O‘zbekiston qonunchiligida pensiyalarni hisoblab chiqarishda eʼtiborga olinadigan ish haqi turlari belgilab qo‘yilgan.
“Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti to‘g‘risida”gi qonunga ko‘ra, o‘qish davrida to‘langan stipendiya ham murojaat etuvchining xohishi bilan ish haqiga tenglashtirilishi mumkin.
Shu bilan birga, pensiyani hisoblab chiqarish uchun ish haqiga:
- Sug‘urta badallari hisoblanadigan mehnatga haq to‘lash tarzidagi barcha daromadlar (2019-yil 1-yanvargacha bo‘lgan davr uchun);
- Qonunchilikka muvofiq, mehnatga haq to‘lash tarzidagi barcha daromadlar (2019-yil 1-yanvardan keyingi davr uchun);
- Davlat ijtimoiy sug‘urtasiga taalluqli bo‘lmagan shaxslarga pensiyani hisoblab chiqarish uchun olinadigan ish haqiga mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlarga o‘xshash pul taʼminotining barcha turlari qo‘shiladi.
Yana quyidagilar pensiyalarni hisoblab chiqarishda eʼtiborga olinadigan ish haqi turlariga kiradi:
- Ish vaqtini hisobga olib bo‘lmaydigan xodimlarning (yakka tartibdagi tadbirkor va u tomonidan yollangan xodimning, dehqon xo‘jaligi va oilaviy tadbirkorlik subyekti aʼzosining) pensiyasini hisoblab chiqarish uchun olinadigan ish haqining miqdori;
- Pensiya jamg‘armasiga to‘langan sug‘urta badallarining miqdori (2019-yil 1-yanvargacha bo‘lgan davr uchun);
- To‘langan yagona ijtimoiy to‘lov miqdori (2019-yil 1-yanvardan 2019-yil 31-dekabrgacha bo‘lgan davr uchun);
- To‘langan ijtimoiy soliq miqdori (2020-yil 1-yanvardan).
Avvalroq harbiy xizmat va oliy taʼlim muassasasidagi o‘qish davrlari pensiya hisoblashda ish stajiga qo‘shilishi maʼlum qilingandi.
Eslatib o‘tamiz, pensiya tayinlashda ish haqi va ish staji asosiy ahamiyatga ega. Xususan, ish haqini hisoblash uchun fuqaro mehnat faoliyatini to‘xtatgan davrigacha bo‘lgan oxirgi 10 yillikdan 5 yillik oylik maoshi inobatga olinadi.
Erkaklar 60 yoshga kirib, ish staji 25-yil bo‘lganda, ayollar 55 yoshdan ish staji 20 yilga yetganda yoshga doir pensiya olish huquqiga ega bo‘ladi.
Pensiya tayinlanishi uchun fuqaroning ijtimoiy sug‘urtalangan holda bajargan ish stajlari kamida 7 yil bo‘lishi kerak. Agar undan kam bo‘lsa, pensiya tayinlash rad etiladi.
Izoh (0)