Давлат тест маркази 25 сентябрь куни соат 15:00 да ўз сайтида олий таълим муассасалари (ОТМ)ларга кириш имтиҳонларининг якуний натижалари эълон қилди. Бироқ минглаб абитуриентларнинг бир вақтдаги кўплаб сўровлари сабаб, сайт очилмай қолди. Ушбу хабар тайёрланаётган вақтда (Тошкент вақти билан 18:05 да) ҳам сайт саҳифалари қийинчилик билан юкланаётган эди.
Ижтимоий тармоқларда ДТМ сайти ишламай қолгани ҳақида кўплаб хабарлар қолдирилган. Блогер Хушнудбек Худойбердиевнинг таъкидлашича, «ҳар қандай ‘нагрузкаъни кўтара олади, деб ваъда қилинган ДТМ серверлари айтилгандай бўлиб чиқмаган». «Тизимга катта юкланиш бўлаётгани сабабли, dtm.uz, abitur.dtm.uz сайтлари очилмаяпти ёки омади келганларга ўта қийинчилик билан очиляпти», — деб ёзган блогер, соат 15:17 да қолдирган хабарида.
Лента pic.twitter.com/0ahHhBUtGj
— ™ (@murodov_) September 25, 2020
ДТМ ўтириб қолди.
— Og'abek Samisov (@xotirjam_bloger) September 25, 2020
Абитуриентлар дтм.уз сайтига нагрузка тушириб қотириб ташлашибдику хар йилгидек)))
— Азизбек Тожиев (@A_Tojiev) September 25, 2020
дтм.уз ишламай ётибди, жиян тел қилиб тоға ўқишга кирибманми деди, жиян ўқисаларинг бўлмайдими, бир йил нима қилдиларинг ўқимай? натижангни кўрдим талабаликга тавсия этилмадинг деган ёзув чиқаяпти десам йиғлаб юборди. Хазиллашдим, хали сайт ишламаяпти дедим) pic.twitter.com/xGJ8nBvEIb
— Призрачный Гонщик (@Gonshik42) September 25, 2020
Айни вақтда, имтиҳон натижаларини билишнинг муқобил йўллари ҳам борлиги айтилмоқда. Хусусан, блогер Шаҳноза Соатова абитуриент рухсатномасидаги ҚР-кодни Telegram’даги @qrcrbot ботга юклаб, бунга жавобан бот юборган ҳавола (линк) орқали жавобларни билиш мумкинлигини ёзмоқда.
Бугунги мандат эълон қилиниш жараёнини кузата туриб, шунга амин бўлдимки, Ўзбекистонда бирор муваффақиятли лойиҳа қилиш учун ҳаммасини пул ҳал қилмайди. Авваллари Давлат тест маркази роса нолир эди, бизда пул йўқ, бюджетдан кам ажратилади, имконият чекланган, қўлимиз калта ва ҳоказо.
Ўтган йили абитуриентлардан пул олиш бошланди ва 70 млрд сўмдан кўпроқ пул келиб тушди. Жорий йилда эса бу 100 млрд сўмдан ошгани маълум қилинди. Мандат эълон қилинганига тўрт соатдан ошди, аммо ҳалигача ДТМ сайти яхши ишламаяпти. Серверда ёки бошқа муаммолар чиқмоқда. Чунки юкламани кўтара олмаяпти.
Демак, агар барча муаммо пулда бўлганда, бунақа бўлмаслиги керак эди. Абитуриентлардан олинаётган миллиардлаб маблағ эвазига чидамли сервер ва тизим яраца бўларди. Муаммо балки кадрлардадир, балки умуман Ўзбекистондаги ИТ-инфратузилмасидадир, муаммо балки масъулиятни ҳис қила олмаётганлардадир.
Бунисини аниқ билмадим, лекин муаммо пулда эмаслиги аниқ. Уялинглар...
Бундан аввал, 22 август куни абитуриент рухсатномасини ҳам онлайн тарзда юклаб олиш тизими ишга туширилган эди. Жараён бошланганда ДТМ сайти ишламай қолган эди. ДТМ бу ҳолатга изоҳ берар экан, сайт ишламаслиги унга ташриф буюрувчилар сонига эмас, балки интернет тармоғи билан боғлиқ муаммо эканини таъкидлаган. Шунингдек, тест жавобларини SMS-хабарнома хизмати орқали ҳам билиш мумкин.
ДТМ сайтининг юклама кўпайиб кетиши оқибатида ишламай қолиши ҳолати биринчи марта кузатилмаяпти. 22 август куни абитуриент рухсатномасини онлайн тарзда юклаб олиш тизими ишга туширилганида ҳам сайт ишламай қолган, ДТМ бу ҳолатга изоҳ бераркан, сайт ишламаслиги унга ташриф буюрувчилар сонига эмас, балки интернет тармоғи билан боғлиқ муаммо эканини таъкидлаган эди.
«Мазкур ҳолат abitur.dtm.uz сайтига кираётган абитуриентлар сонининг кўплигига боғлиқ эмас. Интернет тармоғи узлуксиз ишлаган тақдирда, қанча абитуриент мурожаат қилишидан қатъи назар, abitur.dtm.uz сайти орқали рухсатномаларини юклаб олиш имконияти мавжуд», — деб баёнот бериб, ДТМ ўз сайти серверлар ҳар қандай юкламага бардош бера олишини билдирган эди.
Бироқ кейинроқ ушбу хабар ўчириб ташланган, унинг ўрнига ДТМ UZINFOCOM, UZTELECOM билан биргаликдаги текширувлар ўтказиб, аслида интернет тармоғида муаммо бўлмаганлигини, ҳақиқатан ҳам сайтда техник носозлик кузатилганини тан олган эди.
