezidenti Aleksandr Lukashenko natsizmni qayta tiklashga yo‘l qo‘ymaslik to‘g‘risidagi qonunni imzoladi. Hujjatlarda, shu jumladan, natsizm, fashistlarning ramzlari va atributkalari to‘g‘risidagi asosiy tushunchalar keltirildi, natsizmni omma oldida oqlash, uning jinoyatlarini inkor etish taqiqlandi.

Respublika Adliya vazirligining Arxivlar va yozuvlarni boshqarish departamentining “Belarus arxivlari” loyihasiga ko‘ra, Ikkinchi jahon urushi davrida respublikada 2,5 milliondan 3 milliongacha aholi halok bo‘lgan. Urushdan oldin mamlakatning bugungi kundagi chegaralarida 9,2 million kishi istiqomat qilgan bo‘lsa, 1944-yil oxiriga kelib bu ko'rsatkich 6,3 million kishigacha kamaygan.

Avvalroq Shved Belarus Rossiya va Germaniyadan huquqiy yordam so‘rab, Nyurbergga respublika aholisining Ikkinchi jahon urushi davridagi genotsidi bo‘yicha jinoyat ishi qo‘zg‘atilishi to‘g‘risida murojaat yuborishini ma’lum qilgan.