Фирдавс Абдуҳолиқов: Шавкат Мирзиёевнинг «Ўзбекфильм»га ташрифи, эфирларда турк сериалларининг камайиши ва «Ўзбеккино»га нисбатан танқидлар ҳақида

Ўзбекистон Президенти 20 ноябрь куни «Ўзбекфильм» киностудиясининг замонавий қиёфа касб этган янги биноси ва унинг фаолияти билан яқиндан танишган эди. Шунингдек, Шавкат Мирзиёев кинематография вакиллари билан учрашувда ўзбек киносини янада ривожлантиришга тааллуқли ўзининг бир қатор таклиф ва фикрларини ҳам билдирганди. «Дарё» мухбири Миролим Исажонов ўзбек кино санъати учун тарихий кун сифатида баҳоланаётган мазкур учрашувдан сўнг қандай ишлар амалга оширилишига қизиқиб, «Ўзбеккино» Миллий агентлиги директори Фирдавс Абдуҳолиқовга бир қанча саволлар билан юзланди.

— Мамлакат раҳбарининг кино ижодкорлар билан учрашуви ҳамда соҳа ривожига оид таклифлари борасида фикрларингиз қандай?

— Президентимизнинг ташрифи «Ўзбеккино» учун, ўзбек кино санъати учун олтин ва тарихий кун бўлди. Чунки йиллар давомида ташландиқ ҳолатда бўлган «Ўзбекфильм» киностудияси биноси давлатимиз раҳбари ташаббуси билан янгидан ишга туширилди. Ҳозир бироз ҳаяжондаман, сабаби бу жуда кўплаб кино ижодкорларнинг орзу-ҳаваси эди. Биз мана шу кунни кутгандик. Нега? Чунки бу бинонинг ўзи тарихий иншоот. Унинг қурилганига 60 йилдан ошди. Бу ерда буюк ижодкорлар ишлаган, дунёга машҳур кино асарлар яратилган. «Ўзбекфильм» киностудияси ташкил қилинганига бу йил 95 йил тўлди. Агар «Марказий Осиёда кинонинг ватани қаерда?», деб сўрашса, албатта, Ўзбекистон дейишади. Буни ҳамма билади. Негаки 1910 йилда биринчи ўзбек оператори Худойберди Девонов қўлида камера кўтариб, илк кадрларни суратга олган.

Тарихий кун дейишимнинг яна бир сабаби шуки, Президентимиз ташаббуси билан қурилган иккита суратга олиш павильони ишга туширилди. Шунингдек, иккита студия ҳам яратдик. Бу шароитлар ўзбек киносининг барча вакиллари: режиссёрлар, техник ходимлар, пардозчилар учун жуда катта туртки бўлади, завқланиб ижод қилиш ва кино соҳаси ривожига ҳисса қўшиш имконини беради. Мамлакат раҳбари «Бу ерга хушхабарлар билан келдим», дея барчанинг кўнглини кўтарди. Бузилиб кетган «Киночилар уйи»ни қайта тиклаш, киноарбоблар учун иккита кўп қаватли уйлар қуриш, Киноакадемия ташкил этиш, техникалар базасини кучайтириш бўйича кўрсатмалар берди. Суҳбатимиз жуда самимий ва яхши кайфиятда ўтди. Бундан ташқари, «Тошкент» кинофестивалини ҳам қайта тиклаш ҳақида сўз юритганида, бу янгилик қарсаклар билан кутиб олинди. Бу нафақат ўзбек киноси, балки санъацевар юртдошларимиз учун ҳам қувончли хабар бўлгани, шубҳасиз.

-— Учрашувда давлат раҳбари «Ўзбек томошабини фақат чет эл телесериаллари таъсирига тушиб қолмаслиги керак», деган фикрларни ҳам билдирди. Хўш, агентлик бу мулоҳазалардан сўнг қандай лойиҳалар устида иш олиб боришни режалаштирмоқда?

— Президентимиз миллий сериалларни ишлаб чиқиш ва кўпайтириш, мана шу йўналишда нодавлат телеканалларга ёрдам бериш бўйича анча аввал топшириқ берган эди. Тўғри, хусусий телеканаллар мазкур йўналишда ўз ҳиссасини қўшмоқда. Лекин тан олиш ҳам керакки, бугун хориж сериаллари эфирларда кўпайиб кетган. Буни барчамиз кўриб турибмиз, томошабинлардан ўринли саволлар келиб тушмоқда. Давлатимиз раҳбарининг кўрсатмасидан келиб чиққан ҳолда нодавлат телеканаллар билан ҳамкорликда ўнлаб лойиҳаларни тайёрладик. Айни вақтда 12 та сериал яратиш устида ишлар кетмоқда.

Ушбу лойиҳаларни амалга ошириш жараёнида агентлигимиз ҳам, албатта, яқиндан кўмаклашади. Биринчи навбатда, «Ўзбекфильм»нинг янги очилган павильонларида ўқитувчилар ва шифокорлар ҳақидаги сериалларни суратга олинишига шароит яратиб берамиз. Бундан ташқари, ҳар битта серия учун давлат бюджети ҳисобидан «Ўзбеккино» 15 миллион сўмдан пул берадиган бўлди. Харажатнинг 50 фоизи, яъни 15 миллион сўм эса нодавлат телеканал ҳисобидан қопланади. Мақсадимиз — шу йўл орқали ўша сериал савиясини кўтариш. Назаримда, миллий сериалларни яратиш умуммиллий иш. Мисол учун, шифокорларга бағишлаб ишланадиган сериал бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлиги, соҳа мутахассислари ва албатта, томошабинлар, жамоатчилик ҳам ўз таклифларини билдириши лозим.

— Демак, сиз таъкидлаб ўтган 12 та сериал суратга олиниб, телеканаллар орқали оммага намойиш этилгач, эфирларда турк, корейс сериаллари сони анча камаяди. Шундайми?

—Албатта. Чунки биз республика аҳолисининг аксарияти томоша қиладиган тўртта нодавлат телеканаллар билан учтадан сериал яратиш бўйича келишувга эришганмиз. Икки, уч ой ичида 12 та сериални амалга ошириш кўзда тутилмоқда. Узоғи билан 2021 йилнинг илк давридан намойиш қилиш бошланади.

 — Савияли сериаллар олиш учун пухта сценарийлар ёзишга икки ой қисқа муддат эмасми?

— Ҳар қандай телеасарнинг сифати аввало, сценарийга боғлиқ. Яхши сценарий бўлмаса, маҳсулот ҳам пухта чиқмайди. Биз сериалларни олиш масаласи бўйича ҳаракатни август ойидаёқ бошлаб юборганмиз. Тўғрисини айтиш керак, ҳар бир нодавлат телеканалнинг ўзида захира сценарийлар ҳам бор эди. Ўтган вақт мобайнида сценаристлар, экспертларни таклиф этган ҳолда ўша сценарийларни янада бойитишга ҳаракат қилдик. Сериаллар оммага ҳавола этилганидан сўнг уларга нисбатан мухлис ва мутахассислар томонидан ижобий ёки танқид фикрлар билдирилиши табиий ҳолат. Аммо бу биз учун биринчи катта қадам. Бу борада ҳали катта тажрибага эга эмасмиз. Секин-аста хусусий телеканаллар, кино ижодкорлар ва «Ўзбеккино» мутасаддилари бир ёқадан бош чиқариб, сифатли сериаллар тасвирга туширамиз. Қисқаси, бирлашиб, фақат олдинга интиламиз, орқага йўл йўқ.

— Сизнингча, «Ўзбеккино»га нисбатан билдирилаётган танқидий фикрларнинг нисбатан камайишига қанча вақт керак бўлади?

— Фаолиятимизга нисбатан ижобий фикрлар ҳам, танқидий муносабатлар ҳам бўлади. Танқидий фикрлар ҳақида гапирадиган бўлсам, биринчи навбатда бугун кино ижодкорларни бирлаштиришимиз керак. Чунки улар шунча йил давомида ҳам рақобат, ҳам шароит нуқтаи назардан тарқоқ ҳолатда бўлишган, турли муаммолар пайдо бўлган. «Ўзбекфильм»нинг янги биноси ва бугунги тарихий кун (21 ноябрь назарда тутилмоқда – таҳр.) кино ижодкорларни янада бирлаштиради, бир-бири билан мулоқот қилиб, тажриба алмашишига, дўстликка, ҳамжиҳатликка ва албатта, танқидларни камайтиришга хизмат қилади. Биргаликда жуда катта вазифаларни амалга оширамиз.

— Самимий суҳбат учун катта раҳмат!