Prezident Shavkat Mirziyoyev 5-fevral kuni bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda pul ishlash uchun farmkompaniyalar foydasiga retsept yozilayotganini tanqid qildi.
“Dorilar yashirin aylanmasi bo‘yicha yetarli choralar ko‘rilmayapti. Ayniqsa, antibiotik qabul qilish ustidan nazorat umuman yo‘q. Protokollarga amal qilmasdan, pul ishlash uchun farmkompaniyalar foydasiga retsept yozilyapti. Bundan xalqimizning sog‘lig‘i ham, cho‘ntagi ham zarar ko‘ryapti”, — dedi prezident.
Avvalroq Asab va ruhiyat ilmiy-tibbiy markazi direktori, professor Zarifboy Ibodullayev o‘zining Facebook sahifasida farmmafiya haqida yozgan edi.
“Men har doim aytib keladigan ko‘zga ko‘rinmas yana bir o‘ta xavfli mafiya bor! Uning nomi — farmmafiya! Farmmafiyaga qarshi kurashni ham zudlik bilan boshlash kerak.
So‘nggi kunlarda viloyat hokimlari ham farmkompaniyalar va ularga bog‘lanib qolgan doktorlar haqida achinib gapirishyapti va selektorlar o‘tkazishyapti. Bu yaxshi, albatta. Biroq ularni insofga chaqirish befoyda. O‘zbekistonga kirib kelgan dorilarni 4 toifaga ajratish mexanizmi va shu yo‘l bilan ta’sirsiz dorilarni (ko‘rinmas zahar) yurtimizdan surib chiqarish yo‘llarini aytib kelmoqdaman”, — degan edi olim.
“Daryo” muxbiri Zarifboy Ibodullayev bilan farmkompaniyalar va farmmafiya haqida suhbatlashdi.
“Tibbiyot farmkompaniyalarning quliga aylanib qolgan. Farmmafiyada faqat farmakologlar emas, qars ikki qo‘ldan chiqadi, deyilganidek, shifokorlar va farmakologlar birlashib ketgan.
Ko‘cha mafiyasini hamma taniydi, lekin farmmafiyadagilarni siz tanimaysiz, bilmaysiz ham. Ko‘cha mafiyalari nima qilib qo‘yganini prokuratura yoki boshqa huquqni muhofaza qiluvchi idoralar bilishi mumkin. Shifokor xato qilib qo‘ysa ham, bilsa bo‘ladi.
Shunaqa dorilar bor, men ularni yerga qo‘yilgan mina bilan qiyoslagan bo‘lar edim. Unda six ham, kabob ham kuymaydi, sening o‘g‘riligingni ham bilmaydi, hamma ayb davolovchi shifokorda bo‘laveradi”, — dedi Zarifboy Ibodullayev.
Uning alohida ta’kidlashicha, farmmafiya ta’sir doirasi yo‘q dorilar bilan ishlaydi.
“Ular yaxshi o‘tayotgan dorini oladi-da, yangicha ko‘rinishda, chiroyli qadoqlab ishlab chiqaradi. Reklama qiladi, targ‘ibotiga zo‘r beradi. Men shifokor sifatida o‘sha dorini yozib beraveraman, lekin davo bo‘lmaydi. Aksincha, bemor nogiron bo‘lib qolishi ham mumkin.
Bemorning qarindoshlari shikoyat qildiyam deylik. Tekshiruvchilar kelib birinchi navbatda davolash va diagnostika standartini ochadi. Shular tartib bilan qilinganmi — ha, qilingan. Davolash standart bo‘yicha dorilar ko‘rsatilgan dozada yozib berilganmi — ha, shunday qilingan. Shunda kelgan tekshiruvchi uzr, doktor, deb ketadi. Chunki hamma ish tartib bo‘yicha qilingan bo‘lib chiqadi. Lekin o‘sha dorining ichi qanaqaligi bilan hech kimning ishi yo‘q. Faol modda 20 milligramm deb yozilgan bo‘lsa-yu, ammo 2 milligramm bo‘lsa, kim tekshirib o‘tiribdi? Farmagentlik tekshirmaydimi, degan savol tug‘iladi. Bitta partiyasini tekshirib o‘tkazib, qolganini tekshirmay o‘tkazishi mumkinmi? Mana buni farmmafiya deydi”, — dedi olim.
Zarifboy Ibodullayev bunday muammolarni bartaraf etish uchun xalqaro ekspertlar ishtirokida butun O‘zbekistondagi dorixonalardagi dorilarni tekshirish va uni to‘rt toifaga bo‘lishni taklif qilmoqda.
Izoh (0)