Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda qanday barqaror o‘sishga erishish mumkin?
Xalqaro tajriba asosida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda qanday qilib barqaror o‘sishga erishish mumkinligi tahlil qilindi. Bu haqda Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti xabar bermoqda.
2022—2026-yillar uchun mo‘ljallangan O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda har yili 5 foiz o‘sishni ta’minlash ko‘zda tutilgan.
Tadqiqot davomida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda uzoq muddat mobaynida jadal rivojlanishga erisha olgan mamlakatlar tajribasi tahlil qilindi.
Mamlakatlarni saralashda quyidagi mezonlar asos qilib olindi:
- qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda 5 yil davomida kamida 5 foiz o‘sishga erishish;
- qishloq xo‘jaligida mehnat unumdorligi kishi boshiga minimal hisobda 7 806,8 dollarni tashkil etishi;
- qishloq xo‘jaligidagi qo‘shilgan qiymat 5 milliard dollardan kam bo‘lmasligi lozim.
Natijada o‘tkazilgan tahlil asosida 4 ta mamlakat va ularda qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish eng jadal rivojlangan davrlar aniqlandi:
- Chili (1984—1998-yillar);
- Koreya Respublikasi (1971—1977-yillar);
- Niderlandiya (1970—1982-yillar);
- Saudiya Arabistoni (1971—1977-yillar va 1980—1992-yillar).
Ushbu mamlakatlarda amalga oshirilgan chora-tadbirlar orasida quyidagilarni ajratib ko‘rsatish maqsadga muvofiq:
- savdoning erkinlashtirilishi va xalqaro hamda mintaqaviy savdo bitimlariga qo‘shilish;
- davlatning qishloq xo‘jaligidagi roli cheklanishi;
- “ishlab chiqarishning qiyosiy xarajatlari” asosida eksportga yo‘naltirilgan tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlash;
- qishloq xo‘jaligi va qishloq hududlarida infratuzilmalarni rivojlantirish;
- agrar tarmoqda hududiy ixtisoslashuvni rivojlantirish va boshqalar.
Avvalroq O‘zbekistondan Rossiyaga uzum yetkazib berish yil boshidan buyon 60 foizga oshgani haqida xabar berilgandi.
