Qirg‘izistonda 2020-yil kuzida yuz bergan isyonlar mamlakat tarixidagi “eng nopok saylovlar” oqibatida kelib chiqqan edi, deb ma’lum qildi prezident Sadir Japarov konstitutsiyaga tuzatishlar kiritish va mahalliy hukumat organlariga saylovlar bo‘yicha ovoz berish bo‘lib o‘tayotgan kunda.
“Oktabrdagi xalq isyonlari tariximizdagi ‘eng nopok saylovlar’ natijasida yuz berdi. Hukumat o‘shanda xalqning ovozini tinglamadi”, — dedi u.
Japarovning qo‘shimcha qilishicha, yanvar oyida Qirg‘iziston xalqi birinchi marta respublikada boshqaruv shaklini mustaqil ravishda tanlashga muvaffaq bo‘lgan. Saylovchilarning 33,08 foizi qatnashgan referendumda aksariyat (80 foizdan ortiq ishtirokchi) boshqaruvning prezidentlik shaklini yoqlab ovoz bergan. Shundan keyin, dedi prezident, Qirg‘izistonning bosh qonuniga tuzatish kiritish zarurati paydo bo‘lgan.
“Qirg‘iziston o‘ttiz yildan buyon o‘z yo‘lini topishga urinmoqda, bu vaqt ichida bir qator g‘alayonlar bo‘lib o‘tdi. Bularning barchasi niyat va intilishlarimizning izchil emasligidandir… Biz o‘tmishdan saboq chiqarib, bundan avvalgi hukumatning xatolarini takrorlamasligimiz kerak”, — dedi Japarov. U mamlakatda tinchlik va barqarorlikni kafolatlovchi halol saylovlarni o‘tkazishga chaqirdi.
Eslatib o‘tamiz, bugun, 11-aprel kuni Qirg‘izistonda konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risidagi referendum va mahalliy organlarga saylovlar bo‘lib o‘tmoqda. Yangi loyihaga ko‘ra, hukumat tuzilishi va tarkibi prezident tomonidan belgilanadi, bosh vazir boshchiligidagi hukumat faoliyati prezident ma’muriyati tomonidan ta’minlanadi. Hukumat rahbari, o‘z navbatida, prezident ma’muriyatiga rahbarlik qiladi. Loyihada, shuningdek, Qirg‘iziston konstitutsiyaviy sudini tuzib, konstitutsiyaviy palatani Oliy sud tarkibidan chiqarish taklif etiladi. Referendum bo‘lib o‘tgan deb tan olinishi uchun unda jami saylovchilarning kamida 30 foizi ovoz berishi kerak.
2020-yil oktabri boshida Qirg‘izistonda parlament saylovi yakunlari bilan bog‘liq ommaviy noroziliklar bo‘lib o‘tdi. Qonunchilik majlisiga saylovda qatnashgan 16 ta partiyaning atigi to‘rttasi o‘tdi, namoyishchilar natijalardan norozi bo‘lib, qaytadan saylov o‘tkazishni talab qildi. Oqibatda Qirg‘izistonning o‘sha paytdagi prezidenti Sooronboy Jeenbekov 2020-yil 15-oktabr kuni iste’foga chiqdi.
Yanvar oyida bo‘lib o‘tgan muddatidan avvalgi prezident saylovlarida Jeenbekov ketganidan keyin hukumat tepasiga kelgan Japarov g‘olib bo‘ldi, u ovozlarning qariyb 80 foizini to‘pladi. Japarov prezident hokimiyatini mustahkamlash bilan shug‘ullanishini ma’lum qildi.
Izoh (0)