Ўзбекистонда ягона транспорт картасининг жорий этилиши кечикадиган бўлса, иш яна юрмай қолади. Бу ҳақда «Автоматлаштирилган транспорт тўлов тизими оператори» жамияти директори Тимур Азадов журналистлар билан очиқ мулоқотда айтиб ўтди, дея хабар бермоқда «Дарё» мухбири.
2020 йил бошида Ўзбекистонда ягона транспорт картаси жорий этиш бошланди. Ундан NFC технологияли контактсиз тўловни амалга ошириш мумкин. Ягона транспорт картаси ҳозирча 30 та автобус бекатларида (асосан гавжум ва марказий бекатларда) ва метрода сотувга чиқарилди. Азадовнинг таъкидлашича, бу тизимни жорий этиш саккиз йил мобайнида кечиктириб келинган.
Қандайдир вақт келади, «нуқта қўйиб, бугундан, эртадан қиласизлар», деб ишни бошламасангиз, иш юрмайди. Саккиз йилдан буён синовлар қилиб кўришди, кўп уринишлар бўлди. Давлат раҳбарлари томонидан охирги муддат қўйилди. Мисол учун, «3 январдан бошлаб бу лойиҳа ишга тушсин», дейилди. Тўғри, ҳали иш кўп, қийин.Маълумот учун, янги карталар NFC чипи ўрнатилгани туфайли контактсиз ишлайди. Уларнинг нархи 11 минг сўмни ташкил этади, шунингдек, ушбу суммага бир марталик транспортдан фойдаланиш харажати ҳам киради.Бу бизга қўйилган синов, қандайдир топшириқ –— эстафета. Ҳаммамиз биргаликда бу нарсани ишга туширамиз. Агар буни яна чўзадиган, яна вақт оладиган бўлсак, иш юрмайди. Бир томондан шундай аниқ муддат, босим бўлса, қолганини ҳам масъулият билан ишга туширишга ҳаракат қилинади. Лекин шунда ҳам биз лойиҳани босқичма-босқич ишга тушириш имконини олдик.
Биринчи босқичда тизимни Тошкентнинг барча автобусларида эмас, маълум бир белгиланган автобус йўналишларида ишга туширишни мақсад қилдик. Ундан кейин эса, режа бўйича, баҳорга бориб стационар валидаторлар ўрнатилади, ярим йилдан кейин кондукторлар назорат бўлимига ўтади. Босқичлари кўп.
Бизга «барча автобусларни бугундан бошлаб таъминлайсан», деб ҳеч ким талаб қўяётгани йўқ. Лекин тизим ишга тушиши керак эди ва хозирги кунда Тошкентнинг 1000 га яқин автобусларида ва метрополитеннинг барча бекатларида автоматлаштирилган тизим орқали тўловларни амалга ошириш имкони мавжуд. Биринчи катта ишни қилдик. Раҳбарият томонидан қўйилган топшириқнинг биринчи босқичи бажарилди. Буни катта ютуқ деб ҳисоблаймиз.
Тимур Азадов, «Автоматлаштирилган транспорт тўлов тизими оператори» жамияти директори
Имтиёздан фойдаланувчилар учун алоҳида карталар очилади. Имтиёзга эга бўлганлар бир ойлик ўртача 130 марта транспортдан фойдаланишиши мумкин бўлади. имтиёздан ошган ҳолатда улар ҳам одатий тариф бўйича тўловни амалга ошириб, жамоат транспортидан фойдаланади.
Бугунги кунда 800 дан ортиқ автобуслар янги тўлов усулини қабул қиладиган мобил тасдиқлаш (валидатор) ускуналари билан жиҳозланган. Битта карта орқали кетма-кет икки марта тўлов қилиб бўлмайди. Тизим бир марта тўлов амалга оширилганидан сўнг 6 дақиқа давомида махсус қулфга тушади ва фақат шундан кейингина тариф бўйича қайта тўловни амалга ошириш мумкин.
Янги тизим тўловни бекор қилиш функциясига ҳам эга. У транспорт воситаларининг бузилиши ҳолатларида қўлланилади — масалан йўловчи тўлов қилиб бўлган, аммо автобус маълум сабабларга ҳаракатни давом эттира олмаса, йўловчиларнинг пули қайтариб берилади. Лойиҳа қиймати 12 миллион долларга баҳоланмоқда.
Изоҳ (0)