• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +37°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    O‘zbekistonda 1959-yilda ishga tushirilgan yadro reaktori haqida nimalarni bilamiz? Undan qanday maqsadlarda foydalaniladi?

    10-iyun kuni O‘zbekistonning yetakchi OAV vakillari uchun O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutiga press-tur tashkil etildi. Bu haqda “Daryo” muxbiri Sevara Nishonova xabar berdi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Press-turda “O‘zatom” agentligi, “Rosatom” davlat korporatsiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi mutaxassislari ishtirok etdi.

    O‘rta Osiyodagi eng yirik ilmiy-tadqiqot muassasasi hisoblanuvchi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi instituti 1956-yilda tashkil etilgan.

    Yadro fizikasi instituti nafaqat yadro fizikasi masalalari, balki qattiq jismlar fizikasi, aktivatsion tahlil va ilmiy asbobsozlik masalalari bilan ham shug‘ullanadi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Institut 315 gektar maydonda joylashgan bo‘lib, uning hududida 7 ta noyob yadrofizikaviy qurilmalar joylashgan, ushbu qurilmalarda institutning barcha yo‘nalishlari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib boriladi. Institut ilmiy-tadqiqot natijalarini texnologiyalarga aylantirib, ular asosida xalq xo‘jaligining turli sohalarida foydalaniladigan mahsulotlarni ishlab chiqarish bilan ham shug‘ullanadi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    “Misol uchun aytishimiz mumkinki, institut tomonidan ishlab chiqarilayotgan radiofarmatsevtik preparatlar O‘zbekistondagi barcha klinikalarga sotilishi bilan bir qatorda 10 dan ortiq chet davlatlarga eksport qilinadi. O‘zbekiston radioizotop mahsulotlar ishlab chiqarish bo‘yicha dunyoning 20 ta yirik tashkilotlari tarkibiga kiradi.

    Institutimizning eng asosiy obyektlaridan biri bo‘lgan yadro reaktori 1959-yilda ishga tushirilgan bo‘lib, u 10 megavatt quvvatda ishlaydi. Unda asosiy mahsulotlarimizdan bo‘lgan radioizotop mahsulotlari shu reaktor asosida ishlab chiqariladi. Bundan tashqari oxirgi  10—15 yil ichida institutda qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlarga radiatsion rang berish ishlari bilan shug‘ullanilmoqda. Bu ishlar ham shu reaktor orqali amalga oshiriladi. O‘zbekiston yadro fizikasi instituti har yili 1 tonnadan ortiq qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlarga radiatsion rang beradi. Buning natijasida toshlarning narxi boshlang‘ich bahosidan 10 baravardan 100 baravargacha qimmatlashadi. Bu institutga yiliga 300—500 ming AQSh dollarigacha daromad olib keladi. Umuman olganda, institut eksport va boshqa xizmatlar evaziga yiliga uch million dollar atrofida daromad qiladi”, — deydi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi instituti direktori birinchi o‘rinbosari Ilhom Sodiqov.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Press-tur ishtirokchilari institut hududida joylashgan VVR-SM yadro tadqiqoti reaktori bilan tanishdi. Reaktor 1959-yilning sentabr oyida ishga tushirilgan. Avvaliga uning quvvati 2 MVt ni tashkil etgan bo‘lsa, keyinchalik 10 MVt ga yetkazilgan. Joriy yilda reaktor ishga tushirilganiga 60 yil to‘ladi.

    O‘zbekistondagi tadqiqot reaktori keng qamrovli, jumladan, yadro fizikasi sohasida fundamental tadqiqotlar, neytron fizikasi, moddalar tuzilishi, qattiq jismlar fizikasi, materialshunoslik, tibbiyot izotoplarini o‘rganish kabi masalalarni hal etishda foydalaniladi. Qayd etish kerakki, oxirgi yillarda amaliy ishlanmalar jadallik bilan olib borilyapti va ishlab chiqarishga tatbiq etilyapti.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Jurnalistlar shuningdek, 1976-yilda tashkil etilgan “Radiopreparat” davlat korxonasi faoliyati bilan tanishdi. Korxona tibbiyot, biotexnologiyalar, qishloq xo‘jaligi va boshqa sohalar uchun radionuklidlar; onkologiya, kardiologiya va  endokrin kasalliklar; infeksiya kasalliklari diagnostikasi uchun test-tizimi radiofarmatsiya preparatlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Tibbiyot va ilmiy maqsadlar uchun ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar 60 turdan ziyodni tashkil etadi. Aksariyat ishlanmalar noyob bo‘lib, mualliflik huquqi va patentlar bilan himoyalangan.

    Qayd etish kerakki, institut mutaxassislari tomonidan yadro fizikasi va radiatsion texnologiyalar sohasida to‘plangan tajribalardan mamlakatda qurilayotgan birinchi AES loyihasini amalga oshirishda foydalaniladi.

    12.06.2019, 15:56   Izoh (0)   27978
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Forish” poligonida O‘zbekiston va Fransiya merganlari hamkorligida mashg‘ulotlar o‘tkazilmoqda

    12.06.2019, 15:06

    Qashqadaryo viloyati Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar boshqarmasiga yangi boshliq tayinlandi

    12.06.2019, 14:18

    Xalq bankining Yozyovon filialidan 100 ming dollarni o‘g‘irlashda gumon qilinganlar qo‘lga olindi

    12.06.2019, 13:54

    Quyi Chirchiq tumaniga hokim, prokuror va bosh soliqchi tayinlandi

    12.06.2019, 13:50

    Jizzaxda haydovchi o‘zini to‘xtatgan YPX xodimini do‘pposladi (video)

    12.06.2019, 13:40

    Bosh prokuratura: Qo‘yliqdagi ommaviy mushtlashuv holati bo‘yicha ikki kishi qamoqqa olindi (video)

    12.06.2019, 13:35
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Avval fantastikadek tuyulgan endi esa haqiqatga aylangan 5 ta kino prognozi

    Kino | 28 iyun, 13:50

    G‘azo hokimiyati: Isroil tarqatayotgan un qoplarida giyohvand moddalar topildi

    Dunyo | 28 iyun, 13:10

    Odamlar bilan doimiy muloqot qilishni talab etadigan ish sog‘liq uchun xavfli ekanligi aniqlandi

    Layfstayl | 28 iyun, 12:50

    Xagi-vagi ortidan. “Lalabubu o‘yinchoqlari bolalar psixikasiga zarar yetkazadi” — psixolog

    Farzand | 28 iyun, 12:25

    Andijonda jihodchilarning yashirin jamoati faoliyatiga chek qo‘yildi

    O‘zbekiston | 28 iyun, 12:04
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.