• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    O‘zbekistonda 1959-yilda ishga tushirilgan yadro reaktori haqida nimalarni bilamiz? Undan qanday maqsadlarda foydalaniladi?

    10-iyun kuni O‘zbekistonning yetakchi OAV vakillari uchun O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutiga press-tur tashkil etildi. Bu haqda “Daryo” muxbiri Sevara Nishonova xabar berdi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Press-turda “O‘zatom” agentligi, “Rosatom” davlat korporatsiyasi va O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi mutaxassislari ishtirok etdi.

    O‘rta Osiyodagi eng yirik ilmiy-tadqiqot muassasasi hisoblanuvchi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi instituti 1956-yilda tashkil etilgan.

    Yadro fizikasi instituti nafaqat yadro fizikasi masalalari, balki qattiq jismlar fizikasi, aktivatsion tahlil va ilmiy asbobsozlik masalalari bilan ham shug‘ullanadi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Institut 315 gektar maydonda joylashgan bo‘lib, uning hududida 7 ta noyob yadrofizikaviy qurilmalar joylashgan, ushbu qurilmalarda institutning barcha yo‘nalishlari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib boriladi. Institut ilmiy-tadqiqot natijalarini texnologiyalarga aylantirib, ular asosida xalq xo‘jaligining turli sohalarida foydalaniladigan mahsulotlarni ishlab chiqarish bilan ham shug‘ullanadi.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    “Misol uchun aytishimiz mumkinki, institut tomonidan ishlab chiqarilayotgan radiofarmatsevtik preparatlar O‘zbekistondagi barcha klinikalarga sotilishi bilan bir qatorda 10 dan ortiq chet davlatlarga eksport qilinadi. O‘zbekiston radioizotop mahsulotlar ishlab chiqarish bo‘yicha dunyoning 20 ta yirik tashkilotlari tarkibiga kiradi.

    Institutimizning eng asosiy obyektlaridan biri bo‘lgan yadro reaktori 1959-yilda ishga tushirilgan bo‘lib, u 10 megavatt quvvatda ishlaydi. Unda asosiy mahsulotlarimizdan bo‘lgan radioizotop mahsulotlari shu reaktor asosida ishlab chiqariladi. Bundan tashqari oxirgi  10—15 yil ichida institutda qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlarga radiatsion rang berish ishlari bilan shug‘ullanilmoqda. Bu ishlar ham shu reaktor orqali amalga oshiriladi. O‘zbekiston yadro fizikasi instituti har yili 1 tonnadan ortiq qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlarga radiatsion rang beradi. Buning natijasida toshlarning narxi boshlang‘ich bahosidan 10 baravardan 100 baravargacha qimmatlashadi. Bu institutga yiliga 300—500 ming AQSh dollarigacha daromad olib keladi. Umuman olganda, institut eksport va boshqa xizmatlar evaziga yiliga uch million dollar atrofida daromad qiladi”, — deydi O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi instituti direktori birinchi o‘rinbosari Ilhom Sodiqov.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Press-tur ishtirokchilari institut hududida joylashgan VVR-SM yadro tadqiqoti reaktori bilan tanishdi. Reaktor 1959-yilning sentabr oyida ishga tushirilgan. Avvaliga uning quvvati 2 MVt ni tashkil etgan bo‘lsa, keyinchalik 10 MVt ga yetkazilgan. Joriy yilda reaktor ishga tushirilganiga 60 yil to‘ladi.

    O‘zbekistondagi tadqiqot reaktori keng qamrovli, jumladan, yadro fizikasi sohasida fundamental tadqiqotlar, neytron fizikasi, moddalar tuzilishi, qattiq jismlar fizikasi, materialshunoslik, tibbiyot izotoplarini o‘rganish kabi masalalarni hal etishda foydalaniladi. Qayd etish kerakki, oxirgi yillarda amaliy ishlanmalar jadallik bilan olib borilyapti va ishlab chiqarishga tatbiq etilyapti.

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Foto: Maqsad Jangirov

    Jurnalistlar shuningdek, 1976-yilda tashkil etilgan “Radiopreparat” davlat korxonasi faoliyati bilan tanishdi. Korxona tibbiyot, biotexnologiyalar, qishloq xo‘jaligi va boshqa sohalar uchun radionuklidlar; onkologiya, kardiologiya va  endokrin kasalliklar; infeksiya kasalliklari diagnostikasi uchun test-tizimi radiofarmatsiya preparatlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Tibbiyot va ilmiy maqsadlar uchun ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar 60 turdan ziyodni tashkil etadi. Aksariyat ishlanmalar noyob bo‘lib, mualliflik huquqi va patentlar bilan himoyalangan.

    Qayd etish kerakki, institut mutaxassislari tomonidan yadro fizikasi va radiatsion texnologiyalar sohasida to‘plangan tajribalardan mamlakatda qurilayotgan birinchi AES loyihasini amalga oshirishda foydalaniladi.

    12.06.2019, 15:56   Izoh (0)   27905
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Forish” poligonida O‘zbekiston va Fransiya merganlari hamkorligida mashg‘ulotlar o‘tkazilmoqda

    12.06.2019, 15:06

    Qashqadaryo viloyati Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar boshqarmasiga yangi boshliq tayinlandi

    12.06.2019, 14:18

    Xalq bankining Yozyovon filialidan 100 ming dollarni o‘g‘irlashda gumon qilinganlar qo‘lga olindi

    12.06.2019, 13:54

    Quyi Chirchiq tumaniga hokim, prokuror va bosh soliqchi tayinlandi

    12.06.2019, 13:50

    Jizzaxda haydovchi o‘zini to‘xtatgan YPX xodimini do‘pposladi (video)

    12.06.2019, 13:40

    Bosh prokuratura: Qo‘yliqdagi ommaviy mushtlashuv holati bo‘yicha ikki kishi qamoqqa olindi (video)

    12.06.2019, 13:35
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Centrum Air yozgi yo‘nalish ochadi: Toshkentdan Issiqko‘lga to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslar


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!


    Moliyaviy firibgarliklar: firibgarlar keksalarni qanday aldamoqda 

     

    Tavsiya etamiz

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Andijonda Onix haydovchisi 13 yoshli bolani urib yubordi

    O‘zbekiston | 5 iyun, 00:00

    “Daryo” dayjesti: 4-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:35

    “Do‘stlik” chegara bojxona postida 12,7 ming dollarni yashirincha olib chiqayotgan yo‘lovchi to‘xtatib qolindi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:30

    Jamoat tartibiga qarshi jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan shaxs BAAdan ekstraditsiya qilindi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:10

    Dunyoning eng go‘zal 10 nafar ayol tennischilari

    Layfstayl | 4 iyun, 22:55

    Insofsiz raqobat yoxud ko‘chirmakash “Surxon oshpazi”: xorijiy kompaniya shikoyat bilan chiqdi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 22:50

    Samarqandda transformator yonib ketdi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 22:45
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.