• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12699.14
    • RUB162.16
    • EUR14847.83
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Дашноқларнинг ўз уйидаги зарбаси. Арманистон парламентига террористик ҳужум тарихи

    Бундан роппа-роса 21 йил олдин, 1999 йилнинг 27 октябрь куни Арманистон парламентида содир этилган террористик ҳаракат республикада жиддий сиёсий инқирозни келтириб чиқарганди. Бир гуруҳ қуролланган шахсларнинг ҳужуми натижасида Арманистон бош вазири Вазген Саркисян, Миллий мажлис раиси Карен Демирчян ва яна олти киши – ҳукумат аъзолари ва Миллий мажлис депутатлари ўлдирилди. Етти киши жароҳат олди, 40 дан ортиқ одам гаровга олинди.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Террористик ҳужумдан олдин Арманистондаги ички сиёсий вазият

    1998 йил февраль ойида Қорабоғ масаласида, бош вазир Роберт Кочарян, мудофаа вазири Вазген Саркисян, Ички ишлар ва миллий хавфсизлик вазири Серж Саркисянлардан иборат триумвират босимига қарши тура олмаган Арманистон президенти Левон Тер-Петросян истеъфога чиқди. Роберт Кочарян эса вақтинчалик президент лавозимига эга бўлди ва 1998 йил 30 мартда бўлиб ўтган муддатдан олдинги сайловда президент этиб сайланди.

    Вазген Саркисян ва Серж Саркисян ҳуқуқни муҳофаза қилиш идораларида масъул бўлиб қолди ва барча ҳокимият аслида уларнинг қўлида йиғилган эди. Бир неча ойдан сўнг Вазген Саркисянга яқин бўлган бир неча кишилар сирли қотилликлар қурбони бўлди: 1998 йил 8 августда Арманистон Бош прокурори Генрих Хачатрян, 1998 йил 10 декабрда мудофаа вазирининг ўринбосари Ваграм Хорхоруни, 1999 йил 9 февралда Ички ишлар вазирининг ўринбосари, ички қўшинлар қўмондони Арцрун Маргарян, 1999 йил 8 мартда журналист Тигран Айрапетянлар ўлдирилди. Кўриб турганингиздек, терактгача бўлган Арманистоннинг сиёсий ҳаёти турли хил ҳокимият талашувларига бой бўлиб, ўзига хос «Тахтлар ўйини» сценарийсини такрорлар эди.

    Теракт

    1999 йил 27 октябрь куни соат 17:15 да гуруҳ раҳбари журналист ва Арман инқилобий федерацияси (Дашноқсутюн) аъзоси Наири Унанян, унинг укаси Карен Унанян, Эдуард Григорян, Врам Галстян, Дереник Бежанянлардан иборат беш нафар қуролланган шахс Арманистон Миллий мажлисида бўлаётган йиғилиш залига бостириб кириб, президиум ва залда ўтирган депутатлар ва ҳукумат аъзоларига қарата ўқ узди.

    Ҳужум натижасида Миллий мажлис раиси Карен Демирчян, Бош вазир Вазген Саркисян, спикер ўринбосарлари Юрий Бахшян ва Рубен Мироян, вазир Леонард Петросян, депутатлар Арменак Арменакян, Микаэл Котанян, Генрик Абраамянлар ўлдирилди. Депутатлар Эрмине Нагдалян, Андраник Манукян, Армен Хачатрян, Эдмонд Цатурян, Жирайр Геворкян ва Эмма Худабашянлар ва хусусийлаштириш вазири Павел Галтахчянлар жароҳат олди.

    Адлия вазири Давид Арутюнян, қишлоқ хўжалиги вазири Гагик Шахбазян, ҳукумат аппарати бошлиғи Шаген Караманукян, таълим вазири Эдуард Казарян, маданият вазири Роланд Шароян, давлат даромадлари вазири Смбат Айвазян, транспорт вазири Эрванд Захарян, алоқа вазири Рубен Тоноян, шаҳарсозлик вазири Грайр Ованесян, Молия вазири Левон Бархударян, экология вазири Геворг Варданянлар ва Миллий мажлис депутатлари гаровга олинди. Террористлар гаровга олинганларнинг бир қисмини кечқурун озод қилди, аммо 40 киши гаровда қолди.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Гаровга олинганлардан бири, Арманистон адлия вазири Давид Арутюняннинг сўзларига кўра, террорчилар ўзларининг ҳаракатларини «кичик инқилоб» деб ҳисоблаганди. Уларнинг асосий мақсади Вазген Саркисянни йўқ қилиш эди. Соат 18:30 да парламент биноси қуролли қўшинлар билан ўралган, кўчалар тўсиб қўйилган. 22:00 га келиб, мамлакат президенти Роберт Кочарян парламент биносига етиб келди. Унинг Наири Унанян билан учрашуви гувоҳларсиз бўлиб ўтди ва улар нима ҳақида суҳбатлашгани номаълум бўлиб қолди.

    Тунда Арманистон раҳбариятининг илтимосига биноан ва МДҲда терроризмга қарши биргаликда курашиш тўғрисида қабул қилинган битимлар доирасида Ереванга Россиянинг аксилтеррор бўлими «Альфа» етиб келди. 28 октябрь куни эрталаб хавфсизлик кафолатларига эга бўлган террорчилар таслим бўлди ва Арманистон Миллий хавфсизлик вазирлигига топширилди. Гаровга олинганлар озод қилинди. Шу куни Арманистон Бош прокуратурасида Жиноят кодексининг 61-моддаси (террорчилик ҳаракати) билан жиноят иши қўзғатилди.

    Версиялар ва конспирология 

    Воқеанинг биринчи норасмий версияси – ҳужумни минтақада манфаатдор бўлган давлатлар АҚШ ва Россия махсус хизматлари уюштиргани кўриб чиқилди. 1999 йил кузига келиб, Қорабоғ муаммосини ҳал қилиш жараёни қайта тикланди. Арманистон ва Озарбайжон президентлари ўртасида тўғридан-тўғри мулоқотлар бўлиб ўтди.

    1999 йил ноябрь ойида ЕХҲТнинг навбатдаги саммити Истанбулда ўтиши режалаштирилган эди. Арманистон ва Озарбайжон раҳбарлари у ерда ҳужжат имзолашлари кутилганди. Ўртакашларнинг Қорабоғ муаммосини ҳал қилиш бўйича киритган таклифларидан бири «Мегри вариант» эди, унга кўра, Озарбайжон Арманистонга уни Тоғли Қорабоғ билан боғлайдиган Лочин йўлакчасини топширди ва бунинг эвазига Озарбайжоннинг Нахичеван автоном вилоятига ўтиш учун худди шундай йўлак сифатида Мегри вилояти ҳудудининг бир қисмини олди. Ушбу алмашинув натижасида Арманистон Эрон билан 35 км чегарасини йўқотди ва ўзини ташқи дунёдан бутунлай яккалаб қўйди. Арманистоннинг кўплаб сиёсатчилари, жумладан, бош вазир Вазген Саркисян ва спикер Карен Демирчянлар ушбу алмашинувига фаол қарши чиқди.

    27 октябрь куни Ереванга АҚШ давлат котибининг ўринбосари Строуб Телботт ташриф буюрди. Вазген Саркисян билан учрашувда ҳудудий алмашинув варианти муҳокама қилинди, аммо бош вазир буни қатъиян рад этди. Кейин теракт содир бўлди. Истанбулда бўлиб ўтган ЭХҲТ саммитида ҳеч нарса имзоланмади.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Иккинчи версияга кўра, ушбу фитна бошлиғи ва ҳукмрон блок етакчиларига суиқасд ташаббускори – ўша пайтгача сиёсий кучини йўқотиб қўйган Арманистон президенти Роберт Кочаряндир. 1999 йил ёзида республиканинг энг юқори раҳбариятига яқин доиралар мамлакатга конституциявий ўзгаришлар зарурлиги тўғрисида гапира бошлади. Президентлик бекор қилиниб, Арманистон ҳукуматни ғолиб бўлган партия ёки иттифоқ тузадиган парламент республикасига айланади, деб тахмин қилинди. Натижада «Бирлик» блоки иккала етакчисини ҳам ушбу террористик ҳужум натижасида йўқотди ва бу вазиятни тубдан ўзгартириб юборди.

    Тергов ва суд жараёни

    Террористлар устидан суд жараёни 2001 йил 15 февралда бошланди. Суд тергови уч йил давом этди. Ушбу иш бўйича 91 киши жабрланувчи деб тан олинди, 129 киши гувоҳ сифатида сўроқ қилинди.

    2003 йил 2 декабрда Ереван суди Арманистон парламентида содир этилган террористик ҳаракат бўйича суд ҳукмини эълон қилди. Олти судланувчи – собиқ журналист ва тўда раҳбари Наири Унанян ва унинг укаси Карен Унанян, Едик Григорян, Врам Галстян, Дереник Бежанян ва Ашот Князян – умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Гамлет Степанянга 14 йиллик қамоқ жазоси берилди. Еттолови ҳам Арманистон Жиноят кодексининг давлатга хиёнат ва терроризм каби қатор моддалари бўйича айбдор деб топилди. Улардан уч нафари қамоқда вафот этди. Расмий версияга кўра, Норайр Галстян электр токи уриши туфайли вафот этган, ака ука Унанянларнинг амакиси Врам Галстян ўз жонига қасд қилган, Гамлет Степанян эса тўсатдан вафот этган эди.

    Террористик ҳужумга алоқадорликда айбланган, аммо кейинчалик далил йўқлиги сабабли қўйиб юборилган собиқ депутат Мушег Мовсисян автоҳалокатда вафот этди, воқеа гувоҳларининг баъзилари эса тез орада Арманистондан чиқиб кетди ва шубҳали шароитларда ҳам ҳалок бўлди.

    2019 йил 22 октябрда умрбод қамоқ жазосини ўтаётган Наири Унанян шартли равишда озод қилиш тўғрисида илтимоснома юборди. Қонунга кўра, умрбод қамоқ жазосини ўтаётган маҳкумлар жазони 20 йил ўтагач, шартли равишда озод қилиш учун ариза беришлари мумкин. Аммо Жазони ижро этиш ва пробация хизмати унинг илтимосномасига нисбатан салбий хулоса берди, шу сабабли жазони ижро этиш муассасаси маъмурияти 28 октябрь куни маҳкумни шартли равишда озод қилиш масаласини судга киритмасликка қарор қилди.

    Хулоса

    27 октябрдаги қирғин ташкилотчиларининг асл мақсад ва сабаблари ҳалигача тўлиқ очилмади. Бугунги кунда ҳам Арманистонда ҳеч ким террорчилар мустақил ҳаракат қилганига ишонмайди. «27 октябрь иши» бўйича бўлиб ўтган суд «бу қандай ва нима учун содир бўлди?» деган энг оддий саволларга жавоб бермади. Ҳозирги кунда ҳам кўплаб расмийлар, шу жумладан, оппозиция вакиллари ҳам ушбу терговни давом эттириш тарафдоридир.

    Нурбек Алимов тайёрлади.

    27.10.2020, 21:10   Изоҳ (0)   84302
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Турк лираси шиддат билан қадрсизланмоқда, бунга Эрдўғон ва Марказий банк хатти-ҳаракатлари сабаб бўлди

    27.10.2020, 20:45

    Россияда коронавирусга қарши иккинчи вакцинани ишлаб чиқариш бошланди

    27.10.2020, 20:21

    Польшада ҳомилани олдириш тақиқланганига қарши бўлган намойишчилар йўлларни тўсиб қўйди

    27.10.2020, 19:35

    COVID-19’га қарши дориларнинг ҳеч бири ЖССТ раҳбарлигидаги клиник тадқиқотларда синовдан ўтмади, ҳатто ремдесивир ҳам. Бу нима дегани ва энди нимадан умид қилиш му...

    27.10.2020, 18:10

    Норвегияда карантин чоралари кучайтирилади

    27.10.2020, 16:58

    Россияда жамоатчилик жойларида ниқоб тақиш мажбурий бўлади

    27.10.2020, 15:11
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Сунъий интеллект бўйича икки дипломли таълим — UMFT& FAR EAST University ҳамкорлигида


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Ipoteka Bank OTP Group: “Қуёш” — паркентликлар учун янги маҳалла маркази ишга туширилди


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    Ипотекага хонадон, совға сифатида эса — омборхона!


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар

     

    Тавсия этамиз

    Матриархат даври қайтадими: нима учун қиз фарзанд тарбиялаш трендга айланмоқда?

    14 июл, 13:07

    Оиласини қашшоқлик ва очликдан қутқарган жангчи йигит: Арда Гюлернинг курашга тўла ҳаёт мактуби

    13 июл, 22:15

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Хитой океанларни ўрганиш учун ўзининг биринчи “ақлли” кемасини яратди

    Дунё | 14 июл, 23:55

    “Путин кўпчиликни алдаган, лекин мени алдолмайди” — Трамп 

    Дунё | 14 июл, 23:40

    “Дарё” видеорепортажи: Наманганда 50 кун давом этган гуллар фестивали якунига етди

    Ўзбекистон | 14 июл, 23:27

    Ер эвазига 600 минг доллар: Ўзбекистонда ҳоким ўринбосари ва қатор мансабдорлар пора билан ушланди

    Ўзбекистон | 14 июл, 22:40

    Обама Трампнинг тариф урушларини танқид қилди

    Дунё | 14 июл, 22:30

    “Украинани қуроллантириш учун АҚШ Хитойдан қарз олишга мажбур” — америкалик сенатор

    Дунё | 14 июл, 22:10

    Евроиттифоқ Исроилни жазолашнинг 10 та усулини таклиф этди

    Дунё | 14 июл, 21:50

    Ҳаёт моҳиятини очиб берувчи 10 фалсафий мультфильм

    Кино | 14 июл, 21:35

    “Ливерпуль” Винисиус учун “Реал”га катта сумма таклиф қилди

    Спорт | 14 июл, 21:31
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.