Ўзбекистон қонунчилигида пенсияларни ҳисоблаб чиқаришда эътиборга олинадиган иш ҳақи турлари белгилаб қўйилган.
“Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонунга кўра, ўқиш даврида тўланган стипендия ҳам мурожаат этувчининг хоҳиши билан иш ҳақига тенглаштирилиши мумкин.
Шу билан бирга, пенсияни ҳисоблаб чиқариш учун иш ҳақига:
- Суғурта бадаллари ҳисобланадиган меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги барча даромадлар (2019 йил 1 январгача бўлган давр учун);
- Қонунчиликка мувофиқ, меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги барча даромадлар (2019 йил 1 январдан кейинги давр учун);
- Давлат ижтимоий суғуртасига тааллуқли бўлмаган шахсларга пенсияни ҳисоблаб чиқариш учун олинадиган иш ҳақига меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадларга ўхшаш пул таъминотининг барча турлари қўшилади.
Яна қуйидагилар пенсияларни ҳисоблаб чиқаришда эътиборга олинадиган иш ҳақи турларига киради:
- Иш вақтини ҳисобга олиб бўлмайдиган ходимларнинг (якка тартибдаги тадбиркор ва у томонидан ёлланган ходимнинг, деҳқон хўжалиги ва оилавий тадбиркорлик субъекти аъзосининг) пенсиясини ҳисоблаб чиқариш учун олинадиган иш ҳақининг миқдори;
- Пенсия жамғармасига тўланган суғурта бадалларининг миқдори (2019 йил 1 январгача бўлган давр учун);
- Тўланган ягона ижтимоий тўлов миқдори (2019 йил 1 январдан 2019 йил 31 декабргача бўлган давр учун);
- Тўланган ижтимоий солиқ миқдори (2020 йил 1 январдан).
Аввалроқ ҳарбий хизмат ва олий таълим муассасасидаги ўқиш даврлари пенсия ҳисоблашда иш стажига қўшилиши маълум қилинганди.
Эслатиб ўтамиз, пенсия тайинлашда иш ҳақи ва иш стажи асосий аҳамиятга эга. Хусусан, иш ҳақини ҳисоблаш учун фуқаро меҳнат фаолиятини тўхтатган давригача бўлган охирги 10 йилликдан 5 йиллик ойлик маоши инобатга олинади.
Эркаклар 60 ёшга кириб, иш стажи 25 йил бўлганда, аёллар 55 ёшдан иш стажи 20 йилга етганда ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлади.
Пенсия тайинланиши учун фуқаронинг ижтимоий суғурталанган ҳолда бажарган иш стажлари камида 7 йил бўлиши керак. Агар ундан кам бўлса, пенсия тайинлаш рад этилади.
Изоҳ (0)