Қиз боланинг ҳаётида ота муҳим роль ўйнайди. Оилада отанинг қизига муносабати унинг келажакдаги ҳаётини ҳам белгилаши мумкин. Айрим оталар қизига ҳаддан ташқари меҳрибонлиги туфайли уларга душманлик қилса, яна бошқалари қатъийлиги билан уларнинг қўрқувига сабаб бўлади. Аслида қизларини мустақил, етук ва бахтли бўлиши учун оталар ўзини қандай тутиши керак?
Ҳаддан ортиқча меҳр
Ушбу тоифадаги оталар қиз фарзандларини ортиқча меҳр билан «бўғиб» қўяди. Умуман олганда, улар қизларини жуда кўп эркалайди ва онаси рухсат бермаган ёки тақиқлаган нарсаларга ҳам имкон беради. Бир томондан, қизга нисбатан бундай муносабат яхши, чунки бу орқали у отанинг ғамхўрлигини ҳис қилади. Онгида унга нисбатан ҳурмат пайдо бўлади. Бошқа томондан эса, кейинчалик ҳам у ҳамма нарса ўзи хоҳлагандек бўлишини истайди. Ҳаммадан отасидан кўрган меҳрни талаб қилади. Бундан ташқари, у «отасининг қизи»га айланади. Ўзи мустақил равишда бирор ишни бажара олмайди ва ҳамиша отасидан кўмак кутиб яшайди.
Психологларнинг фикрича, ўзига ишонган шахсни тарбия қилиш учун оталар қизларига ҳаддан ташқари меҳр қўймаслиги керак. Уларни вақтида қўллаб-қувватлаш, яхши-ёмонни тушунтириш уларнинг вазифасига киради.
Ўта қаттиққўллик
Иккинчи тоифадаги оталар эса болани қатъийлик билан тарбиялаш кераклигига ишончи комил. Уларнинг тушунчаларига кўра, ушбу ёндашув кучли ва мақсадга мувофиқ шахсни тарбиялашда ягона тўғри йўлдир. Бироқ, бу ҳам нотўғри фикр. Психологлар ҳеч қачон қизларни босим остида тарбиялашни тавсия этмайди. Биринчидан, бу уларнинг иродасига таъсир этиши мумкин. Иккинчидан, улар катта эҳтимол билан бундай хатти-ҳаракатларнинг одатий эканлигига ишонч ҳосил қилиб, золим жуфт танлашига олиб келади.
Қизларнинг тарбиясига аралашмаслик
Юқоридаги икки тоифага кирувчи оталар ҳаддан ортиқ меҳр ёки ўта қаттиққўллик билан тарбияни муҳим деб билса, учинчи тоифа эркаклар бола тарбиясида ўзининг иштирокини муҳим деб билмайди.
Улар ҳаттоки оталик вазифасини бажармайди, бир оилада яшаса ҳам, қизларининг ҳаётига аралашмайди ёки умуман эътиборли бўлмайди. Одатда бундай оталар фарзандсиз ўтгани яхшироқ. Айнан шу каби оталар туфайли қизларнинг бутун ҳаёти барбод бўлиши мумкин ёки улар барча эркакларга нисбатан шундай тасаввурда қолади.
Агар ота қизининг қизиқишларига ўз фикрини билдирмаса, шунингдек, онага қўпол муносабатда бўлса, бу каби қизларнинг ҳаётида қийинчиликлар юз беради. Улар бошқалар билан дўстлашишда муаммоларга дуч келади. Одатда улар келажакда ўзларини карьерага уриб, оилани иккинчи даражали деб билади.
Ота оилани тарк этган бўлса-чи?
Отасиз улғайишга мажбур бўлган қизлар, энг аввало, оилага яқин бўлган қариндошлар – амаки, тоға ёки бува каби инсонлар билан муносабатда бўлади. Улар билан мулоқот қилиш орқали оилада эркакнинг роли ҳақидаги айрим маълумотларга эга бўлади. Бордию, атроф фақат аёллардан ташкил топган бўлса, кейинчалик унинг дунёсида эркак прототипини яратиш учун кўп йиллар керак бўлади. Албатта, бу унинг бутун ҳаёти ёлғиз ўтишини англатмайди. Шунчаки бу каби аёллар кўпинча танловда хатога йўл қўяди. Чунки қарши жинс вакилларининг хатти-ҳаракати улар учун номаълум дунё бўлиб келган. Шунинг учун ҳам қиз болаларнинг тарбиясига чақалоқлик пайтиданоқ оталар ҳам худди оналар каби катта масъулиятни елкага олиши ва муносабат борасида жуда эътиборли бўлиши талаб этилади.
Изоҳ (0)