Миллиардер Алишер Усмонов 18 май куни россиялик мухолифатчи Алексей Навальнийга қаратилган 12 дақиқали видемурожаатини эълон қилди. Мурожаат Усмоновнинг Навальнийга қарши суд даъвосига бағишланган. Аввалроқ Навальний келиб чиқиши ўзбекистонлик бўлган миллиардерни Россия бош вазири Дмитрий Медведев билан коррупциявий алоқалар, даромад олишнинг ноқонуний усуллари ва ходимларига етарлича ҳақ тўламасликда айблаган эди.
Миллиардер Алишер Усмоновнинг россиялик мухолифатчи Алексей Навальнийга видеомурожаатининг матни билан қуйида танишиш мумкин.
Хайрли кун, Алексей Навальний. Менинг исмим Алишер Усмонов. Юристларимиз судда вазиятга аниқлик киритишини, сен эса бундан яна ёлғон пиар сифатида фойдаланиб, яна ҳамманинг бошини оғритишда давом этишингни ҳисобга олиб, ҳали ҳам сени рост гапираётганинга ишонаётган одамларга видеомурожаат қилишга қарор этдим. Уларнинг фикри мен учун муҳим, боз устига, мен сендан кўра кўпроқ интернетга алоқадорман. Мен ундан шунчаки фойдаланмайман, мен уни ривожлантираман.Ўйлашимча, сенинг аслида кимлигингни айтадиган вақт келди — устига устак, ўзинг бу ҳақда кўпдан бери мендан сўраб келардинг. Алишер Усмонов сени ярамас деб аташини сўраб келасан. Ҳозир яхшилаб ўтириб олгин-да ва мен нима учун сен ярамас эканлигингни одамларга хотиржам, шошилмасдан тушунтиришга ҳаракат қиламан.
Менинг назаримда, ярамас одам бу — бировни билмай туриб, у ҳақда ёлғон гапирувчидир. Сен бу ҳунарни шунчаки моҳирона — ҳар қандай инсоний нормаларни бузиб юборадиган даражада эгаллагансан.
Сен мени жиноятчи ва қамоқда ўтирганини яширишга уринади, деб айтган вақтинг алдаяпсан. Яширадиган нарсам йўқ. Сендан фарқли ўлароқ, олти йил қамоқда ўтирганман — мен ўғирламаган социалистик мулкни ўғирлаш, мен ҳеч кимга бермаган пора бўйича яққол ўйлаб топилган жиноят иши бўйича. Сен мени зўрлаш учун ўтириб чиққан, дединг. Яъни, моддалар ва сўзлар билан манипуляция қилиш орқали шу заҳотиёқ инсон ва ярамас ўртасидаги чегарани йўққа чиқармоқчи бўлдинг.
Ҳаммаёқдан туриб олиб, сени қаттиқ таъқиб этишаётгани ҳақида жар соласан. Қаттол ҳукумат, эй, қандай қаттол ҳукумат — роса бир сутка қамоқда ўтирдинг. Эшитишимча, бир кеча. Яъни, мана шундай қаттол ҳукумат даврида сен қамоқда бир кечани ўтказдинг, мен эса юмшоқ ҳукуматнинг қўл остида умуман йўқ иш бўйича олти йил ўтириб чиққанман.
Ҳа-я, айтишларича, сен қандайдир юридик курсларни тамомлаган экансан, боз устига, Елдек олий муассасада — кўринишидан, сен у ерда ҳеч ҳам юриспруденсия билан шуғулланмагансан. Сен бугун рўёбга чиқаришга уринаётганинг сиёсий карерангга тайёргарлик кўргансан. Агар ҳақиқий юрист бўлганингда эди, ўз аризасига кўра эмас, балки жиноят таркибининг йўқлиги белгиси ва принципи асосида мамлакат Олий суди томонидан тўла оқланган шахс жиноятчи ҳисобланмаслигини билган бўлардинг.
Биз иккимиз орамизда жиноятчи — бу сен. Чунки сен бугун суд органларининг ҳукми остидасан ва шартли муддатни ўтаяпсан, судлангансан. Бундан ташқари, маъмурий қоидаларни ҳам бузяпсан.
Давом этамиз. Менинг бойлигим манбаси — хусусийлаштириш бўйича йирик келишувлар эканини айтган вақтинг ҳам алдаяпсан. Ёлғон. Айтишингча, мен совет тоғ-кон комбинатларини олиб қўйганман, ўғирлаб олганман. Маълумотинг учун, гаров аукционлари, адашмасам, 95-йилда тамом бўлган. Мен ҳеч қачон уларда қатнашмаган, кейинги хусусийлаштириш келишувларида ҳам. Умуман олганда, сен россиялик бизнесменни обрўсизлантириш учун нотўғри объектни танлаб қўйдинг.
Бизнинг биринчи келишувимиз 2004 йили рекорд даражада бўлган ва Михайловский комбинати учун 1,5 миллиард доллар тўлаганмиз, шундан ярим миллиардини ўзимиз, акциядорлар тўплаганмиз, бу ўз маблағимиз, қолган миллиардни эса бизга банк берган. Ва биз бу кредитни ўз вақтида сўндирганмиз. Шундан сўнг Лебединский ва Оскольский комбинатларини 2006 йили 2,5 миллиард Швейцария франкига сотиб олганмиз. Айтмоқчиманки, бизни бу активларнинг барини кимдандир совға тариқасида олган, деб айтаётган вақтинг алдаяпсан.
Мен инвестиция киритган бошқа активлар ҳақида гапирмаса ҳам бўлади — «Мегафон», «Mail.ru», «Одноклассники», «ВКонтакте» билан келишувлар — булар совет корхоналари эмаслиги ва ўғирликка кирмаслиги аниқ. Буларнинг бари инвестициялар. Алексей, мен бу келишувларга 2008, 2010 йилларда эришганман ва уларнинг қийматлари ҳужжатларда акс этган — сен, ҳар доимгидек, алдаяпсан. Биз ҳар доим бизнеснинг аввалги эгаларига — жисмоний ва юридик шахсларга ҳақ тўлаганмиз.
Энди сен яна алдаётган иш ўринлари масаласига тўхталсак. Мен бирорта ҳам иш ўрни яратмаганлигимни айтаётган вақтинг яна алдаяпсан. Сен шунчаки нодонсан. Чунки менинг раҳбарлигимдаги ўн йил давомида бу корхоналарда 40 минг иш ўрни яратилди, уларга — корхоналарнинг технологияларига, инфратузилмасига — 800 миллиард рублдан зиёд сармоя киритилди. Ўртача курсга бўлсанг, бу қанча пул бўлишини билиб оласан. Айтишга ҳам ноқулай бир рақам. Бу модернизация ниманинг ҳисобига бўлди, балки совет ҳокимиятининг ҳисобидандир? Балки Давлат режа қўмитаси ҳисобидан? Ёки Леонид Ильич менга партия олтинларини мерос қилиб қолдирганмикин? Балки буларнинг барини мен ҳамкорларим билан бирга қилгандирман?
Худди шундай, сен ҳар доим ёлғон гапиряпсан. Мен буларнинг барини текинга олганим ҳақида ҳам — бундай гапириш учун сенда қандай асослар борлигига тушунмайман. Биз давлат аукционида фақат бир марта, 2008 йили Удокан конида қазиб олиш ҳуқуқи учун қатнашганмиз ва ўшанда ҳам рекорд даражадаги сумма — ярим миллиард доллар тўлаганмиз. Бу нефть-газ соҳасидан ташқарида давлат билан эришилган энг йирик келишув бўлган. Шундан сўнг техник ҳужжатларни ишлаб чиқиш учун яна шунча сарфладик, бугун эса мазкур кондан саноат даражасида фойдаланиш босқичига киришяпмиз.
Энг муҳими, сен мени Россияда солиқ тўламаслигимни айтиб, алдаяпсан. Ўзинг қаерда солиқ тўлайсан? Ўзи умуман солиқ тўлайсанми? Мана мен фақат Россияда солиқ тўлайман. Сен алдаётган, бошини оғритаётган одамлар билишини истардим: бу йилнинг ўзида 2,7 миллиард рубль солиқ тўлаганимни кўрсатиб ўтдим. Ўн йил ичида эса қарийб ярим миллиард доллар тўладим.
Айтмоқчи, сени жуда ташвишга солаётган қолган маблағлар ҳақида айтиб ўтишни истардим. Чунки мен лузер ва ўз бизнесини маҳаллий келишувлардаги «откатлар»дан бошлаган ўхшамаган бизнесменнинг даҳшатли ҳасадини ҳис қиляпман. Афтидан, бу нарса сени жуда қаттиқ қийнаяпти.
Мен хорижда, бошқа мамлакатларнинг биржаларида — Лондонда, Нью-Йоркда кўплаб келишувлар қилганман. Ва бундан, айтиб бўлганимдек, ажойиб рақамли солиқлар тўлаганман. У ерда ишлаб топган фойдам эса 4,5 млрддан ошган. Шундай қилиб, солиқлардан ташқари, шу пуллардан яна бир миллиардини хайрияга ва шунчаки одамларга ёрдам кўрсатиш учун ажратганман. Бу ҳам порами?
Ўзим эгалик қилаётган қолган нарсаларни эса — агар бу сенга шунчалик қизиқ бўлса, ҳасад қилмаслигинг учун тушунтириб қўймоқчиман — сотиб олганман. Жумладан, ажойиб қайиқ ва самолётни ҳам. Чунки мен, Лёша, сендан фарқли ўлароқ, бахт ичида яшайман.
Сен кейинги гапингда яна алдаяпсан — пора беришим ҳақида айтган вақтинг. Сен тушун: поралар рўйхатга олиш палатасида рўйхатга олинмайди. Пуллар ўз ҳисоб-рақамидан очиқчасига ўтказилмайди. Сен барибир кўчмас мулк, ерга эгалик қилиш ҳуқуқи ва шу каби китобчаларни ўқиб олишинг керак. Чунки баъзан уларда одамларга нафақат келишувга боргани, балки келишувни рад қилгани учун ҳам ҳақ тўланиши ҳақида ёзилади.
Ва ер, уй билан боғлиқ тарихнинг бари кўп йиллик улкан, кўп босқичли сага. Унда манфаатдор уч томон бор эди ва мен келишув бўлгани учун эмас, балки улар ўртасида келишув бўлмагани учун тўлашимга тўғри келган — ҳар бирига алоҳида. Бирига — у ўз еридан олмоқчи бўлган фойдадан воз кечиши учун — активларни, бошқасига эса — ерни бўшатиб бериши учун — қарз ва пул берганман. Якунда ҳар ким ўзи хоҳлаган нарсани олган.
Энг асосийси, мен ўзим хоҳлаган нарсани олганман. Ва бундан мамнунман. Қандай пора ҳақида гап бўлиши мумкин бу ерда? Айтмоқчи, бу иш бўйича барча ҳужжатлар очиқ фойдаланишда турибди. Келишувнинг тижорий жиҳатлари ҳақида сенинг олдингда ҳисобот беришни лозим деб билмайман.
Умуман, сен қандайдир чуқурроқ суриштирув олиб борсанг бўларди. Масалан, Лёша, сен бизда шахтёрлар борлигини айтяпсан. Яна нотўғри — бизда шахтёрлар йўқ. Ҳеч бўлмаса шуни билсанг бўларди! Биз рудани очиқ усулда қазиб оламиз. Бизда кончилар ишлайди. Ва бу кончиларнинг маоши минтақа бўйича ўртача кўрсаткичдан юқори. Қарийб ярим баровар юқори. Россиянинг бошқа ҳудудларига нисбатан сезиларли юқори. Ваҳоланки, иқтисодиёти бир-биридан 10 баробар фарқ қиладиган Россия ва АҚШдаги маошларни қандай қилиб таққослаш мумкинлиги тушуниб бўлмайди. Сен, нима, ялпи ички маҳсулот (ЯИМ), ЯИМнинг жон бошига улуши, харид қуввати ва бошқа шу каби нарсаларни умуман тушунмайсанми?
Агар сен мана шундай паст савияли билиминг билан сиёсатга киришмоқчи бўлсанг, ўйлашимча, бу жуда хавфли. Сен албатта қаердадир қоқиласан.
Шунинг учун, Лёша, сен марҳамат қилиб узр сўра; контекстдан фактларни узуқ-юлуқ олиб, ўзингга фойдали манзара қуришни бас қил. Сен, ҳақиқатан ҳам кечирим сўрасанг ва тинчгина яшасанг бўларди, чунки ҳаётда ҳеч қачон сенга ўхшаган одам мени жиноятчи, ўғри, ҳаётда ҳамма нарсани бепул қўлга киритган одам эканимни исботлай олмайди. Чунки, қадрдоним, сендан фарқли ўлароқ, мен ҳаммаси учун ўз меҳнатим, имкониятларим ва, хусусан, ҳалоллигим билан ҳақ тўлаб бўлганман.
Ва сен ҳаётда ҳеч қачон менга туҳмат қила олмайсан. Барибир менинг олдимда жавоб беришингга тўғри келади, Лёша. Бу видеони томоша қилаётган одамлар Алишер Усмонов — ҳалол тадбиркор, аввало, ҳалол инсон эканини билиши мен учун муҳим. Алексей Навальний, сен кабиларнинг мақсади — россиялик бизнесменни ўғирлашдан бошқасини билмайдиган, бирор нарса яратиш қўлидан келмайдиган шахс сифатида кўрсатишдир. Бу ҳам ёлғон. Ва сенинг менга туҳмат қилишга уринишларинг ҳам — Итнинг Филга акиллаши, холос. Тупурдим сенга, Алексей Навальний!
Алишер Усмонов, миллиардер
Изоҳ (0)