• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12305.8
    • RUB152.56
    • EUR14389.17
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Финляндияда уйсизлик муаммосининг туб ечими топилди

    Европанинг кўпгина давлатларида, АҚШда ва яна қатор ривожланаётган давлатларда уйсизлик жиддий муаммо ҳисобланади. Ер, уй-жой қимматлиги боис минглаб одамлар кўчада қолиб кетмоқда. Финляндия пойтахти Хельсинкида ушбу муаммонинг ечими топилди. «Дарё» шу ҳақдаги мақолани тақдим этади.

    Финляндия Европа Иттифоқидаги уйсизлар сони қисқариб бораётган ягона мамлакатдир. Сир нимада? Одамларни уй билан таъминлабгина қолинмаяпти.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Шу ёзда Тарту Айнесмаа 32 ёшга тўлади.

    «Ўн йиллар мобайнида биринчи марта ўзимники деб айтишим мумкин бўлган уйим бор: Хельсинкининг  дарахтларга бурканган йўлдош шаҳарчасининг яқинда таъмирланган даҳасида кенг икки хонали квартира».

    «Бу мўъжиза, – дейди у. – Мен коммуналарда яшаб кўрганман, лекин у ерда нашавандлар жуда кўп эди, шу боис кетишимга тўғри келган. Мен бир қиз билан яшаб кўрдим, муносабатларимиз бузилган эди, яна ўша эски аҳволда қолдим. Акамнинг  квартирасидаги диванда ётиб юрдим. Кўчаларда ухладим. Менинг ҳеч қачон ўз жойим бўлмаган. Ҳозир бўлган иш мен учун катта олға қадам ташлашдир».

    Пастдаги икки қаватли блокда ёруғ, кенг ошхона ва меҳмонхона, мукаммал ошхона, сауна (Финляндияда сауна бўлиши шарт) ва машқлар зали жойлашган.

    Юқорида 21 ижарачи, кўпи  30 ёшга етмаган эркак ва аёллар яшайди.

    Эски тизим ишламаётгани ҳаммага аён эди. Радикал ўзгаришлар керак эди.

    Муҳим жойи шундаки, яшовчилар ижара ҳақи тўлайди: ҳар бирида шартнома бор ва, зарур бўлса, уй учун  нафақа сўраб мурожаат қилиш мумкин. Ўз уйига эга бўлиш ижтимоий сиёсатнинг бир қисми бўлиб, ҳозирги вақтда Финляндияни Европа Иттифоқининг уйсизлар камайиб бораётган ягона мамлакатига айлантирди.

    Бундан ўн йил аввал бу сиёсат ишлаб чиқилаётганда тўрт киши – епископ, сиёсатчи, врач ва жамиятшунослик ўзлари ўйлаб топган ва ҳозирда «шартсиз уй» принципи номи билан машҳур бўлган бу ғоя ҳақидаги маърузаларини Nimi Ovessa (номингиз  эшикда) деб атаган эди.

    «Биз уйни шартсиз қилишга қарор қилдик, – дейди Каакинен. – Уй олишдан аввал ўз муаммоларингни ҳал қилишинг керак, демайдиган бўлдик. Бунинг ўрнига уй-жой муаммоларини ҳал қилиш учун мустаҳкам таянч бўлиши керак».

    Давлат, маҳаллий ҳокимият ва нодавлат ташкилотлари ёрдамида квартиралар сотиб олинди, янги блоклар қурилди, эски бошпаналар доимий, ҳар тарафлама қулай уй жойларга айлантирилди. Улар орасида ҳозирда Айнесма яшаётган Хельсинкидаги Малминкартано ҳам бор.

    «Шартсиз уй» лойиҳасининг дастлабки мақсади 2 500 та янги уй билан таъминлаш эди. Натижада 3 500 та янги уй қурилди. Бу иш 2008 йилда бошланганидан бери мамлакатда уйсизлар сони ҳозирга қадар 35 фоизга қисқарди. Бу эса Хельсинкида кўчада ётиш деярли барҳам топишига олиб келди. Қишки совуқ -20 даражага тушадиганда жон сақлаш учун 50 та койкаси бор тунги бошпанагина сақлаб қолинди.

    Санна шаҳри ҳокимининг сўзларига кўра, илгари Финляндиянинг кўплаб парк ва миллий боғларида юзлаб одамлар тунаб қолар эди. Ҳозирда бу вазият тубдан ўзгарган.

    Фото: BBC

    Фото: BBC

    Бу борада расмий статистикага кўра, Англияда уйсизларнинг кичик бир қисми – доимий кўчада ётадиганлар сони 2010 йилдаги 1 768 кишидан ўтган йили 4677 кишига ўсган. Вазият эса бундан-да ёмон бўлиши мумкин.

    Лекин «шартсиз уй» фақат яшаш жойигина эмас. Хельсинки мэри Ян Вапаавуори фикрига кўра, одамларга психологик ёрдам ҳам керак. Кўпгина уйсизлар психологик, тиббий муаммоларга эга ва уларга ёрдам бериш лозим. Уйсизлик уларнинг ягона муаммоси эмас.

    Рукиллада 21 ижарачи ва етти нафар ходим бор. Бошқарувчининг ёрдамчиси Саара Хаапанинг айтишича, уларнинг иши нафақат ҳужжатларни тиклаш, маълумот олиш, ишга жойлаштиришда ёрдам бериш, балки овқат тайёрлаш, уй-жойларни тартибга солиш каби ҳаётий зарур малакаларни ҳам ўргатишни ўз ичига олади.

    Хаапанинг сўзларига кўра, одамларга бинода яшашга мослашиш учун ҳам вақт керак. Аммо уч ойлик синов муддатидан сўнг ижарачиларнинг шартномалари доимий бўлиб қолади, агарда улар белгиланган қоидаларни бузмаса (гиёҳванд моддалар истеъмол қилмаса, алкогол ичмаса), ижара ҳақини доимий равишда тўлаб борса, уларни уйдан чиқариб юбориш мумкин эмас.

    Айнесмаа икки йилдирки янги касбни ўрганмоқда. Унинг айтишича, шартсиз уй принципи уни қайта тарбиялади, унга ҳаётдаги ўрнини топиб берди. Унда энди касб ҳам, дўстлар ҳам, эгалик қилиш мумкин бўлган нарсалар ҳам мавжуд.

    Албатта, дастур пул туради. Финляндия ҳукумати янги уйлар қуриш учун 250 миллион евро маблағ сарфлади. Лекин яқинда ўтказилган тадқиқотлар шуни кўрсатдики, Финляндия ҳар бир уйсиз учун ҳисоблаганда ҳуқуқни муҳофаза қилиш, соғлиқни сақлаш, ижтимоий хизматлар кўрсатиш борасида дастур туфайли 15 минг евро тежаб қолишга муваффақ бўлган.

    Финляндия тажрибаси Франция, Австралия, Буюк Британияда катта қизиқиш уйғотди. Британия ҳукумати Мерсисайдда, Уэст-Мидлендсда, Катта Манчестерда шартсиз уй дастурини молияламоқда. Ҳаттоки Манчестер ҳокими ёз мавсумида дастур билан яқиндан танишиш учун Хельсинкига хизмат сафари белгилаган.

    Фото: BBC

    Фото: BBC

    Уй-жойсиз аҳолининг ярми истиқомат қиладиган Хельсинкида «шартсиз уй» дастури муваффақиятининг сири бу комплекс уй-жой сиёсатининг натижаси эканини ҳам унутмаслик жоиз. Хельсинки шаҳри ҳокимияти қўл остида 60 мингдан зиёд ижтимоий уй мавжуд, хельсинкиликларнинг ҳар етти нафаридан бири ижтимоий уйларда истиқомат қилади. Шаҳар ўз атрофида 70 фоиздан кўпроқ ерларга эгалик қилади, шаҳар ҳокимиятининг ўз хусусий қурилиш ширкати бор ва кейинги йили 7 000 уйни қуриб битказишни режалаштирмоқда. Шаҳар ҳар бир ҳудудда ижтимоий табақаланишни олдини олиш учун қатъий тизимни йўлга қўйган. Ҳокимият, шунингдек, хусусий ва ижтимоий уйлар ўртасида улкан фарқ бўлмаслигини ҳам талаб қилади ҳамда ижтимоий уй ижарачилари учун максимал даромад даражасини белгиламайди, бу давлатнинг кўпроқ қашшоқ қатламлари борасида ғамхўрлик қилишидан далолатдир.

    Шаҳар ҳокимияти, шунингдек, уйларни қўлдан бериш хавфи остида қолган ватандошлар учун маслаҳат ва кўмак берадиган махсус гуруҳлар фаолиятини йўлга қўйган, уйсизлик профилактикаси учун талайгина маблағ йўналтирилган.

    Финляндияда айни пайтда 5 мингдан зиёд аҳоли уйсиз қолмоқда. Уйсизлик муаммосини бартараф этиш жиддий уй сиёсатисиз амалга ошмайди. Аммо шартсиз уй лойиҳаси давлатнинг режалаштириш ва жамоавий ҳаракати туфайли уйсизликни қисқартиришнинг сифатли тизими эканлигини амалда исботлади. Ҳали маҳаллий ҳокимият олдида ҳал қилиниши керак бўлган кўпгина ишлар бор. Шундай бўлса-да, айни пайтда Финляндия уйсиз аҳоли сонини анчагина камайтирди.

    31.07.2019, 16:48   Изоҳ (0)   62155
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Сой Бўйи: Орзулар рўёбга чиқадиган соҳил бўйидаги уй 


    BI Group Ўзбекистонда турар жой биносининг зилзилабардошлигини очиқ синовдан муваффақиятли ўтказди


    “Трастбанк” кичик бизнесни ривожлантириш учун 1 млрд сўмгача кредит таклиф этади


    Market Yandex Go Ўзбекистоннинг яна саккиз ҳудудида ишга тушди


    “Дунёдаги энг ингичка 3D эгри экранли смартфон” унвонига эга Гиннес рекордчиси: Оъзбекистонда расман тақдим этилди


    “Бизнесни ривожлантириш банки” 1 трлн 273 млрд сўмлик ипотека кредити ажратди


    APEX — молиявий бошқарув учун қулайликлар битта иловада 


    TENET: Ўзбекистон Мустақиллиги куни шарафига Stellar Residence апартаментларига эксклюзив шартлар 


    Келажак – бугунги қилган ҳаракатингиз самарасидир. Ўзингизга ишонч эса ҳар қандай ютуғингизнинг бошланиши 


    Кредит олиш керакми: молиявий ёрдам ёки қарз тузоғи?


    Rockstar Gaming Festival 2025: Ўзбекистонда ёрқин ҳис-туйғулар, хурсандчиликлар ва киберспорт


    Mobiuz Андижон, Наманган ва Фарғона вилоятларида 5G нинг янги имкониятларини очмоқда


    Beeline Uzbekistan Фарғона водийсидаги юзлаб аҳоли пунктларини юқори тезликдаги алоқа билан таъминлади


    Imzo Glass маҳсулотлари Буюк Британияга экспортга юборилди


    Accor Тошкентда Swissôtel Tashkent очилишини нишонламоқда, швейсария услубидаги ҳашшаматни Ўзбекистон пойтахтига олиб келмоқда

     

    Тавсия этамиз

    “Темир интизом, пўлат тана ва қўрқув билмас қалб”. Инсоният тарихидаги энг қудратли махсус қўшинлар қайсилар эди?

    26 август, 20:10

    Ядро урушидан ҳам хавфли: инсониятга таҳдид солаётган 5 та йирик талафот

    26 август, 13:53

    Ўзбекистон, Қирғизистон, Қозоғистон ва Тожикистондаги хусусий мактабларда ўқиш нархи қанча?

    25 август, 18:35

    Яҳудийларнинг “Тарихий ватан” ва “Буюк Исроил” ҳақидаги пуч даъволари: Фаластин аслида кимга тегишли?

    23 август, 13:22
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Қўқонда ушланган 11 та “валютчик” қамалди

    Ўзбекистон | 27 август, 00:10

    Фарғонада она-бола гиёҳфурушлар қўлга тушди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:55

    Сурия президенти ўзини ИШИДнинг асосий қурбони деб атади 

    Дунё | 26 август, 23:40

    Тошкент вилоятида хотинини тош билан уриб ўлдирган эркакка ҳукм ўқилди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:31

    Банкларда муаммоли кредитлар улуши бир йилда 1,7 трлн сўмга кўпайди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:30

    Туркия транспорт вазири 225 км/соат тезликда машина ҳайдагани учун жаримага тортилди

    Ўзбекистон | 26 август, 22:55

    Xiaomi овозли бошқарувга эга “ақлли” сув иситгични тақдим этди

    Дунё | 26 август, 22:40
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.