Андижонча спектакль-2: Вилоят ҳокимлиги ёлғон ва сохта ҳужжатлар билан кўзбўямачиликни давом эттирмоқда

1.1

70 кунлик меҳнатга айланган 70 та иш

Ҳокимлик: Муяссар Раҳимова ушбу тикувчилик мажмуасига 2018 йил 12 октябрь куни ишга қабул қилинган. Қабул қилинган кундан бошлаб 2019 йилнинг май ойигача 70 (етмиш) кун меҳнат қилган. Жумладан, 2018 йил октябрда 3 кун, ноябрда 12 кун, декабрда 19 кун, 2019 йил январда 9 кун, февралда 16 кун, мартда 5 кун, апрелда 6 кун корхонага ишга келганлиги корхона устаси К.Авазметов томонидан ишчиларнинг иш вақтини ҳисобга олиш жадвали (табель)да белгиланган. Табелга асосан ўтган вақт давомида ишлаган ойлик иш ҳақи 3 миллион 427 минг 524 сўмни ташкил этган. Жами 1 миллион 30 минг сўм иш ҳақи олган. Пенсия фонди учун 171 минг 948 сўм жамғарилган. Қолган 2 миллион 397 минг 524 сўм миқдоридаги иш ҳақлари уй-жойга дастлабки тўлов учун йиғиб борилган.

«Дарё»: Муяссар Раҳимовани тикувчилик мажмуасига 2018 йил 12 октябрь куни ишга қабул қилишда бир қатор меҳнат қонунчилиги нормалари қўпол равишда бузилган. Ушбу масалага қуйида яна қайтамиз.

Мажмуада ходимларнинг ишга келиб-кетиши бўйича асослантирувчи ҳеч қандай қайд этиш китоби мавжуд эмас. Ходимлар қачон келгани ва кетишини ўз имзолари билан тасдиқловчи табель йўқлиги аниқланди. Мажмуа бош бухгалтери юқоридаги маълумот Раҳимованинг неча кун ишга келиб кетгани эмас, балки, қилинган ишларини топширган санасига кўра тузиб берилганини айтиб ўтди. Яъни ходимлар ўзлари тиккан ишларини ҳар куни эмас, балки бир неча кундан кейин, тўплаб топшириши маълум бўлди. Ҳокимлик берган маълумотдагидек Муяссар Раҳимова тикувчилик мажмуасида жами 70 (етмиш) кун меҳнат қилган эмас, балки 70 маротаба иш топширган.

Раҳимованинг айтишича, қилинган ишларга қанчадан ҳақ тўланаётгани айтилмаган. Иш юритувчилар ким қанча ишлаганини дафтарга қайд этиб борган, лекин ойма-ой қанча иш бажарилгани ҳақида ахборот берилмаган. Икки сменада ва қўшимча ишлагани бўйича тўланиши керак бўлган маблағларни тўлаш пайсалга солиб юрилган ва тўлаб берилмаган. То орадан 5 ой ўтгандан сўнг, 2019 йилнинг март ойига келиб, иш берувчи ҳамда ходимлар ўртасида тушунмовчиликлар бўлавергач, иш юритиш бошқа одамга топширилган ва ҳисоб-китоблар изига тушган.

1.2

Банк ҳисоб рақамига асоссиз ўтказилган пул

Ҳокимлик: 2019 йилнинг 15 февраль куни Андижон шаҳрида янги барпо этилган «Мустақилликнинг 27 йиллиги» маҳалла фуқаролар йиғинида қуриладиган кўп қаватли уйлардан ипотека кредити асосида 3 хонали квартира учун «Қишлоқ қурилиш инвест» ИК МЧЖ билан 2/5-сонли шартнома тузилган. Шартнома Раҳимованинг ўзининг розилиги билан тузилган ва имзоланган. Бошланғич бадал сифатида 22 май куни ҳолатига кўра 14 миллион 800 минг сўм ўтказилган. Шундан 2019 йилда ишлаган маошининг 2 миллион 397 минг 524 сўми ўз иш ҳақи ҳисобидан бўлган. Раҳимованинг 2019 йил 13 июнь куни ўзи ва фарзандининг саломатлиги яхши эмаслиги ва моддий жиҳатдан қийналиб қолганлиги учун кўмак сўраб қилган мурожаатига асосан ушбу маблағ ҳам қайтариб берилган. Уй-жой учун 2019 йил 28 июнь куни қўшимча 1 миллион 200 минг сўм, жами 16 миллион сўм маблағ корхона томонидан ўтказиб берилган.

«Дарё»: 2019 йилнинг 15 февраль куни «Қишлоқ қурилиш инвест» ИК МЧЖ билан фуқаро Муяссар Раҳимова ўртасида тузилган 2/5-сонли шартнома февраль ойидаёқ ўз кучини йўқотиб бўлган. Сабаби шартноманинг 4.2 бандига кўра, харидор томонидан мазкур шартнома тузилганидан кейин 5 (беш) банк куни мобайнида банкка дастлабки бадал қўйилмаганда шартнома бекор қилиниши қайд этилган. Бошланғич бадал эса 2019 йил 22 май куни, яъни орадан 3 ой ўтгандан сўнг ОАТБ «Қишлоқ қурилиш банк» Андижон вилояти минтақавий филиали ҳисоб рақамига ўтказилган. Аниқроғи, Президент Шавкат Мирзиёевнинг Андижонга ташрифидан кейин андижонча «спектакль» оммавий ахборот воситаларида ёртилгандан сўнг кўп қаватли уйдаги хонадон учун маблағ ажратилган. Раҳимовадан ташқари яна 5 та ходим билан шундай ҳолат кузатилган.

«Қишлоқ қурилиш инвест» ИК МЧЖ Андижон филиали мутахассиси Файзулло Ибойдуллаев берган маълумотга кўра, шартнома шартларидаги муддатни ўзгартириш бўйича фуқаро билан ҳеч қандай қўшимча шартнома тузилмаган. Муяссар Раҳимова ҳам буни тасдиқлади.

Аён бўладики, Раҳимованинг уйи учун маблағ банк ҳисоб рақамига ҳеч қандай асосларсиз ўтказиб юборилган. Бундай вазиятда банк асослантирилмаган маблағни кирим қилмасдан, қайтариб юбориши лозим эди. Ушбу ҳолатга масъул идоралар ойдинлик киритади, деган умиддамиз.

1.3

Ҳеч қандай асосларсиз иш ҳақидан ушлаб қолинган пуллар

Ҳокимлик: Мажмуада меҳнат қилаётган уй-жой билан боғлиқ муаммолари бор, оғир ижтимоий вазиятга тушиб қолган 42 нафар ходимни ҳам ижтимоий қўллаб-қувватлаш, уй-жой билан таъминлаш мақсадида «Қишлоқ қурилиш инвест» ИК билан 15 февраль куни шартномалар тузилган бўлиб, 605 миллион 626 минг сўм дастлабки тўлов учун маблағлар ўтказиб берилган. Ушбу маблағларнинг 86 миллион 226 минг сўми уй олувчиларнинг жамғариб борилган иш ҳақлари ҳисобидан, 519 миллион 400 минг сўми корхона соф фойдаси ҳисобидан ўтказиб берилган. Ушбу уй-жойлар 2019 йилнинг сентябрь ойида фойдаланишга топширилиши режалаштирилган.

«Дарё»: Ходимларнинг иш ҳақидан жамғариб бориладиган ҳисоб рақамига маблағ ушлаб қолиш бўйича розилик хати олинмаган. Ҳеч қандай асосларсиз иш ҳақидан пул ушлаб қолганини мажмуа бош бухгалтери тасдиқлади.

1.4

Эр томонидан талон-торож қилинган кредит

Ҳокимлик: Муяссар Раҳимова 2018 йилнинг 3 июль куни «Ҳар бир оила — тадбиркор» дастури доирасида 36 ой муддатга 7 фоиз устама тўлаш шарти билан «Ўзсаноатқурилишбанк» вилоят бўлими томонидан қандолатчилик фаолиятини ривожлантириш учун 17 миллион сўм имтиёзли кредит олган. Бу маблағ у томонидан мақсадсиз сарфланган.

«Дарё»: Муяссар Раҳимова собиқ турмуш ўртоғи билан бирга яшаб юрган вақтида кредит олганини тасдиқлади. Лекин кредит маблағлари унинг собиқ эри томонидан талон-торож қилиб юборилган. Муяссар Раҳимова ушбу сўзларини ҳатто, судда ҳам айтишга тайёрлигини маълум қилди.

1.5

Кечиккан алимент

Ҳокимлик: Раҳимованинг шаръий никоҳдаги турмуш ўртоғи томонидан 3 нафар фарзандининг моддий таъминоти учун 2019 йил февраль ойидан алимент тайинланган. Шу кунга қадар 2 миллион 772 минг 302 сўм алимент олган.

«Дарё»: Ҳокимлик вакиллари «Ажрашмаган вақтимда ҳам турмуш ўртоғим пул билан таъминламасди» жумласини яна қайтадан уч маротаба ўқиб чиқишларини сўраган бўлар эдик. Бу ерда гап ажралишдан аввалги вақт ҳақида кетмоқда.

Алимент масаласига келадиган бўлсак, фуқаролик ишлари бўйича Андижон вилоят Андижон туманлараро суди 2018 йил 26 ноябрь куни Раҳимованинг собиқ турмуш ўртоғидан алимент ундириш бўйича буйруқ чиқарган. Олиб борилган ижро ҳаракатлари натижасида ундирувчи Раҳимова фойдасига 2019 йил февраль ҳолатига кўра, алимент тўловчида қарздорлик 1 миллион сўмни ташкил қилган. Лекин алимент тўловчидан Раҳимовага суд буйруғидан 4 ой ўтгандан сўнг, аниқроғи, 2019 йил 5 апрель куни февраль ва март ойлари учун 801 минг сўм келиб тушган. Шундан буён Раҳимовага собиқ эри томонидан алимент пуллари тўлаб келинмоқда. Бироқ Мажбурий ижро бюросидан олинган маълумотга кўра, 2019 йил август ҳолатига кўра алимент тўловчининг Раҳимова олдида 700 минг сўм қарздорлиги мавжуд.

Мутасаддиларга бир савол: Раҳимова алимент пулини олгунга қадар беш ой давомида уч нафар вояга етмаган бола билан қандай қилиб кун кечирган? Раҳимова тикувчилик мажмуасидан ўртача 200 минг сўм олиб турган ҳам дейлик, бу сумма уч нафар бола ва ўзининг еб-ичиши ва кун кечиришига етадими?

1.6

Сохта ҳужжатлар

Ҳокимлик: Бугунги кунда ушбу корхонада жами 97 нафар аёл меҳнат қилмоқда. Ишчиларнинг барчасига меҳнат дафтарчалари очилган. Жумладан, М.Раҳимова 2018 йил 12 октябрь куни 11-сонли буйруқ билан ишга қабул қилинган. Шу санада АН 676764 рақамли меҳнат дафтарчаси очилган. ИНН (546324870) ва шахсий идентификация рақамлари (41907891240050) мавжуд. Техника хавфсизлиги билан таништирилган. Ишчиларнинг меҳнати учун ҳақ тўлаш ҳисоби ишчиларнинг иш вақтини ҳисобга олиш жадвали орқали ишбай тартибида олиб борилган.

«Дарё»: Ўрганишлар натижасида маълум бўлдики, корхона Андижон шаҳар бандликка кўмаклашиш марказидан 2019 йил 18 январь куни 100 дона меҳнат дафтарчасини сотиб олган. Лекин 3 ой аввалги сана билан, яъни 2018 йилнинг октябрь ойи билан 40 нафар ходимга меҳнат дафтарчаси очилган, 28 та меҳнат дафтарчаси тўлдирилмаган, қолган 32 та меҳнат дафтарчаси топилмади.

Меҳнат дафтарчалари 2019 йилнинг январь ойида олинган бўлсада, уларнинг аксарини тўлдиришда 2018 йилнинг март ойи саналари қайд этилган. Баъзиларида саналар умуман қайд этилмаган, меҳнат дафтарчаларига эгасининг имзоси қўйилмаган. Меҳнат дафтарчаларини қайд этиб бориш китоби юритилмаган.

Ходимлар билан тузилган аксар шартномаларда бир қанча камчиликлар аниқланди. Жумладан, шартнома санаси ва рақами қайд этилмаган, бўш шартномага мажмуа муҳри босиб юборилган, шартномаларда сана ва тартиб рақами кўрсатилмаган бўлсада, фуқарони ишга қабул қилиш бўйича буйруқлар чиқарилган.

Ходимларнинг 30 нафари ишга кирганидан 6 ой ўтгандан сўнг ўзлари Давлат хизматлари марказига мурожаат қилиб, жамғариб бориладиган пенсия дафтарчасини очган.

Тикувчилик мажмуаси бош бухгалтерининг маълум қилишича, цехда бугунги кунда ҳокимлик раддиясида айтилганидек 97 нафар аёл эмас, балки 35 нафар атрофида ходим ишламоқда.

Муяссар Раҳимова ўзига тегишли АН 676764 рақамли меҳнат дафтарчаси очилганидан хабари йўқлигини ва бирор марта ҳам кўрмаганини қайд этди. Ушбу меҳнат дафтарчаси ҳам 3 ой аввалги сана билан тўлдирилган. Дафтарча эгасининг имзоси мавжуд эмас. Унинг қўшимча қилишича, мажмуа у билан ҳеч қандай меҳнат шартномаси тузмаган. Ҳокимлик томонидан тақдим этилган шартнома ҳамда шахсий карточкани кўрмаганини ва имзоси сохталаштирилганини маълум қилди.

Жамғариб бориладиган пенсия дафтарчасини ишга киргандан 6 ой ўтгандан сўнг очилганини қўшимча қилди. Ҳокимлик берган маълумотда Раҳимованинг жамғариб бориладиган пенсия учун 2018 йил ноябрь ва декабрь ойлари учун пул ўтказилгани кўрсатилган. «Халқ банки» берган ахборотга кўра эса келтирилган ойлар учун пул ўтказилмаган.

Ҳокимлик, цех ишчиларини эмизикли фарзандлари билан мажмуада ишлагани ва кунига 22 соатлаб меҳнат қилганликларига ҳеч қандай изоҳ бермаган.

2.1

Уйдан умидворлик

Ҳокимлик: Бузилишга тушган «Мустақиллик» маҳалласининг аҳолиси учун барчасига компенсация пуллари ёки уларнинг хоҳиш-истакларига кўра, 2 сотихли коттежлар берилиши кўзда тутилган. Мақола муаллифи шу ўринда Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 27 ноябрдаги 963-сон қарорини эътибордан четда қолдирган.

«Дарё»: Раҳимова собиқ тумуш ўртоғи билан расмий никоҳдан ўтмаган бўлсада, оиласини алоҳида мақомга эга деб ўйлаган ва унга ҳам алоҳида уй ажратишларидан умидвор бўлган. Муяссархон Раҳимова «Ҳаммани қақшатиб, болаларни кўчага қўйиб қурилаётган Andijon City’нинг кимга кераги бор эди» деганда ўзига ўхшаган шаръий никоҳдан ўтган, лекин никоҳи расмийлаштирилмагани боис алоҳида уй ажратилмаган оилалар муаммосини назарда тутган.

Раҳимова Andijon City керакмас, деганда ўз шахсий фикрини билдирган. Шахсий фикрни билдириш конституциявий ҳуқуқ. Мухбир томонидан ҳам, ҳокимлик томонидан ҳам шахснинг фикрига тақиқ қўйиш мумкин эмас.

2.2

Ўз жонига қасд қилиш сабаби нима эди?

Ҳокимлик: Муяссар Раҳимованинг онаси Манзура опа оилавий келишмовчилик сабаб дори воситаларини керагидан ортиқ истеъмол қилганлигини айтиб ўтди. Биринчи ёрдам кўрсатган шифокор Нурбек Ҳожиматовнинг аниқлашича, бемор Раҳимова мухбир қайд этганидек, «глицирин» эмас ,(аслида «Глицерин»), «Глицин» таблеткасини истеъмол қилган. Унга «Глицин», «Карбамазепин» ва «Диазолин» дори воситаларини ичиши натижасида «ўткир полимедикация билан заҳарланиш» ташхиси қўйилган.

«Дарё»: Раҳимова ўз жонига қасд қилиш пайтида ҳокимлик «глицерин» эмас, аслида «глицин» ичган деб маълумот бермоқда. Бош прокуратура томонидан «Дарё»га «глицерин» ва бошқа дори воситалари истеъмол қилингани хабар қилинган. Тушуниладики, ҳокимлик ахборотига кўра, Бош прокуратура нотўғри маълумот тарқатган.

Ҳокимлик Раҳимованинг ўз жонига қасд қилишини онаси билан бўлиб ўтган келишмовчиликка боғламоқда. Раҳимованинг ўзи эса қуйидагича изоҳлади: «Яшашга кучим етмаяпти шекилли, чарчадим. Собиқ турмуш ўртоғим ‘Қизимни Россияга олиб кетиб қолар экан’, деб қизим учун зарур бўлган ҳужжат ишларини қилиб бермаяпти, туғилганлик ҳақидаги гувоҳномасини олволган, ‘Қизни ташлаб, қаерга чиқиб кетсанг, кетавер’ деяпти. Болаларимдан айрилиб қолишдан қўряпман. Қолиб қололмаяпман, кетиб кетолмаяпман».

Ўз жонига қасд қилиш сабабларини бу ишни қилган одамнинг ўзи яхшироқ билса керак?

2.3

Ҳамма ёпишаётган шаръий никоҳ

Ҳокимлик: Муяссар Раҳимова яшаб турган ва қайнотасининг номида бўлган хонадон учун коттеж ажратилган. Уй-жой бузилишга тушганидан сўнг, бу хонадон вакиллари учун «Хидирша» массивида янги барпо этилган коттеж ажратилган.

«Дарё»: Бузиб ташланиб, ўрнига коттеж берилган уйда Раҳимова ўз ҳақи борлигини, Россияда ишлаб келган пуллари ўша уйга сарф қилинганини айтмоқда. Унинг қўшимча қилишича, собиқ турмуш ўртоғи уйни унга ташлаб чиқиб кетган. Лекин қайнотаси, уйни коттежга алмаштириб юборган. Раҳимова ўзига ҳам бирорта уй ажратиб беришларини хоҳлаган. Лекин юқорида айтилганидек, у расман никоҳдан ўтмаганлиги туфайли уй ажратишнинг иложи йўқлиги маълум бўлган.

Ҳақиқатан ҳам, Муяссар Раҳимова ҳокимлик бот-бот такрорлаётгандек қонуний никоҳни расмийлаштирмасдан турмушга чиққан. Бу шаръий никоҳ бир йил аввал эмас, балки 10 йиллар аввал тузилган. Вақтга эътибор қаратишга сабаб, бундан уч йил аввал Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Президенти бўлиб сайланган биринчи кунданоқ, махсус ишчи гуруҳлар ташкил қилиб, уйма-уй юриб одамларнинг муаммоларини бартараф этиш тизимини йўлга қўйган. Бундай ишчи гуруҳлар бир неча маротаба Андижон вилоятида ҳам бўлган. Улар Раҳимовага ўхшаб шаръий никоҳ билан яшаётган хотин-қизларга тушунтириш бериб, қонуний никоҳдан ўтиш чораларини кўриш лозим эди. Бундан кўзланган мақсад келгусида бўлиши мумкин бўлган оилавий муаммоларнинг олдини олиш бўлган. Лекин мутасаддилар Раҳимованинг шаръий никоҳини ўз вақтида расмийлаштиришга кўмаклашмагани оқибатида бир аёл уч норасида гўдаги билан мураккаб вазиятга тушиб қолди.

Кўриниб турибдики, вилоятда Президент томонидан ажримларни олдини олиш ва бунга олиб келувчи омилларни бартараф этиш бўйича белгилаб берилган вазифалар етарлича бажарилмаган.

2.4

Коттеж учун 17 миллион сўм кераклиги айтилганми ёки йўқ?

Ҳокимлик: «Мустақиллик тикувчилик мажмуаси»нинг собиқ кадрлар бўлими бошлиғи вазифасида ишлаган Мавлуда Нишонова Муяссар Раҳимованинг онасиникига унинг таклифи билан шахсий масалада келган. Суҳбат давомида уй-жой бўлими хусусида ҳеч қандай фикр билдирилмаган. Корхонада кадрлар бўлими бошлиғи вазифасида ишлаган Мавлуда Нишонова Муяссар Раҳимова айтмоқчи бўлган уй-жой бўлимига бошлиқ бўлмаган.

«Дарё»: Мавлуда Нишонова ҳақиқатан ҳам уй беришга масъул идорада ишламаслиги мумкин. Бу ерда асосий масала унинг Раҳимованинг онасини олдига келиб, уй олиб беришга ёрдам бергани ҳақида кетмоқда. Раҳимованинг онаси Мавлуда Нишонова унинг уйига келгани, бошланғич тўлов учун 17 миллион сўм пули бўлса, қизи учун коттеж олиб беришини айтганини «Дарё»га маълум қилди.

2.5

Бош вазир учун расмиятчилик

Ҳокимлик: Маҳаллий ҳокимлик ва хотин-қизлар қўмитаси мутасаддилари 29 июль куни Раҳимованинг хонадонига бориб суҳбатлашди ҳамда қўллаб-қувватлашини билдирди. Фарзандини имтиёзли равишда МТТга жойлаштириш ишлари олиб борилмоқда. Ўзига 2 миллион сўм кафолатланган ойлик маошли янги иш ўрни таклиф этилди.

«Дарё»: Муяссар Раҳимова ўз жонига қасд қилгандан сўнг Андижон шаҳрининг собиқ ҳокими Дилмурод Раҳматуллаев ва бошқа масъул ходимлар келганини тасдиқлади. Аввалига шаҳар ҳокимлиги вакиллари Раҳимова ўз жонига қасд қилгандан кейин унга кўмак бергани келган бўлса керак, деб тахмин қилган эдик.

Раҳимованинг айтишича, ҳокимлик ундан Бош вазирга ёзган хати ўрганилгани ҳақида жавоб ёзиб беришини сўраган. Лекин у буни рад этган. Таклиф этилган иш ҳам рад этилган. Унинг фарзандлари ҳақиқатан ҳам боғчага жойланган. Буларнинг барчаси оммавий ахборот воситаларида Раҳимованинг Россияга кўчиб кетмоқчилиги ва ўз жонига қасд қилгани ҳақидаги гап-сўзлар кўпайгандан кейингина қилинган.

2.6

Қатиқдан оғзи куйган...

Ҳокимлик: Шунингдек, яқин кунларда «Қишлоққурилиш» ИК МЧЖ томонидан қуриб битказилаётган кўп қаватли уйлардан ажратилган 3 хонали хонадонга кўчиб кириши яна бир бор етказилди.

«Дарё»: Ушбу мақолани тайёрлаш жараёнида Раҳимова ва яна беш нафар цех ходимига кўп қаватли уйдан хонадонлар берилгани хабар қилинди. Лекин уйнинг кадастр ҳужжатлари берилмаган. Бир қатор тартиблар бажарилгандан сўнг, бир ой ичида берилиши айтилди. Бу ҳам аввалгидек «кўзбўямачилик» бўлмаслиги учун ижтимоий ҳимояга муҳтож аёлларга уй расмийлаштириб берилганидан сўнг ушбу хабар асосланган бўлади.

2.7

Тасдиғини топмаган ҳужжатлар

Ҳокимлик: Юқоридаги мақоладан келиб чиқиб, журналистик қарашлар жамиятнинг ижтимоий фикрини тўғри шакллантиришга хизмат қилиши, мақолалар тайёрланишида ҳар томонлама ўрганилиши ва шаффоф бўлиши талаб этилади.

«Дарё»нинг ушбу материалларида келтирилган маълумотлар бўйича биз томонимиздан билдирилган эътирозлар расмий ҳужжатлар билан тасдиқланган.

«Дарё»: Ҳокимлик томонидан «расмий ҳужжатлар билан тасдиқланган», деб тақдим этилган ҳужжатларининг аксарияти ўз тасдиғини топмади.

Ўйлаймизки, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар сохта ва ёлғон ҳужжатлар тақдим этган Андижон вилояти ҳокимлиги масъул шахсларининг хатти-ҳаракатига ҳақиқий баҳони беради.