“Prezident bilan bir kun”: Shavkat Mirziyoyevning Qoraqalpog‘istondagi dastlabki kuni qanday o‘tdi?
O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev 23-fevral kuni Qoraqalpog‘istonga tashrif buyurdi. Davlat rahbarining tashrifi Mo‘ynoq tumanida faollar bilan uchrashuvidan boshlandi. Prezident uchrashuv chog‘ida “bu safargi tashrif yarim yoki bir kunlik emas, uch kunlik ekanini” aytdi. “Daryo” muxbiri Shavkat Mirziyoyevning Qoraqalpog‘istonga tashrifining ilk kuni qanday bo‘lgani haqida taassurotlari bilan o‘rtoqlashadi.
Ilk bor Mo‘ynoq aeroportiga qo‘ngan O‘zbekistonning birinchi raqamli borti
Prezident Shavkat Mirziyoyev Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi tashrifining ilk manzili Mo‘ynoq tumani bo‘ldi. Nukus shahriga kelib joylashgan jurnalistlar guruhi 23-fevral kuni ertalab Mo‘ynoqqa yo‘l oldi. Uchoqdan pastga qarar ekanmiz, e’tiborimizni sahrolar, Orol dengizining bir qismi tortdi.
Samolyot qo‘nib, aeroportdan tushar ekanmiz, beixtiyor hayratimiz yanada oshdi. Nafaqat O‘zbekiston, balki Qoraqalpog‘istonning chekka hududi hisoblanmish Mo‘ynoqda aeroport barpo etilgani, buning ustiga bu yerda davlat rahbarining tashrifi kishini hayron qoldiradi.
Ma’lumot uchun, Mo‘ynoq—O‘zbekiston shimoli-g‘arbiyda joylashgan shahar nomidagi aeroport bo‘lib, 1947-yilda qurilgan. 3-klassga oid Mo‘ynoq aerodromi An-24, Yak-40 va boshqa yengil samolyotlarni, shuningdek, barcha turdagi vertolyotlarni qabul qilgan. 1960-yillar boshidan 1990-yilga qadar aerodromda An-2 samolyotlari kuniga mahalliy liniyalar bo‘yicha (asosan, Qo‘ng‘irot, Nukus, Urganch, Taxtako‘prik, Qozoqdaryo, Aspantay, Tuley punktlari) 19 tagacha yo‘lovchi aviareyslarini amalga oshirgan. 2020-yilning avgustida Mo‘ynoqda yangi aeroport ishga tushgan edi.
Aeroportning o‘zida prezident va tuman faollari bilan uchrashuvga qizg‘in tayyorgarlik ko‘rildi. Biz jurnalistlar ham yig‘ilishni yoritish uchun o‘z hozirimizni qildik. Toshkent viloyati hokimi Zoir Mirzayev prezidentga taqdimot o‘tkazish uchun, boshqa mas’ullar esa davlat rahbariga hisobot berishga tayyorgarliklarini ko‘rish bu tashrifning nechog‘lik muhim ekanini bildirib turar edi.
Prezident yig‘ilish zaliga kirib keldi va boshidanoq insonlar bilan birin-ketin qo‘l berib ko‘rishdi.
Shundan so‘ng Shavkat Mirziyoyev o‘z fikrlarini bayon etdi.
“Qoraqalpog‘istondagi ikki millionga yaqin aholimizni qanday qilib rozi qilish haqida ko‘ndalang savol bor. Albatta, oxirgi besh yillikda ko‘p narsani o‘rgandik desak to‘g‘ri bo‘ladi. Ishonmagan narsalarimizga ishondik. Qoraqalpog‘istonda ham “qilsa bo‘lar ekan”, degan ibora paydo bo‘ldi. Birinchi marta respublikamizdagi barcha rahbarlar bir kun emas bir hafta shu yerda bo‘ladi. Men o‘zim ham uch kun shu yerda bo‘laman”, — dedi Shavkat Mirziyoyev.
“Mo‘ynoqning, Qoraqalpog‘istonning Xudo bergan yeridan to‘g‘ri foydalanib, suvini iqtisodiyot qilishimiz, avvalgidek faqat paxta ekamiz demaslik kerak. Hozir menga rahbarlar “paxta ekmasdan boshqa narsa ekaman. Mana bu innovatsiya, mana bu tajriba”, deyishsa men roziman. Paxta ekkanda ham, ekkangga yarasha agar 40 sentner bo‘lmasa uni ekmaslik kerak. Avval faqat ekardik, lekin xarajatlarni hisoblamas edik”, — deydi prezident.
Davlat rahbari, shuningdek, Mo‘ynoq aeroporti haqida gapirib, “endi haftada ikki marta Toshkent—Mo‘ynoq—Nukus yo‘nalishida parvozlar bo‘lishini” aytdi. Bundan tashqari, Shavkat Mirziyoyev bir vaqtlar Toshkentda qabul qilingan qarorlar qog‘ozda qolib ketganini ta’kidladi.
Davlat rahbari nutqini yakunlaganidan so‘ng Toshkent viloyati hokimi Zoir Mirzayev taqdimot o‘tkazdi. Unda tibbiyot haqida gap ketarkan, prezident Toshkentdan tibbiyot sohasi vakillari Qoraqalpog‘istonga kelib ishlasa, ularning oylik maoshiga 100 foiz ustama haqi to‘lanishini aytdi. Shuningdek, tibbiyot xodimlari Mo‘ynoqqa kelib ishlasa, ularning ustama haqi ikki baravar bo‘lar ekan.
100 ming gektar maydonda “yashil qoplama” barpo qilish rejalashtirilgan Orol dengizining qurigan tubi
2017-yil, sentabr oyi. Shavkat Mirziyoyev BMTning 72-sessiyasida Jahon hamjamiyatini Orol muammosini hal etishda kuchlarni birlashtirishga chaqirdi.
“Bugungi kunning eng o‘tkir ekologik muammolaridan biri — Orol halokatiga yana bir bor e’tiboringizni qaratmoqchiman. Mana, mening qo‘limda — Orol fojiasi aks ettirilgan xarita. O‘ylaymanki, bunga ortiqcha izohga hojat yo‘q. Dengizning qurishi bilan bog‘liq oqibatlarni bartaraf etish xalqaro miqyosdagi sa’y-harakatlarni faol birlashtirishni taqozo etmoqda. Biz BMT tomonidan Orol fojiasidan jabr ko‘rgan aholiga amaliy yordam ko‘rsatish bo‘yicha shu yil qabul qilingan maxsus dastur to‘liq amalga oshirilishi tarafdorimiz”, — degan edi Shavkat Mirziyoyev.
2020-yil, sentabr oyi. Prezident Shavkat Mirziyoyev BMTning 75-sessiyasida Orolbo‘yi mintaqasini ekologik innovatsiya va texnologiyalar hududi deb e’lon qilish haqida BMT rezolyutsiyasini qabul qilishni taklif etdi.
“Mamlakatimiz tashabbusi bilan Orolbo‘yi mintaqasi uchun Birlashgan Millatlar Tashkilotining inson xavfsizligi bo‘yicha ko‘p tomonlama sheriklik trast fondi tuzildi. Umid qilamizki, ushbu fond og‘ir ekologik hududda yashayotgan aholiga amaliy yordam ko‘rsatish uchun xalqaro hamjamiyatning tayanch platformasi bo‘lib xizmat qiladi. Biz Orolbo‘yi mintaqasini ekologik innovatsiya va texnologiyalar hududi, deb e’lon qilish haqida Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining maxsus rezolyutsiyasini qabul qilishni taklif etamiz. Ushbu muhim hujjat tasdiqlangan sanani esa Xalqaro ekologik tizimlarni himoya qilish va tiklash kuni sifatida nishonlash maqsadga muvofiq bo‘lardi”, — degan prezident.
2022-yilning 23-fevral kuni esa davlat rahbari Orol dengizining qurigan joyiga borib, vaziyatni ko‘rdi. Bir paytlar dengiz va unga tutash daryolar, yaylovlar odamlarga rizq ulashgan, ish, daromad manbasi bo‘lgan. Lekin tabiat qonunlariga aralashish, Amudaryo va Sirdaryo suvini to‘sish dunyodagi og‘ir ekologik halokatlardan birini yuzaga keltirdi. Mintaqamizda cho‘llanish va sho‘rlanish darajasi keskin ortgan. O‘simlik va yovvoyi hayvonlar turi kamayib ketgan.
Ma’lumotlarga ko‘ra, o‘tgan yillarda dengizning suv qurigan qismida 1 million 524 ming gektar to‘qayzor barpo etilgan. Buning uchun saksovul, qorabo‘roq, qandim, cherkez kabi cho‘l o‘simliklaridan qariyb 6 ming tonna urug‘ tayyorlanib, qiyin sharoitlarda ekilgan. Bu ishlarda 4 mingdan ziyod ishchi qatnashib, 1 ming 600 dona texnika, samolyotlar jalb etilgan.
Joriy yilda 100 ming gektar maydonda “yashil qoplama” barpo qilish rejalashtirilgan. Bugungi kunda shundan 26 ming gektarida ish boshlangan, 562 tonna urug‘lar tayyorlangan. Shuningdek, 100 gektar maydonda ko‘chatxona tashkil qilinmoqda.
Prezident Orolbo‘yining quriga joyida saksovulzor tomon yurdi. Shavkat Mirziyoyev shu yerning o‘zida mutasaddilarga tegishli topshiriqlar berdi.
“Endi hamma harakatimizga ilmiy asos bo‘lishi kerak. Mo‘ynoqda katta-katta binolar quramiz, laborotoriya, uskuna olib kelamiz. Orol fondi bo‘yicha ilmiy markazni birlashtirib beramiz, besh yillik milliy dastur qilish kerak. Saksovulni o‘stirishda ham uning genetikasini o‘rganib, o‘zining iqlimiga, shamolining tezligiga, qumining uchishiga qarab yangi-yangi navlari paydo bo‘lyapti”, — deya prezidentning so‘zlarini keltirmoqda “O‘zbekiston 24” telekanali.
Prezident FVV hamda O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi bilan suhbatda ayni paytda ketayotgan ishlar bilan qiziqib, ularning mashaqqatini e’tirof etdi.
“Hamma qilgan ishlarimiz qiyin bo‘ldi, ammo natijasi bo‘ldi. Qiyin bo‘ldi, lekin tarjiba o‘rgandingiz. Biz O‘zbekiston sharoitida hech qachon bunday tajriba qilmagan edik. Men sizlardan minnatdorman. Sizlarning bu tajribalaringiz endi bizga asos yaratdiki, “O‘zbekistonda qilsa bo‘lar ekan”, degan. Katta-katta xorijiy ekspertlar ham kelib ko‘ryaptiki, dengizning qurigan joyida hayot tashkil qilib, uni yana qaytadan odamlarga qaytarish bo‘yicha chora-tadbirlarning imkoni bor ekani bo‘yicha insonlarni ishontirdik”, — degan prezident Shavkat Mirziyoyev.
Navbatdagi tashrif Nukusdan 140 kilometr olisdagi, O‘zbekiston shimolidagi eng chekka hudud — Taxtako‘pir tumanidagi “Beltov” ovuli
Ma’lumotlarga ko‘ra, Bu tumanda mingdan ortiq aholi yashaydi. Tuman markazidan 40 kilometr uzoqda joylashgan hududning ilgari sharoiti og‘ir bo‘lgan. “Obod qishloq” dasturi asosida qurilish, ta’mirlash ishlari amalga oshirilgach, ovul qiyofasi o‘zgargan.
Shavkat Mirziyoyev hududga kelib tayyorlangan hisobot-u, taqdimotlar bilan emas, ovulda yashovchi insonlar bilan muloqotda bo‘ldi.
Boriladigan manzillar ko‘pligi bois jurnalistlar ham guruhlarga bo‘lingan holda o‘z vazifalarini bajarishdi. E’tiborlisi, Shavkat Mirziyoyev Taxtako‘pir tumanida bo‘ladigan prezident tashrifini yoritishni maqsad qilgan jurnalistlar bilan muloqotda bo‘ldi.
“Ommaviy axborot vositalari xalqning vakili bo‘lib bu yerlarda aynan nima o‘zgarganini yoshlar bilan suhbatdan bilsangiz bo‘ladi. Men sizlarga ishonaman. Sizlarning ovozlaringiz adolat ovozi”, — deya prezidentning so‘zlarini keltirgan “O‘zbekiston 24” telekanali.
Jurnalist Nazira Mambetsharipova “bu yerlarga besh yil avval kelib material tayyorlashga xijolat bo‘lganini” aytdi.
“Sababi ovuldoshlarimda suv, gaz yo‘q edi. Kelib yaxshi material qilaman desam kimningdir ko‘ngli og‘riri. Real hayotdan ko‘nglim og‘rigan. Bugun kelib insonlarning ishonchini ko‘rib hayratlandim. Bizning insonlar qishda hammomga borish uchun otlarga minib ancha uzoqlarga borib kelardi”, — deydi u.
Shavkat Mirziyoyev bunga javoban “shu ishlar orqali Yangi O‘zbekistonning amalda ishi bo‘lyapti desa bo‘ladi”, dedi.
Nukus—Mo‘ynoq—Orolbo‘yi—Taxtako‘pir — bosib o‘tilgan 630 kilometr masofadan keyingi manzil Shumanay tumani
Prezident mazkur tumanda “Shumanay ekoteks” korxonasi faoliyati bilan tanishdi. Davlat rahbari ishlab chiqarish jarayoni va mahsulotlarni ko‘zdan kechirdi, ishchilar bilan suhbatlashgan. Mutasaddilarga korxonada paxtani qayta ishlashning keyingi bosqichlarini o‘zlashtirish bo‘yicha ko‘rsatma berildi.
“Aholiga daromad manbai yaratish, yalpi ishlab chiqarishni ko‘paytirishga harakat qilyapmiz. Buning uchun nima kerak? Avvalo, suv kerak. Lekin Qoraqalpog‘istonda suv va yer hisobi dolzarb. Agar saranjom qilib, iqtisod qilib foydalanilsa, suv yetadi. Buning uchun qishloq xo‘jaligi madaniyatini oshirish, innovatsion texnologiyalarni joriy etish kerak”, — deydi prezident.
Shumanay tumaniga biriktirilgan Xorazm viloyati tadbirkorlarining investitsiya loyihalari taqdimoti ham o‘tkazildi.
Shunday qilib Shavkat Mirziyoyevning Qoraqalpog‘istonga tashrifining ilk kuni nihoyasiga yetdi.
