• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +35°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Иссиқ ҳарорат коронавирусни ўлдирадими? Барчани ўйлантираётган саволга жавоб қидирамиз

    Коронавирус пандемияси давом этмоқда. Ҳозирча вирусга қарши вакцина йўқлиги боис инсоният ҳаво исишидан умид қилмоқда. Кўпгина экспертларнинг фикрича, ҳаво ҳароратининг исиши вируснинг тарқалишига тўсқинлик қилади. Айни пайтда, экспертларнинг бир қисми бу фикрга қарши чиқмоқда ва ҳаво ҳарорати пандемияни йўқ қилмаслигини уқтирмоқда.

    Ушбу масалага ойдинлик киритиш мақсадида «Дарё» олимларга мурожаат этди. Физик олим Рустам Ашуров бу борада ўз мулоҳазалари билан ўртоқлашди.

    Короновируслар турли хил муҳит ва шароитларда яшаб қолиш борасида ўзига турдош бўлган бошқа вируслардан анча илгарилаб кетган. COVID-2019 табиати жаҳон лабораторияларида қизғин ўрганилаётган бир вақтда одамларни асосан бир савол қизиқтиради: у қачон чекинади? Вакцина ва янги вирусга қарши препаратлар синов этапларидан ўтиши учун вақт талаб қилинишини инобатга олсак, инсонларга нажот берадиган ягона умид ҳаво ҳароратининг кўтарилишига боғлиқ бўлиб қолади.

    Фото: «Дарё»

    Фото: «Дарё»

    Кўпчилик мутахассисларнинг фикрича, COVID-2019 ўзига турдош бўлган вируслар каби мавсумий характерга эга ва ҳаво ҳарорати ошишига чидамли эмас. Лекин бу тахмин ҳозирча лабораторияларда тажрибавий исботлангани йўқ. COVID-2019 коронавируснинг ҳаво ҳарорати ва ҳаво намлигига чидамлилиги устида айни дамда тажрибалар олиб бориляпти ва яқин кунларда улар эълон қилинади. Унгача эса биз бу тахминни кузатувлар орқали мантиқан текшириб кўрамиз.

    Температуранинг объектга (COVID-2019) таъсир механизмлари ҳақида бирор нима дейишга ожизман. Бу ишни мутахассисларга қўйиб берамиз. Ўзимиз эса осон йўлдан кетамиз. Айни дамда ушбу вирус иссиқ ўлкаларда ўзини қандай ҳис қиляпти? Бу мақолада шу саволга жавоб қидирамиз. Иссиқ ҳарорат деб шартли равишда 30°С ва ундан юқори температурани белгилаб оламиз.

    Бу маълумотни интернет орқали йиғиш учун иккита инструментдан фойдаланамиз:

    1. дунё харитаси бўйлаб об-ҳаво маълумотини кўрсатиб борувчи сайт. Мен «Meteotrend.com» сайтидан фойдаландим;
    2. коронавирус тарқаш географияси бўйлаб маълумотларни мониторинг қилувчи сайт. Менинг танловим – «Worldометерес.инфо» сайти бўлди.
    Демак, бугун ҳарорат 30°С дан юқори бўлган 24 та давлат бор экан. Шу давлатларда COVID-2019 коронавируси билан хасталанган беморлар сони ва шу вирусдан ўлганлар сонини ҳисобини чиқарамиз. Йиғилган маълумотлар қуйидаги жадвалда кўрсатилган.

    30°С дан юқори ҳарорат кузатилаётган давлатлар

    (об-ҳаво маълумотлари 24 март куни учун кўрсатилган)

    №

    ДавлатларҲарорат (°С)Касалланганлар сониЎлим сони
    1Барбадос3017-
    2Белиз301-
    3Бенин312-
    4Буркина-Фасо38994
    5Гана30241
    6Гайана30191
    7Гвинея330-
    8Камбоджа3086-
    9Кот-д’Ивуар3025-
    10Куба3035-
    11Мали380-
    12Науру300-
    13Нигер402
    14Нигерия31361
    15Панама303133
    16Парагвай32221
    17Сальвадор313-
    18Сомали301-
    19Судан3321
    20Сьерра-Леоне310-
    21Того3118-
    22Тринидад ва Тобаго3051-
    23Марказий Африка Республикаси310-
    24Чад391-
    Умумий:757

    12

    Демак, биз ўрганаётган 24 та давлатда умумий ҳисобда 757 нафар инсон COVID-2019 коронавируси билан хасталанган. Улардан 12 нафари вафот этган. Сўнгги ўлим 23 март куни Нигерияда кузатилган. 67 ёшли Нигерия фуқароси Буюк Британиядан оғир аҳволда қайтган ва Нигерияда вафот этган.

    For a breakdown of cases by states in real time, please see https://t.co/zQrpNeOfet

    Currently;
    Lagos- 25
    FCT- 6
    Ogun- 2
    Ekiti- 1
    Oyo- 1
    Edo- 1

    Total: 36 confirmed cases#COVID19Nigeria

    — NCDC (@NCDCgov) March 23, 2020

    Вафот этганларнинг ўртача ёши – 65. Ушбу 24 та давлатда касалланганларни чуқурроқ ўрганиш орқали йиғилган маълумотларга кўра қуйидаги хулосага келамиз.

    Бу давлатларга касаллик фақат бошқа давлатлардан келган фуқароларда кузатиляпти ва давлат ичида кенг тарқалгани йўқ. Ҳарҳолда бу маълумот ушбу давлатлар берган ҳисоботларда кўрсатилган.

    Фақат иккита давлат – Панама ва Камбоджада ичкарида тарқалиш ҳолатлари кузатилган. Ушбу давлатларни боғлаб турувчи умумий бир жиҳат ҳавонинг солиштирма намлигидир. Айни дамда Панамада ушбу кўрсаткич ўртача 80–81 фоизни ташкил қилса, Камбоджада 70 фоиз қайд этилди. Мутахассисларнинг фикрича, ҳавонинг юқори солиштирма намлиги вируслар учун қулай муҳит ҳисобланади. Намлик пасайиб, ҳаво қуруқлашган сари вирусларга муҳит анча қийинлашади. Шунга қарамасдан, Камбоджада янада кўпроқ одам касалланиши мумкин эди. Чунки Камбоджада чегараларни ёпишга шошилмади ва камида тинч океанида қолиб кетган ва бортида касалланганлар борлиги аниқланган Westerdam круизини ўз портига киритди. Камбоджа чегаралари Жануби-Шарқий Осиёда вирус авжига чиққанда ҳам ёпилмади. Илк ҳаракатлар фақат 8 март куни муҳокамага қўйилди. Умуман Камбоджада юқори об-ҳаво ҳарорати ижобий рол ўйнагани таъкидланяпти.

    Об-ҳаво ҳарорати нега муҳим?

    Вирус одам организмидан бошқа одам организмига ташқи транзит муҳит орқали ўтади. Ушбу транзит муҳитнинг вирус кўчиб юриши учун қулайлик даражаси билан унинг тарқалиш даражаси ўзаро тўғри пропорсионал. Яъни транзит муҳит вирус учун қулай бўлса, у бир одамдан иккинчи одамга осон юқади. Аксинча, ўша муҳитда унинг яшаб қолиш даври қисқа бўлса, вирус тарқалиши ҳам қисқаради. Ҳаво орқали кўчиб юришда ёки бирор-бир буюм устида вирус яшаб қолишига ҳаво ҳарорати бевосита таъсир қилади ва унинг яшаш даврини маълум миқдорга қисқартиради.

    Айтишингиз мумкин, айни дамда юқори об-ҳаво ҳароратига эга бўлиб турган давлатларда инсонлар ҳаракати ва қатновлар Хитой, Европа ва АҚШ каби юқори эмас деб. Сиз мутлақо ҳақ бўласиз. COVID-2019 коронавирусини енгишнинг энг биринчи қадами – карантин. Қатновлар ва ҳаракатчанликни чеклаш лозим. Балки ривожланган давлатлар эпидемиянинг илк дамларида инсонлар ҳаракати ва қатновларни жадвалда кўрсатилган давлатлар даражасига тушира олганида жараён осонроқ кечармиди. Нима бўлганда ҳам, об-ҳаво исишини уйда ўтирган ҳолда кутишда давом этамиз.

    Муаллиф фикри таҳририят нуқтаи назаридан фарқ қилиши мумкин.

    24.03.2020, 14:04   Изоҳ (0)   502507
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    riitm ақлли платформаси Ўзбекистон тингловчиларига 30 миллион трек таклиф этмоқда


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ҳиндистонда 270 киши ҳалок бўлган Air India самолёти ҳалокатининг сабаби маълум қилинди

    Дунё | 12 июл, 19:10

    Хоразмда 7-қаватдан ўзини ташлаган қизлар жинсий зўравонлик қурбони бўлганми?

    Ўзбекистон | 12 июл, 18:55

    “Челси” ва “Арсенал” “Барселона” футболчиси учун курашмоқда

    Спорт | 12 июл, 18:50

    АҚШда Трампнинг руҳиятида ёшга боғлиқ ўзгаришлар кузатилаётгани маълум қилинди

    Дунё | 12 июл, 18:35

    Жазирама кунларда юз терисини қандай парвариш қилиш керак? Косметолог тавсияси

    Гўзаллик | 12 июл, 18:20

    Ўзбекистонда сентябрдан сертификатсиз чет тили ўқитувчилари ишдан бўшатилиши мумкин

    Ўзбекистон | 12 июл, 18:13

    Ўзбекистонда аёллар ҳуқуқлари: зўравонликка қарши чоралар ўзини оқлаяптими?

    Ўзбекистон | 12 июл, 18:00

    Сурхондарёда икки ҳайвонни овлаганлар табиатга 4,5 млрд сўм зарар етказди

    Ўзбекистон | 12 июл, 17:40
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.