• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +35°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Сурункали яллиғланиш одамнинг фикрлашига салбий таъсир кўрсатиши аниқланди

    Янги тадқиқот натижаларига кўра, сурункали яллиғлланиши бор инсонларда ўрта ёшда фикрлаш билан, қариганда эса хотира билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлади.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Яллиғланиш ўткир ва сурункали турларга бўлинади. Ўткир яллиғланиш организм инфекция ёки травмалар билан курашиш учун иммун жавоб қайтарганда пайдо бўлади. Ўткир яллиғланиш маҳаллий бўлиб, иммун тизимининг соғлом эканини билдиради. Сурункали яллиғланиш ҳолатида эса уни соғлом деб бўлмайди. Бу ойлар ёки йилларга чўзилган кучсиз ифодаланган яллиғланиш ҳисобланади. Ревматоид артрит, тизимли қизил бўрича, тарқоқ склероз сингари аутоиммун касалликлар ва жисмоний стресс унинг сабаби бўлиши мумкин. Сурункали яллиғланишнинг кенг тарқалган симптомларига бўғимлардаги оғриқлар, ҳазм қилиш билан боғлиқ муаммолар ва чарчоқ киради. Сурункали яллиғланишни кучсизлатиришнинг йўлларига мунтазам жисмоний машқлар, юрак учун яллиғланишга қарши парҳез ва тўйиб ухлаш тавсия қилинади.

    «Сурункали яллиғланиш бутун танага, айниқса бўғимлар, ички аъзолар, тўқима ва ҳужайраларга зарар келтиради, — дейди тадқиқот муаллифи  Кинан Уокер. — Бундан ташқари, у юрак-қон томир тизими касалликлари, инсульт ва ўсма касалликларига олиб келиши мумкин. Бунга ўхшаш текширувларда сурункали яллиғланиш ва унинг кекса ёшлиларнинг миясига таъсири ўрганилган бўлса, биз сурункали яллиғланишни ўрта ёшлиларда кенгроқ ўрганишга қарор қилдик ва у бир неча ўн йиллардан сўнг ҳам қариларда миянинг когнитив функцияларига таъсир қилиши мумкинлигини кўрсатиб бердик».

    Бу муаммони ўрганиш турли ҳамжамиятлардаги (Atherosclerocis Risk in Communities, ARIC) атеросклероз хавфини ўрганиш тадқиқотинг бир қисми ҳисобланади. Олимлар ўртача ёши 57 да бўлган 12336 инсонни 20 йил давомида кузатди. Тадқиқотчилар текширувлар аввалида қатнашчилардан қон намунасини олиб, тўртта яллиғланиш биомаркерлари: фибриноген, қондаги лейкоцитлар миқдори, фон Виллебранд фактори ва қон ивиш факторларининг миқдорини ўлчади. Бу тўрт биомаркер шкалаларининг маълумотлар мажмуаси яратилди. 3 йилдан сўнг эса текширувчилар C-реактив оқсил ва яна бир қон яллиғланиш биомаркерини ўлчади. Яллиғланиш биомаркерларининг маълумотлар тўплами ва C-реактив оқсил миқдорига кўра қатнашчилар тўрт гуруҳга бўлинди.

    Хотира ва фикрлаш қобилиятлари тадқиқот бошида текширилди, кейин эса олтинчи ва тўққизинчи йиллар орасида, тадқиқот охирида текширилди. Яллиғланиш биомаркерларинг даражаси кам бўлган қатнашчилардан кўра хотира ва фикрлаш қобилияти 8 фоизга ёмонлашган инсонларда уларнинг миқдори кескин баландлиги аниқланди. C-реактив оқсил миқдори энг баланд бўлганларда эса бу қобилиятларнинг тушиб кетиш даражаси 12 фоизга тенг бўлган. Натижаларда фикрлаш ва хотирага таъсир қиладиган бошқа факторлар — таълим даражаси, юрак етишмовчилиги, юқори қон босими ҳам ҳисобга олинган.

    «Шундай қилиб, сурункали яллиғланиш билан боғлиқ бўлган хотира ва фикрлаш қобилиятларинг сусайиши аввал айтиб ўтилган ўрта ёшдаги қон босимидан кўра хавфлироқ бўлиб чиқди. Юқоридаги когнитив функцияларнинг бузилиш жараёнлари ўрта ёшда юз беради ва айнан ўрта ёшда уларни тўхтатиш мумкин. Натижаларга кўра сурункали яллиғланиш когнитив ўзгаришларга олиб келадиган миянинг нейродегенератив касалликларинг сабаби эмас — биомаркери, ҳаттоки уларга нисбатан реакция ҳам бўлиши мумкин», — дейди Кинан Уокер.

    Айрим кучли сурункали яллиғланиш билан оғриган беморлар тадқиқот бошида уни тарк этгани ёки тадқиқот якунигача вафот этгани туфайли тадқиқот натижалари чекланиб қолган. Шунинг учун қатнашчиларнинг яшовчалик даражасини барча аҳолига нисбатан қўллаб бўлмаслиги мумкин.

    25.02.2019, 18:54   Изоҳ (0)   33013
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Индонезияда йўқолиб кетган деб ҳисобланадиган дунёдаги энг улкан ари топилди (видео)

    22.02.2019, 21:54

    Россияда юмронқозиқ Олтин Ўрда хазинасини топишда ёрдам берди

    10.02.2019, 21:28

    Олимлар қарғаларнинг идроки етти ёшли бола даражасида эканлигини аниқлади

    09.02.2019, 17:32

    Ўзбекистонлик олим салкам 80 ёшида фан доктори бўлди

    01.02.2019, 21:56

    Африка қўриқхонасида йўқолган шаҳар топилди

    01.02.2019, 14:28

    Олимлар ошқозoности бези саратонини тил орқали аниқлаш мумкинлигини маълум қилди

    30.01.2019, 06:12
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Вақт синовидан ўтган тармоқ: 33 йиллик фаолият, 12 миллион фойдаланувчи танлови ва мобил алоқанинг янги архитектураси


    Мирзо Улуғбек туманида жойлашган йирик кўчмас мулк аукционга қўйилди


    “Бизнесни ривожлантириш банки” БМТ Тараққиёт Дастури билан ҳамкорлик қилади


    Mobiuz — 8 миллиондан ортиқ абонентлар танлови 


    Суғурта соҳасидаги узоқ кутилган ислоҳотлар: манфаатлар қонун ҳимоясида 


    “Ўзбекинвест” суғурта компанияси 2025 йилнинг I ярим йиллиги якунларини эълон қилди


    Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби магистратура дастурларига қабул жараёнлари давом этаётганини маълум қилади


    Visa Kapitalbank билан Хитойга: WeChat Pay ва Alipay орқали нақд пулсиз тўловлар – эркин, осон ва хавфсиз


    ОКМКда янги сулфат кислота цехи қурилмоқда



    Yandex Music’да жазирама кайфият учун махсус “Чилла” бўлими пайдо бўлди


    Навоий инновациялар университети 2 миллиард сўмлик грант дастурини эълон қилди 


    Kia Sonet ва ADM Global: Ўзбекистон автомобиль кластерини маҳаллийлаштирилишига   қарийб 260 млн АҚШ доллари миқдорида сармоя



    Ўзбекистонда тиббий суғурта нима учун зарур: шифокор қараши ва Нео Insurance тажрибаси

     

    Тавсия этамиз

    Бир кечада оддий официантдан миллионерга айланган аёл: лотереядан ютилган 10 млн доллар машмашаси

    27 июл, 09:25
    Audio Icon

    Андижонча ҳотамтойлик: “Дунё садолари”га сарфланаётган миллиардлар ва шубҳали шартномалар

    24 июл, 21:25

    “Россия аллақачон катта оғалик мақомини йўқотиб бўлди”. Украина уруши постсовет ҳудудида нималарни ўзгартирди?

    24 июл, 15:15

    Нилдан Фрот дарёсигача: махфийликдан тобора реалликка айланиб бораётган “Катта Исроил” концепцияси

    22 июл, 12:22
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Австрияда 400 га яқин йўловчи қоронғи туннелда 6 соат қолиб кетди

    Дунё | 27 июл, 17:50

    “Реал Мадрид” 5 нафар футболчи бўйича таклифларни кўриб чиқишга тайёр

    Спорт | 27 июл, 17:46

    Таиланд ва Камбожа ўртасидаги тўқнашувлар Трамп воситачилигига қарамай давом этмоқда

    Дунё | 27 июл, 17:06

    Ўзбекистоннинг қайси ҳудудида ичимлик суви билан таъминланганлик даражаси энг пастлиги маълум қилинди

    Ўзбекистон | 27 июл, 16:38

    “Қўшни давлатлар билан алоқаларни мустаҳкамлаш лозим” — Эрон президенти 

    Дунё | 27 июл, 15:48

    Левандовски келажаги борасида гапирди

    Спорт | 27 июл, 15:25

    Ислом Махачев навбатдаги жанги санасини эълон қилди

    Спорт | 27 июл, 15:18
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.