АҚШнинг Марказий разведка бошқармаси (МРБ) ходимлари 1960 йилда кубалик сиёсатчи Рауль Кастрога суиқасд уюштиришни режалаштирган. Бу ҳақда Америка махсус хизматининг ошкор қилган ҳужжатларига таяниб, Жорж Вашингтон университети қошидаги Миллий хавфсизлик архиви хабар берди, деб ёзмоқда «ТАСС».
Фото: «Известия»
Архивнинг маълумот беришича, гап Куба инқилобининг етакчиларига уюштирилган биринчи суиқасд ҳақида кетмоқда. «Марказий разведка бошқармасининг Куба инқилоби раҳбарларини йўқ қилишга қаратилган дастлабки фитнаси доирасида агентликнинг юқори лавозимли расмийлари Рауль Кастро Прагадан Гаванага учиб келаётган самолётнинг учувчисига суиқасдни амалга ошириш учун 10 минг доллар мукофот таклиф қилган», — дейилади хабарда.
МРБ режасига кўра, аввалроқ Кубада МРБнинг агенти сифатида ёлланган учувчи Хосе Рауль Мартинес 1960 йилнинг июль ойида парвоз вақтида «ҳалокат уюштириши» керак эди. Мартинес ўлган тақдирда, у Америка махсус хизматларидан «икки нафар ўғлининг олий маълумот олишига ёрда бериши»ни сўраган. Ошкор қилинган ҳужжатларга кўра, «Мартинесга шундай ваъда берилган», — деган унинг Гаванадаги куратори Уильям Мюррей.
У Мартинес билан аэропорт йўлида, Прагага учиш, у ердан Гаванага Кастро ва Кубанинг бошқа раҳбарлари бўлган самолёт бошқарувида қайтиб келиш режасининг тафсилотларини муҳокама қилган. Мюррейнинг Вашингтондаги раҳбариятига хабар беришича, Мартинес парвоз вақтида техник носозликларни юзага чиқариб, самолётни қулатишга тайёр эди, лекин «ёнғин натижасида бошқа йўловчилар ёки экипажни қутқара олмаслик хавфи туфайли ... двигателнинг ишламай қолиши» вариантини истисно қилган. «У самолётдаги бошқа йўловчиларнинг ҳаётини хавф остига қўймасдан ҳалокатни амалга оширишга шубҳа қилмоқда», — деб ёзган Мюррей Ленглига юборган телеграфида.
Мартинес Прагага учиб кетганидан кейин Мюррей Вашингтондан режани бекор қилиш тўғрисида кўрсатма олган, лекин у пайти учувчи билан боғланишнинг имконияти йўқ эди. Мартинес Гаванага қайтганида Мюррейга «бахтсиз ҳодисани уюштиришнинг имконияти бўлмагани» ҳақида хабар берган.
Миллий хавфсизлик архивининг маълумотларига кўра, бир неча ҳафтадан кейин, 1960 йилнинг август ойида МРБ Фидел Кастрога суиқасд уюштиришга уринган.
Маълумот учун, Кубанинг ҳукмрон Коммунистик партияси раҳбари Рауль Кастро истеъфога чиқишини эълон қилди. Хабарга кўра, Кастро Коммунистик партиянинг 8-сездида сўзга чиқиб, мамлакат бошқарувини Куба Вазирлар Кенгаши раҳбари Мигел Диас Канелдан иборат ўнлаб йиллик тажрибалар билан чиниқиб, яхши тайёргарликдан ўтган раҳбарлар гуруҳига топшираётганидан мамнунлигини айтди.
