Яқинда инсониятнинг космосга қилган парвозлари доирасида олиб борилган тадқиқотлардан бирининг қизиқарли натижалари ҳақида маълумотлар эълон қилинди. Бу ҳақда NASA’га таяниб, AdMe хабар берди.
Эгизак астронавтлар Скотт ва Марк Келли қуйидаги тажрибада иштирок этди. Скотт бошқа космонавтлар билан бирга 340 кунга Халқаро космик станцияга йўл олди, Марк эса Ерда қолди. Twin Study деб номланган лойиҳа узоқ космик парвозларнинг инсон саломатлигига таъсирини ўрганиш учун тузилган. Бир хил ген кўрсаткичларига эга бўлган эгизаклар олимларга яқин вақт ичидаги тадқиқотлар учун кўплаб тиббий маълумотларни тақдим этди. Ҳозирга келиб бир қанча қизиқарли маълумотлар аниқ бўлиб улгурди.
Одам хромосомаларида теломерлар мавжуд, ҳужайра ҳар сафар бўлинганида, уларнинг узунлиги қисқариб боради. Бу чексиз давом этмайдиган жараён ҳисобланиб, қаришга олиб борувчи омиллардан бири ҳисобланади. Олимларнинг таъкидлашича, саёҳат вақтида Скоттнинг тана ўлчамлари Маркникига нисбатан узунлашган. Астронавт Ерга қайтганидан сўнг, қисқа вақт ичида унинг тана ўлчамлари парвоздан аввалги ҳолатига қайтган.
Шунингдек, ака-ука ДНКларида баъзи фарқлар ҳам аниқланган, бироқ маълум вақтдан сўнг кўрсаткичлар аввалги даражасига қайтган. Бунинг нимани англатиши ҳозирча олимларга номаълум ва буни аниқлаш олдинда турган вазифа ҳисобланади. NASA бу борада бошқа астронавтлар билан тадқиқотлар ўтказишни режалаштирмоқда.
Эгизак Келлилар билан ўтказилган тажриба «эгизаклар парадокси»ни эсга солади: нисбийлик назарияси доирасида Эйнштейн, ёруғлик тезлигига яқин тезликда ҳаракатланишда вақт секинлашади, деган хулосага келган. Демак, космик кема бортида бир йилни ўтказган Скотт бироз ёшроқ бўлиши мумкин. Албатта, ХКС ёруғлик тезлигида ҳаракатланмайди, бироқ, яқин вақт ичида, тажриба натижалари одамнинг қариши ҳақидаги абадий саволларга аниқлик киритиши мумкин.
Диққат, диққат! «Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — «Toshqin ‘Daryo’» (@toshqindaryo)га обуна бўлиб, янгиликлардан овозли кўринишда баҳраманд бўлишингиз мумкин.
Изоҳ (0)