Боши кўчириб ўтказиладиган биринчи инсон хитойлик бўлади

Бошни кўчириб ўтказишга уринишлар ХХ асрнинг бошидан буён давом этиб келмоқда. 1908 йилда америкалик физиолог Чарлз Клод Гатри дунёда биринчи бўлиб бундай операцияни муваффақиятли амалга оширган. У итнинг бошини кўчириб ўтказган, бироқ кўчирилган аъзо фаолият кўрсатмаган. Ярим асрдан сўнг шифокорлар бу муаммони ҳал қилди ва ҳозирги кунда ит, маймун ва сичқонларнинг бошини кўчириб ўтказиш амалга оширилмоқда. Бу ҳақда National Geographic хабар бермоқда.

Шу вақтгача инсон боши кўчириб ўтказиш баъзи этик масалалар ва ҳал қилинмаган бир қатор тиббий жиҳатлар сабабли амалга оширилмаган. Хусусан, кесилган мия қисмларини бирлаштиришнинг самарали технологияси мавжуд эмаслиги бош ва тана ўртасида алоқа ўрнатишга имкон бемаган.

Италиялик нейрожарроҳ Сержо Канаверо бу соҳада катта муваффақиятларга эришган. Яқинда у уланган мия мушакларида нейронлар ўсишини акс эттирган фотосуратни эълон қилган ва бу технология инсонларга бош кўчириб ўтказиш имкониятини оширади.

Биринчи бемор владимирлик ёш муҳандис Валерий Спиридонов бўлиши керак эди. У камёб генетик касалликка учраган бўлиб, ногиронлар аравачасида ҳаракатланади. Бироқ Канаверо бошқа бемор излаётганини маълум қилган. Операция 2017 йилнинг декабрь ойида Хитойнинг Харбин шаҳрида ўтказилади. Илмий гуруҳнинг бошни кўчириб ўтказиш учун бир нечта номзодлари бор, уларнинг барчаси тузалмас касалга учраган ва Хитойда яшайди. Улар ҳақида бошқа маълумот йўқ. Шунингдек, тўрт йил операцияга тайёрланган Спиридоновнинг нима учун рўйхатдан олиб ташланганлиги ҳам маълум қилинмаяпти.

Беморни танлаш ҳақидаги якуний хулосани ва инқилобий технологиянинг бошқа тафсилотларини шифокорлар яқин ойларда эълон қилишга ваъда бермоқда. Ҳозирги вақтда Канаверо раҳбарлигидаги илмий жамоа аввал инсон бошини кўчиришга халақит берган барча муаммоларни бартараф этган. Италиялик нейрожарроҳ операция муваффақиятини 90 фоизга баҳоламоқда. Операция тахмин қилинганидан кўра енгилроқ бўлади ва кутилганидек унга камида 72 соат талаб қилинмайди.

«Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — @toshqindaryo’га аъзо бўлинг!