Коронавирусга чалинган чақалоқлар, кодланган хоналар, нафас ололмаётган беморлар. Зангиотадаги юқумли касалликлар шифохонасидан репортаж

Ўзбекистонда коронавирус билан касалланиш ҳолатлари ортиб, янгидан янги штаммлар қайд этилмоқда. «Дарё» мухбирлари вирусга қарши кураш қандай ва қанчалик самарали кетаётганига ўз кўзи билан гувоҳ бўлиш учун коронавирус беморлари учун махсус қурилган Зангиотадаги юқумли касалликлар шифохонасига боришга қарор қилди. Апрель ойининг сўнгги кунларида Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати кўмаги билан мухбирлар Зангиотадаги 2-сон махсус юқумли касалликлар шифохонасидан репортаж тайёрлади.

Шифохона Тошкент автомобиль ҳалқа йўлидан 6 километр ичкарида жойлашган. Зангиотадаги 1-сон махсус шифохона ва 2-сон махсус шифохона кетма-кет қурилган.

Биз борган 2-сон махсус шифохона ташқарисида автомобиллар тураргоҳи бор. Автотураргоҳ автомобиллар билан лиқ тўла эдики, бу ер ҳечам юқумли касалликлар шифохонасига ўхшамасди.

Бизга шифохонага киришга рухсат берилгунга қадар эшик олдида атрофни кузатиб турдик. Кириш олдида кўплаб машиналар турган бўлса-да, дарвоза олдида турган гвардиячилар фақат тез ёрдам машиналарини киритарди.

Бизни ташқарида кутиб турган ҳамкасбимизнинг сўзларига кўра, ҳар 10-15 дақиқада битта тез ёрдам машинаси шифохонага келган.

Бир неча аёллар шифохонага иш сўраб келганига гувоҳ бўлдик. Эшик олдида турган қўриқчилар мазкур шифохонада бўш иш ўринларига эълон берилмаганини айтиб, Зангиота-1 га боришни тавсия қилди.

Орадан 5-10 дақиқа ўтмай бизга рухсат тегиб, ичкарига кирдик. Шифохона майдони жуда кенг, блокларнинг орасида анчагина масофа бор эди.

Шифохона раҳбари Дониёр Миразимов бизни ўз хонасида кутиб олиб, муассаса ҳақида умумий маълумот берди. Унинг айтишича, шифохонада бир нечта катта блоклар бор ва уларнинг ҳар бири 600 нафар беморга мўлжалланган.

Биз Зангиота-2 махсус шифохонасига борган вақтимизда 930 нафар бемор бор эди. Улардан бир қисми реанимацияда, бир қисми эса оддий бўлимларда даволанаётганди.

Беморлар учун энг муҳими кислород ускунаси. Бизнинг шифохонамизда иккита кислород станцияси қурилган. Шу боис ҳамма койкаларимиз кислород ускуналари билан жиҳозланган. Биз эпидемиянинг иккинчи тўлқинини кузатяпмиз. Ҳозирда бу касалликка болалар кўп чалинмоқда. Бундай ҳолат ўтган йили ёз ва кузда ҳам кузатилган.

Болалар коронавирусни енгил ва кўпинча симптомсиз ўтказади. Яъни улар касалланганларини ўзлари ҳам сезмайди. Шу билан катталарни зарарлаб қўяди. Бола кўчада юқтириб, уйга олиб келади ва бутун оиласи учун вирус ташувчи бўлиб қоляпти. Шу боис шифохонамизда оилавий ётиб давонланаётганлар ҳам бор.

Дониёр Миразимов, Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонаси директори

Унинг сўзларига кўра, шифохонада 128 шифокор, 400 га яқин ҳамшира ва яна 300 га яқин санитар ходим фаолият юритмоқда.

Худога шукр, бизда дори, ускуна ва керакли жиҳозлар таъминоти жуда яхши. Шунинг учун натижалар ҳам жуда яхши. Биз кўпчиликнинг даволаниб кетишига эришдик. Шу кунгача даволаниб чиққан касаллар сони 16 мингта. Бу катта сон.

Ўйлашимизча, ҳозир энг юқори тўлқин бўляпти. Кунига ўртача 100 нафар атрофида касал тушиб қоляпти. 80-90 нафари рўйхатга олиняпти. Ёзга қараганда ҳозир ишимиз яхшигина режалаштирилган. Бизга вируснинг турли шакллари кириб келган. Аммо қандай штамм бўлишидан қатъи назар барча беморлар бир хил усулда даволанмоқда.

Дониёр Миразимов, Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонаси директори

Шифохона директори олдидан чиқиб, ҳамкасбим иккимиз махсус кийиниш хонасига кирдик. Ҳимоя кийимларини кийиб, реанимация бўлими томон йўл олдик. Бизга бўлим бошлиғи Бегали Ҳакимов ҳамроҳлик қилди.

Шифокорнинг айтишича оғир аҳволдаги барча беморлар 6 кишилик махсус хоналарга ётқизилади. Хонада кардиомонитор, ускуналар ва пост жойлаштирилган.

6 нафар беморга бир нафар шифокор, икки нафар ҳамшира ва бир кичик ходим масъул. Ҳар дақиқада беморнинг аҳволи ўзгариши мумкин. Улар кун давомида беморларнинг кўрсаткичларини кузатади.

Реанимациядаги беморларга уч хил усулда нафас берилмоқда: кислород ниқоби орқали, оғиздан ўпкага найча орқали ва бўйинга операция ёрдамида қўйилган трахеостомик найча орқали.

Биз кирган иккала палата ҳам шовқин, ускуналардан қандайдир овоз чиқиб турарди. Бу ҳолатни шифокор қуйидагича изоҳлади:

«Сунъий нафас бериш аппарати ҳар бир ўзгаришни кўрсатади. Кардиомониторлар қон босими, пулс нормадан тушиб кетса, ҳар 30 сонияда мана бу ери нотўғри кетяпти деб сигнал бериб туради».

Бегали Ҳакимов бизни Терапия бўлимига кузатиб қўйди. Бу ерда бизга бўлим бошлиғи Севара Солиҳова ҳамроҳлик қилди.

Унинг айтишича, бўлимда алоҳида давомий равишда назорат талаб қилинадиган беморлар бор. Улар 3 кишилик тўлиқ изоляцияланган хоналарга жойлаштирилиб, кардиолог, эндокринолог, невропатологлар томонидан назорат қилинади.

Севара Солиҳова бизга изоляцияланган хоналарни  кўрсатди. Ушбу хоналарга махсус код ёрдамида кирилади. Овқат ҳам беморнинг ўзига тўғридан-тўғри эмас, махсус бўлмага қўйилади. Ходим бўлманинг ўзи тарафдаги ойнасини ёпмагунча, бемор тарафдаги ойнани очиш мумкин эмас. Беморлардан бўшаган идишлар ҳам худди шу тариқа олиб чиқилади.

Шифокор кодланган мазкур хоналарни очди ва ичкарига кирдик. Ўша ерда яна суҳбатимизни давом эттирдик.

Ҳар куни ҳар бир беморнинг 3-4 маротаба сатурацияси, тана ҳарорати, қон босими ва пулсни ўлчаймиз, беморнинг ҳолатини текширамиз. Бунга қараб қўшимча даволаш муолажаларини белгилаймиз.

Севара Солиҳова, Терапия бўлими бошлиғи

Ҳақиқатан ҳам палата тўлиқ изоляцияланган. Хона четида беморлар учун ювиниш хонаси ва ҳожатхона бор.

Биз палатада ётган беморларни суҳбатга тортдик.

Ёшим 64 да. Ўтган ҳафта оғир аҳволда келгандим. Бир кун реанимацияда ётдим. Ундан кейин буёққа олиб келишди. «Сахар»им баланд эди. Баҳромжон билан Севара ёрдамида туширдик. Улардан миннатдорман. Вирусни қандай юқтириб олганимни ўзим ҳам билмайман. Март ойида 17 кун даволаниб чиққандим. Апрелни бошларида яна иссиғим чиқиб, баданим қақшай бошлади.

Болаларим 16-шифохона (РШТЙИМ)га олиб боришди. У ерда 8 кун даволандим. Лекин барибир иссиғим тушмади. Шифокорлар «Зангиота»га боришимизни тавсия қилди. Келдик. Аллоҳга шукр, ҳозир анча яхшиман. Ўрнимдан турдим. Овқатимни ўзим еяпман, бир пиёла чойимни ўзим ичяпман. Шунисига шукр.

Илоҳим ҳеч ким касал бўлмасин. Бўлсаям чўзилиб ётмасдан тезлик билан келиб ўзини даволатсин. Уйдагиларга ҳам ўзингизга эътиборли бўлинг, касал бўлсангиз дарров шифокорга учраб даволанинг деб тайинлаяпман. Аллоҳ берган дардига ўзи шифосини ҳам берсин.

Маъмура Сайфиддинова

Терапия бўлимидан чиқиб болалар даволанаётган педиатрия бўлими томон йўл олдик.

Биз кирган палатада 1,5 ойлик ва 25 кунлик чақалоқлар бор эди. Навбатчи шифокордан уларнинг аҳволи ҳақида сўрадик.

Чақалоқлар 23 апрель куни шифохонамизга олиб келинган. Коронавирус асоратларини бераётгани йўқ. Кўриб турганингиздек аҳволи яхши. Ҳаётига хавф соладиган ҳеч қандай қўрқинчли ҳолатлар йўқ.

Файзулла Нарзуллаев, педиатр

Репортажимизни якунлаб, шифохонанинг «яшил зонаси»га чиқдик ва устимиздаги ҳимоя кийимларини ечдик. Ҳимоя кийимларини ечгандан кейин одамнинг юзи ва танаси тоза ҳаводан шунчалар яйрашини илгари билмагандим. Аввалари нафасим сиқяпти деб ниқоб тақишдан безиллардим, аммо ҳимоя кийимида икки соатча юрганимдан кейин бу қийинчиликлар ҳолва эканини тушундим. Шундай кийимларда саккиз соатлаб ишлаётган шифокорларга раҳмат айтгим келди.

Ўтган бир йил юртдошларимизнинг юрагидан коронавирус юқтириб олиш қўрқувини анча пасайтирди. Аксарият инсонлар бу гриппга ўхшаган оддий касаллик деб ўйлаб карантин қоидаларига риоя қилмаяпти.

Тўғри, балки кимдир ўзида вируснинг енгил формасини ўтказгандир, аммо бу барчада ҳам шундай кечади дегани эмас. Буни шифохонада оғир аҳволда ётган, ҳаётнинг яна бир лаҳзаси учун курашаётган инсонларни кўриб, яна бир карра амин бўлдик.

Афсуски, касаллик бизни тарк этгани йўқ. Кундан кунга Ўзбекистонга вируснинг янгидан янги штаммлари кириб келмоқда. Бир марта касалланган инсонлар яна қайта вирусни юқтириб олмоқда. Кимдир касаллик туфайли вафот этмоқда, кимдир эса яқинларини йўқотмоқда.

Репортажимизни сизга айтилавериб, сийқаси чиқиб кетган, аммо ҳалигача ўз аҳамиятини йўқотмаган ўша жумла билан якунлаймиз:

«Карантин қоидаларига риоя қилинг. Ўзингизни ва фарзандларингизни коронавирусдан асранг».