Нима бўлди?
Энди Тошкентнинг ҳар бир фуқаросида Murad Buildings компанияси ташаббуси остида Ўзбекистон Қушларни муҳофаза қилиш жамияти билан ҳамкорликда ўтказилаётган «Янги кўчиб келганларни кутамиз!» экологик акциясида иштирок этиш имконияти пайдо бўлди. Ушбу акция доирасида 2015 йил ёзидан бери Тошкент хиёбонларида, олий таълим муассасалари ва турар жой мавзеларининг ҳовлиларида камёб турдаги қушлар учун бир неча юзлаб уйчалар ўрнатилди. Акция давом этмоқда, ташкилотчилар эса сунъий қуш уйчалари сонини икки мингтагача кўпайтиришни мақсад қилган.
Бу уйчаларда ҳар қандай қуш яшай оладими?
Ўзбекистон Қушларни муҳофаза қилиш жамияти тавсияси асосида, Murad Buildings компанияси мазкур акция доирасида бир неча юзта махсус уйчалар тайёрлади: майда бойқушлар учун инлар ва читтаклар учун чўзинчоқ уялар. Майда бойқушлар Ўзбекистонга қишни ўтказгани шимолий ҳудудлардан келади, читтакларнинг баъзи турлари эса ё «шу ерлик» бўлади, ёки узоқ парвозлар вақтида уя солади. Орнитологларнинг хавотир билан маълум қилишларича, Тошкент учун одатий ҳисобланган бу қушлар борган сари камроқ учрамоқда. Бу турлар хилма-хиллигини сақлаб қолиш учун уларнинг сонини кўпайтиришга ҳаракат қилиш ҳар биримизнинг бурчимиздир.Қушлар ўзи мустақил равишда ин солишни билса, улар учун алоҳида уйча қуришнинг нима кераги бор?
Ёғочдан ясалган уйчалар билан қуш ўзи солган уя ўртасидаги фарқ замонавий хонадон билан муваққат ёғоч уй ўртасидаги фарқлар билан бир хил. Шунчаки, қушлар мустаҳкам уйча ясай олмайди. Аслида, бойқуш ва читтаклар табиатда фақат дарахт коваклари ва тешикларига ин солади — инсон қўли билан яратилган уйчалар ҳам қайсидир маънода шу инларга ўхшаб кетади. Қўшимчасига, қушларнинг қулай «уйчалари» кўринишидан анча кўркам, полапонларни ногаҳоний қулашлардан ва уйча эгаларини майда безори ҳамда йиртқичларнинг ҳужумларидан муҳофаза қила олади. Айтмоқчи, майналар бундай уйчаларни ёқтирмайди.
Майли, кўндирдингиз. Акцияда иштирок этиш учун нима қилиш керак?
«Янги кўчиб келганларни кутамиз!» акциясида ҳар бир кўнгилли бепул иштирок этиши мумкин. Уйчаларни компания вакилларидан олиб, маълум қоидаларга риоя этган ҳолда, хонадон олдидаги хиёбон, ҳовли ёки дала-ҳовлига ўрнатиш мумкин.Яна қанақа қоида? «Ўнталик» мих билан дарахтга қоқиб қўйса бўлди-да!
Асло! Ёдингизда бўлсин — дарахтлар ва экологияга зарар етказиш мумкин эмас. Қоидалар эса атиги учта:1) Уйча ўрнатиладиган жой тинч ва хавфсиз бўлиши керак — қушларнинг бу ерга кўчиб келиши кўп жиҳатдан шунга боғлиқ. Уйчани боғнинг тинч томонига, тонгда қуёш нури тушиб, куннинг қолган вақтида соя бўладиган қисмига ўрнатинг. Уйчани исталган баргли дарахтга, уч метрдан кам бўлмаган баландликка ўрнатиш даркор, токи уларга мушуклар ҳужум қила олмасин.
2) Читтаклар учун мўлжалланган уйчаларнинг орқа деворига узун тахта қоқилган. Тахтанинг икки учини, юмшоқ сим билан дарахт поясига боғлаш орқали, мустаҳкам қилиб ўрнатинг.
Бойқуш инлари эса бироз бошқачароқ ўрнатилади: бундай уйчанинг икки четига бурама мих маҳкамланган. Дарахт пояси бўйлаб юмшоқ симни яхшилаб ўраб, икки учини айнан бурама михга қотиринг.
Сим эгилувчан, темирдан тайёрланган ва изоляциясиз бўлиши муҳим аҳамиятга эга. Шунда у занглаб, 3—4 йилда узилиб кетади ва дарахтнинг ўсишига тўсқинлик қилмайди.
3) «Уйчани ўрнатдим, ишим битди» деган ақида ўтмайди. Ўрнатилган уйчаларни мунтазам кузатиб бориш, уларнинг соз ҳолатда бўлишини таъминлаб туриш керак. 2—3 йил давомида фойдаланилмаган уйчаларни қушлар учун мосроқ бошқа жойга кўчириш лозим. Ҳар бир уйчани рақамлаш ва махсус журнал юритиб, унга уйчаларнинг рақами, ўрнатилган жойи, йўналиши ва баландлиги ҳақидаги маълумотларни киритиб бориш мумкин.
Акция бўйича яна саволларим бор, кимга мурожаат қилсам бўлади?
Murad Buildings «Янги кўчиб келганларни кутамиз!» акцияси бўйича исталган саволга мамнуният билан жавоб беради! Батафсил маълумотни 200-88-22 телефон рақамига қўнғироқ қилиб, олиш мумкин.Реклама ҳуқуқи асосида
Изоҳ (0)