Markaziy bank boshqaruvi asosiy stavkani yillik 15 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirdi

Markaziy bank boshqaruvi 23-iyul kuni o‘tkazilgan yig‘ilishda asosiy stavkani yillik 15 foiz darajasida o‘zgarishsiz saqlab qolish to‘g‘risida qaror qabul qildi.

Ushbu qaror iqtisodiyotda bir vaqtning o‘zida inflyatsiyani oshiruvchi xatarlar va pasaytiruvchi omillarning mavjudligi sharoitida ijobiy real foiz stavkalarni ta’minlashga qaratilgan pul-kredit siyosati joriy yo‘nalishini saqlab qolish maqsadida qabul qilingan.

Pandemiya sharoitida budjet xarajatlarining ortishi va fiskal rag‘batlantirish iqtisodiy jarayonlar va faollikni qo‘llab-quvvatlashning asosiy omillaridan bo‘ldi. Foiz stavkalari karantin davriga qaramasdan I yarim yillik yakunlari bo‘yicha ijobiy iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga erishish uchun sharoit yaratdi. Iyun—iyul oylarida narxlarning nisbatan sekinroq pasayishi va inflyatsiya prognozidan biroz og‘ishi kuzatildi.

Bunda, asosiy stavkani pasaytirish imkoniyatlarini ko‘rib chiqish masalasi keyingi boshqaruv yig‘ilishlariga qoldirilgan va inflyatsiya pasayish dinamikasining barqaror darajada shakllanishidan kelib chiqiladi.

Ta’kidlanishicha, karantin cheklov choralarining uzoq muddat saqlanib qolishi sharoitida asosiy oziq-ovqat mahsulotlariga va dori vositalariga bo‘lgan talab yuqori darajada saqlanib qolsa, aholi xarajatlarining qayta taqsimlanishi va optimallashishi natijasida birlamchi ehtiyoj toifasiga kirmaydigan mahsulotlarga bo‘lgan talab qisqarib boradi.

Bundan tashqari, karantin cheklovlarining yanada uzaytirilishi natijasida, mehnat resurslari harakatlanishidagi cheklovlar, logistika tizimining yomonlashishi, tovarlarni tashish muddati va xarajatlarini ortishi asosiy tovarlar narxlariga oshiruvchi ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Yanvar—iyun oylarida iqtisodiyotni kreditlash hajmining 18,2 foizga (38 trillion so‘mga), pul massasining 12,3 foizga (11,2 trillion so‘mga) o‘sganligi, II chorakda budjet xarajatlarining daromadlariga nisbatan sezilarli yuqori bo‘lishi bazaviy inflyatsiyani oshiruvchi omillar bo‘ldi. Umuman olganda, yil yakuni bo‘yicha bazaviy inflyatsiyaning 12 foiz atrofida shakllanishi kutilmoqda.

Pandemiyaga qarshi choralarning faollashtirilishi va sog‘liqni saqlash xarajatlarining oshirilishi sharoitida II yarim yillikda ham budjetga va markazlashgan jamg‘armalarga bo‘lgan bosim saqlanib qoladi va bu umumiy fiskal taqchillikning prognoz ko‘rsatkichlaridan sezilarli oshishiga olib keladi.

“Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, iqtisodiy faollikning tiklanishi va iqtisodiyotning asosiy tarmoqlarini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ko‘rilgan choralar natijasida ikkinchi yarim yillikda YaIMning ijobiy o‘sish sur’atlariga erishilishi va yil yakuni bo‘yicha uning real o‘sishi 1,5-2,0 foizni tashkil etishi kutilmoqda”, — deyiladi xabarda.

Markaziy bank boshqaruvining asosiy stavkani ko‘rib chiqish bo‘yicha oraliq majlisi 2020-yilning 10-sentabr kuniga rejalashtirilgan.

Eslatib o‘tamiz, Markaziy bank boshqaruvining 14-apreldagi qarori bilan asosiy stavka 1 foiz bandga pasaytirilib, yillik 15 foiz darajasida belgilangan edi. Iyun oyida esa Markaziy banki asosiy stavkani pasaytirishi haqida xabarlar tarqaldi, biroq 11-iyun kuni asosiy stavka bo‘yicha qaror qabul qilingan va u 15 foiz miqdorida o‘zgarishsiz qoldirgan.