Ўзбекистон Монополияга қарши курашиш қўмитаси пахта ёғи ва чигит нархининг шаклланиши устидан назоратини кучайтирмоқда, деб хабар бермоқда «Gazeta.uz» қўмита матбуот хизматига таяниб.
Қўмитанинг қайд этишича, пахта ёғи нархининг ошишига асосий сабаб бу ёғ ишлаб чиқарувчи давлатлардаги кунгабоқар ёғи нархининг кўтарилишидир.
Лекин олиб борилган ўрганишлар натижасида маҳаллий ишлаб чиқарувчи хўжалик юритувчи объектлар томонидан «Рақобат тўғрисида»ги қонун бузилиш аломатлари борлиги аниқланган. Монополияга қарши курашиш қўмитаси улар юзага келган вазиятдан фойдаланиб, уруғларнинг нархини асоссиз равишда оширган ёки бозорда унинг таъминотини сунъий равишда чеклаган бўлиши мумкин, деб ҳисоблайди.
«Хусусан, қўмитада ташкил этилган ишчи гуруҳи томонидан товар бозорида ўзаро рақобатчи бўлган пахта-тўқимачилик кластерлари ва кооперациялари ўртасида келишиб олинган ҳаракатлар ва келишувлар бор-йўқлиги аниқлаштирилмоқда. Келишувлар аниқланган ҳолда уни орқасидан сунъий равишда нархларни белгилашга ёки сақлаб туришга, ишлаб чиқариш устидан, маҳсулот сотиш бозорлари устидан назорат ўрнатишга, таклиф ҳажмини сунъий равишда ўзгартириш мақсадида ишлаб чиқариш ҳажмларини келишиб олишга қаратилган ҳаракатлар мавжудлигини аниқлаш юзасидан тузилган ишчи гуруҳ томонидан чуқур таҳлил ўтказиляпти», — дейилади хабарда.
Пахта ёғи нархларининг ўсишининг олдини олиш учун Монополияга қарши курашиш қўмитаси битта харидор томонидан пахта ёғини 3 тоннадан кўп бўлмаган миқдорда товар ва хом ашё биржасида сотиб олиш ҳажмини чеклади.
Қўмита рақобатга зид бўлган ҳаракатлар аниқланган тақдирда, ёғ-мой маҳсулотлари нархларини ноқонуний равишда оширган компания ва шахсларга нисбатан қонунда белгиланган тартибда барча зарур чоралар кўрилиши ҳақида огоҳлантирди.
«Ўзёғмойсаноат» уюшмаси матбуот хизмати раҳбари Фахриддин Калонов «Gazeta.uz»га берган интервьюсида (суҳбат 5 апрелда бўлиб ўтган) у асосан кунгабоқар ёғининг нархи ўсиб бораётгани, пахта ёғининг катта қисми эса фонд биржасида сотилмай қолаётганини таъкидлаган эди.
Унинг сўзларига кўра, март ойида 17 379 тонна пахта ёғи фонд биржаси савдоларига қўйилган, бироқ шундан 5197 тоннаси (30 фоиз атрофида) харид қилинган холос. Ёғни сотиб олган тадбиркорнинг устама нархини ҳисобламаганда, бир литр пахта ёғи 11,5−12,4 минг сўм атрофида бўлган (шунга қарамасдан, 1 апрелдан 14 апрелгача пахта ёғининг нархи бир тонна учун 11,3 миллиондан 17,3 миллион сўмгача кўтарилиб кетган).
24 апрель куни сенаторлар ўсимлик ёғи, кунгабоқар, зиғир ва соя уруғи импортига ҚҚСни бекор қилишни маъқуллади. Бундан ташқари, кунгабоқар ва пахта ёғи ҳамда уларнинг уруғларига экспорт божлари жорий этилади. Молия вазири ўринбосари Дилшод Султонов солиқ имтиёзлари сабабли бюджетга 267 миллиард сўмлик тушум бўлмаслигини ҳамда йўқотиш ўрни қандай қопланишини маълум қилди.
Аввалроқ Монополияга қарши курашиш қўмитаси ички бозорда ўсимлик ёғи нархлари кескин ошгани билан боғлиқ вазиятни таҳлил қилиш бўйича олиб борилган ўрганишлар натижасини эълон қилганди.
Изоҳ (0)