Бухоро вилояти Пешку тумани ҳокимлиги тадбиркорга туманнинг Жонхўроз қишлоғидаги эски масжид ёнида Ёшлар меҳнат гузари ташкил этиш учун рухсат берди. Бироқ аҳоли бундан норози. Шу сабаб тадбиркор билан пичоқлашишгача борган. Бу ҳақда «Дарё»га шикоят қилган аҳолининг айтишича, туман ҳокимлиги ва масъул ташкилотлар вазиятга томошабин бўлиб туришдан нарига ўтмаган.
Воқеалар ривожини ўрганиш мақсадида «Дарё» мухбири Лайло Ҳайитова Жонхўроз қишлоғида бўлди.
«Бу жанжалли вазиятга юз фоиз туман ҳокимлиги айбдор. Улар тадбиркорга бериладиган ерни ҳатто келиб ҳам кўрмаган. Ҳужжатга имзо қўйиш орқали масалани ҳал қилиб қўйишган. Кўрмай-нетмай масалани ҳал қилиш эса жанжал-у тўполонларга сабаб бўлмоқда. Ҳатто пичоқлашишгача борилди, аммо ҳеч кимга чора кўрилмади. Ҳамма жим, ҳамма томошабин. Биз кексалар қариган чоғимизда набирамиз тенги йигит билан тортишиб, ёмон ном орттирадиган бўлдик», — дейди Жонхўроз қишлоғи фуқароси Собир Бобоев.
«Масжид — Худонинг уйи. Уни қишлоғимиз аҳолиси 20 йилча олдин ҳашар йўли билан тиклаган. Тадбиркор масжид сўрисида ўтириб, ароқхўрлик қилди. Қишлоқнинг тўй-маъракалари учун йиғилган идиш-товоқлар ва тобут сақланадиган жойни катакхона қилди. Лекин бирорта мутасадди ёш тадбиркорнинг бу хатти-ҳаракатларига эътибор бермади», — дейди Маҳбуба Тўхтаева.
Ёш тадбиркор Зокир Норов эса аҳоли унга халал бераётганини, тадбиркорлик фаолиятига тўсқинлик қилаётганини билдирмоқда.
«Мен Жонхўроз қишлоғидаги ягона тадбиркорман. Ёшим 29 да. Аҳоли томонидан тикланган, узоқ йиллардан буён эътибордан четда қолиб кетган норасмий масжиддан 10-15 метр узоқликдаги ерда тадбиркорликни бошлашим учун туман ҳокимлиги томонидан менинг номимга ер майдони ажратилган. Бироқ аҳолининг қаршилиги сабаб Ёшлар гузарини тиклаш учун ҳатто битта ғишт ҳам қўёлмаяпман», — дейди тадбиркор Зокир Норов.
Суриштирувларимизга кўра, ёш тадбиркор ва аҳоли ўртасидаги можаро икки йилдан буён давом этиб келаётган бўлиб, мазкур муаммо туман ҳокимлиги масъулларининг хатоси сабаб юзага келган.
Пешку туман ҳокимининг 2018 йил 29 декабрь кунидаги қарори билан тумандаги «Хуррам» МФЙ Жонхўроз қишлоғидан фуқаро Зокир Норовга Ёшлар меҳнат гузари (савдо дўкони, умумий овқатланиш, новвойхона ва совун қадоқлаш кичик цехи) мажмуаси қуриш учун жами 416 квадрат метр ер, сув ва йўлак ажратилган. Тадбиркорга белгиланган муддатда қурилиш-монтаж ва ободонлаштириш ишларини тўлиқ бажариш масъулияти юклатилган.
Туман ҳокими томонидан ёш тадбиркорга ажратиб берилган ҳудудда аҳоли томонидан ҳашар йўли билан қурилган норасмий масжид биноси мавжуд бўлиб, қишлоқ аҳли бу бинодан тўй ва таъзия маросимлари анжомларини сақлаш, шунингдек, турли миллий байрам ва тадбирларни ўтказиш учун фойдаланиб келган. Шу боисдан ҳам аҳоли тадбиркорнинг бу ҳудуддан Ёшлар меҳнат гузари қуришига тиш-тирноғи билан қарши.
Ушбу қишлоқда яшовчи Олим Облобердиевнинг сўзларига кўра, аҳоли томонидан қурилган масжид ер майдони шу қишлоқда яшовчи Толиб бобо Облоқуловга тегишли бўлган. У киши қишлоқда тантана-ю маъракаларни ўтказиш учун маскан йўқлигини инобатга олиб, ўзига тегишли бўлган ер майдонини қишлоқ аҳли учун берган. Норасмий бўлса-да, аҳоли ундан масжид сифатида фойдаланиб келган.
Маълумот берилишича, туманда норасмий масжид сифатида фойдаланилиб келинаётган бундай масканлар 90 тадан ортиқни ташкил этади.
Аҳолининг айтишича, бундан 20 йил олдин масжид дея тикланган бино олди айни кунда қаровсиз ҳолатда. Ҳудудда ўт-ўлан, қамиш-тиканлар бўй чўзган. Аммо тадбиркор «ер меники» деб аҳолининг ободонлаштиришига йўл қўймайди. «Хуррам» МФЙ раиси ҳам бу жанжаллардан безган, шекилли, мутасаддилар томонидан чақирилганига қарамай, воқеа жойига келмади.
Туман ҳокимлиги масъуллари ўз вақтида қилинган хатони тўғирлаш учун тадбиркорга ажратилган ернинг зиддиятли эканини, шунингдек, қишлоқ аҳолисининг истак-хоҳиши ва талабидан келиб чиқиб, томонларни яраштириш мақсадида фуқаро Зокир Норовга тадбиркорлик қилиши учун қулайроқ жойдан қонун талаблари асосида ер майдони ажратиб беришни таклиф қилган. Бироқ ёш тадбиркор ва унинг оила аъзолари томонидан бу таклифлар рад этиб келинган.
«Тўғри, туманнинг бошқа манзилларидан тадбиркорлик фаолиятимни йўлга қўйишим учун туман ҳокими томонидан менга ер таклиф қилинди. Аммо қонунга зид қарор қабул қилиш ҳам нотўғри эмасми? Ваҳоланки, ҳокимнинг ер беришга ваколати йўқ,—дейди Зокир Норов. — Мен эса икки йилдан буён аҳолининг қаршилиги билан ўзимга ажратилган ер майдонида иш бошлай олмаяпман. Агар тадбиркорлигимни йўлга қўйсам, ҳар бир хонадондан камида бир нафардан киши иш билан таъминланади. Ҳолбуки, қишлоғимизнинг қарийб 70 фоиз аҳолиси ишсиз.
Тадбиркор Зокир Норовнинг айтишича, унга туман ҳокимининг 2017 йил 22 июндаги ҳамда 2018 йил 29 июндаги қарорлари билан савдо дўкони биноси ҳамда «Пешку стандарт қурилиш» МЧЖга қарашли савдо мажмуаси ҳамда кичик ишлаб чиқариш цехи учун жами 914,8 квадрат метр ер майдони ажратилган. Бироқ тадбиркор хоҳиши билан туман захирасига қайтарилиб, Ёшлар меҳнат гузари барпо этиши учун норасмий масжид ҳудудидан ер майдони ажратиб берилган.
Аниқланишича, Жонхўроз қишлоғида жами 64 та хонадон бўлиб, 60 та хонадон тадбиркор Зокир Норовнинг масжид ҳудудидан Ёшлар меҳнат гузари қуришига қарши чиқмоқда.
«Туман раҳбарияти томонидан масжид деб келганимиз бу иншоот маҳалла гузари дея ўзгартирилди. Аммо Зокир Норовнинг ўз тадбиркорлик ишини шу ердан бошқа жойда қилмайман, деб оёқ тираб олиши биз ҳамқишлоқлар учун жуда оғир ботяпти. Қишлоқдошларимизнинг ҳаммаси бунга норози. Туманнинг дарди, машаққати кўп. Шунга қарамай, тадбиркорнинг менинг тадбиркорлигимга халқ тўсқинлик қиляпти, деб турли ижтимоий тармоқларга чиқиши, кимларнингдир устидан ёзиб, судбозлик қилиши ҳаммамизнинг ҳам асабимизни бузиб бўлди», — дейди ушбу қишлоқда яшовчи Икром Ўроқов.
Таъкидланишича, аҳолининг норозилиги сабаб Пешку туман ҳокими томонидан 2018 йилнинг 29 декабрида қабул қилинган ёш тадбиркорга ер ажратиш тўғрисида қарор бекор қилинган. Бироқ тадбиркор туман ҳокимининг мазкур қароридан норози бўлиб, вилоят Адлия бошқармасига мурожаат қилган. Адлия бошқармаси эса судга даъво аризаси киритган. Шофиркон туман Маъмурий суди ушбу даъво аризасини қаноатлантирган ва тадбиркорга норасмий масжид ҳудудидаги ери қайтарилган. Шундан сўнг тадбиркорнинг оила аъзолари ва Жонхўроз қишлоғи аҳолиси ўртасида норозиликлар кескинлашган.
«2019 йилнинг 10 июль куни қишлоқдаги ҳашар йўли билан қурилган масжид биноси муштлашув ва тўполон бўлди, — дейди аҳоли вакиллари. — Туман ИИБ ҳамда бошқа ҳуқуқ-тартибот идоралари тезкор гуруҳлари етиб келишига қарамай, жанжал натижасида ёш тадбиркор ва унинг акаси Ботир Болтаев шу қишлоқда яшовчи фуқаро Хайрулла Остоновнинг ўнг қўл тирсаги ва чап бел соҳасига уриб, унга тан жароҳати етказган».
Аниқланишича, мазкур ҳолат юзасидан Пешку туман ИИБ томонидан ака-укаларга жиноят иши қўзғатилган. Тергов натижаси бўйича Жиноят ишлари бўйича Ромитан туман судининг 2019 йил 25 декабрдаги ҳукмига кўра, тадбиркор ва унинг акаси Ботир Болтаев Жиноят кодексининг 105-моддаси 2-қисми (Қасддан баданга ўртача оғир шикаст етказиш) билан айбдор деб топилиб, уч йил олти ой муддатга озодликни чеклаш жазосига ҳукм қилинган.
Юзага келган келишмовчиликлар оқибатида Жонхўроз қишлоғи аҳолиси тадбиркор ва унинг оила аъзоларини маҳалладаги тўй ва таъзиялардан ҳайдаб чиқара бошлаган.
«Қишлоқдошларимнинг қўни-қўшниларга агар тадбиркорнинг савдо дўконига кирсанглар, сизларни қишлоқдан ажратиб қўямиз, деган бўлмағур гапларни тарқатиши аламзадалик эмасми?! Қишлоқдошларимни деб мен ва акам ноҳақ жиноий жавобгарликка тортилдик. Судда айбимни исботлаша олишмагач, мажбуран ички ишлар бўлими ходимларидан кўрсатма олишди», — дейди Зокир Норов.
«Имом-хатиб ҳам насиҳат қилди, бари фойдасиз. Тадбиркор қонун, қарор, дейди. Аммо ўзида одамийлик қонуни, инсонийлик қароридан асар ҳам йўқ. Ҳамонки, унинг иши зўравонлик. У зўрлик қилса, уни ҳам ер қилиб ташлайдиган қишлоғимизнинг чаққон йигитлари бор. Тадбиркорнинг масжид ерида бино тиклашга қасддан оёқ тираб олишидан ҳаммамиз норозимиз», — дейди кекса отахонлардан бири Ибодулло Бобоев.
Пешку туман ҳокими Амрилло Назаровнинг «Дарё» мухбирига маълум қилишича, Жонхўроз қишлоғи аҳолиси ва ёш тадбиркор ўртасидаги икки йиллик можарони бартараф этиш учун барча чоралар кўрилган. Тадбиркорга фаолиятини амалга ошириш учун туман марказидаги «Янгибозор», «Ўғлон»,«Қучоқ» маҳалласининг катта йўл ёқасида жойлашган манзилларидан жой ажратиш учун ер майдонлари таклиф қилинган. Яраштириш учун томонлар бир неча бор юзлаштирилган. Ҳар икки томон иштирокида йиғинлар ўтказилган. Барча ҳуқуқ-тартибот идоралари вакиллари ҳам аралашган. Лекин ижобий натижа бўлмаган.
«Мен шу можаролардан қутилиш учун савдо дўконим ер майдонини захирага қайтариш бўйича ариза ҳам киритганман. Туман ҳокимлиги мутасаддиларига дўппи торлик қилаётган бўлса, майли, мен талаб қилишга ҳақли бўлганим – компенсация пулини ҳам сўрамайман. Аҳолига кўра масжид дея юритилаётган норасмий, шаҳарсозлик талабларига жавоб бермайдиган бино ва менга тегишли ер майдонини ўраб турган темир тўсиқларни ечиб, белгиланган жойни ўраб олишсин. Темир тўсиқ ортидаги мавжуд бўлган, мен солиғини тўлаб келаётганим – ҳокимият захира ер майдонини ҳам қишлоқ аҳолисига ўтказишсин. Ундан ташқари, тадбиркорлик фаолиятимни юритиш учун ажратилган йўлак майдонидан ҳам бемалол фойдаланишсин. Фақат менинг Ёшлар меҳнат гузаримни тиклашга тўсиқ қўйишмаса бўлди. Эътирозим йўқ, бу борада тилхат ёзиб ҳам беришга тайёрман. Аммо мен арзимаган пулни деб йирик лойиҳамдан воз кечолмайман», — дейди Зокир Норов.
Туман ҳокими ўринбосари Камол Имомовга кўра, нуқсон ҳар бир тизимда учрайди. Ҳақиқатан ҳам туман ҳокимлиги ўз вақтида ерни кўрмасдан, билмасдан ёш тадбиркорга фойдаланиши учун қарорлаштиргани катта кўнгилсизликларга сабаб бўлмоқда.
«Аммо туман ҳокимлиги айби билан юзага келган камчиликни рўкач қилавериб, қонунларни айлантиравериш ҳам гоҳида инсон учун одамийлик тушунчалари устувор туриши лозимлигини англатаркан. Ахир йирик тадбиркорликни амалга ошириш учун тўполон ва жанжалларга сабаб бўлавериш ҳам миллатимизга хос хислат эмас. Ҳақли равишда ҳар икки томон учун манфаатли бўладиган қарорга келдик», — дейди Камол Имомов.
Пешку туман ҳокими юристи Аббос Бобоевга кўра, эндиликда маҳалла гузари биноси ва унинг атрофидаги темир тўсиқлар олиб ташланиб, бино айвонидан ён томонга 15 метр масофа сақланган ҳолда ёш тадбиркорга тегишли 416 квадрат метр майдон атрофи ўраб олинади. Шу аснода ёш тадбиркор атрофи ўраб олинадиган ер майдонида қурилиш-монтаж ишларини бошлайди. Шунингдек, маҳалла гузарига унинг қаршисидаги 914,8 квадрат метр захира ер майдони ҳам аҳоли фойдаланишига берилади, яъни тадбиркор ушбу захира ер майдонида қурилган ўзига тегишли мулк — савдо дўконини бузади.
Ёш тадбиркор ҳам мазкур қарорга розилигини маълум қилди.
Туман ҳокимлиги, аҳоли ва ёш тадбиркор ушбу масалага ойдинлик киритишда яқиндан кўмак бергани учун «Дарё»га миннатдорлик билдирди.
Изоҳ (0)