• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12676.11
    • RUB161.56
    • EUR14975.56
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ilm-fan

    Barchani qiynaydigan nozik masala haqida: Ta’sirlangan ichak sindromi

    Shunday dardlar borki, ular haqida yetarli tasavvurga ega bo‘lmaganimiz bois ularga jiddiy qaramaymiz (bu esa og‘irroq oqibatlarga olib kelishi mumkin), yoki bo‘lmasa kasalning o‘ta “nozik”ligi bois u haqda birovga aytishga uyalamiz. Jinsiy xastaliklardan tashqari, oshqozon-ichak tizimi buzilishi bilan bog‘liq kasallliklar ham shu ro‘yxatga kiradi. “Daryo” kolumnisti Sarvar G‘aniyev o‘z maqolalarida ana shunday xastaliklar haqida qisqacha ma’lumot berib turadi. Navbatdagi maqola shunday kasalliklardan biri — ta’sirlangan ichak sindromiga bag‘ishlanadi.

    Foto: “HelloDoctor.com”

    Foto: “HelloDoctor.com”

    Har birimiz hayotimiz davomida hech bo‘lmaganda bir marta qorindagi og‘riq yoki ichaklarimizdagi buzilishlar sababli barcha rejalarimizni yig‘ishtirib, uyda qolishimizga to‘g‘ri kelgan. Shunga qaramay, bu holat bir necha soat ichida o‘tib ketgan. Bunday vaziyatda vrachga murojat qilish g‘alati — o‘zi o‘tib ketdi. Ammo bu kabi xurujlar doimiy takrorlanaversa, shifokor ko‘rigi haqida o‘ylab qo‘yaverish kerak. Vrachlarning aytishicha, taxminan har o‘n kishidan biri oy davomida bir necha marta ichaklarning “o‘zboshimchaligi”dan aziyat chekadi. Odamlar bu sindrom haqida yetarli tasavvurga ega bo‘lmagani uchun o‘zlariga davo izlab shifoxonama-shifoxona yuraveradi. Ming taasuf-ki, ayrim “vrachlar”ning o‘zlari ham ta’sirlangan ichak sindromi haqida tushunchaga ega emas.

    Ta‘sirlangan ichak sindromi (TIS) — funksional buzilish bo‘lib, bunda organik o‘zgarishlar bo‘lmaydi, qorinda og‘riq, noqulaylik hissi defekatsiya aktidan keyin kamayadi. Axlat konsistensiyasi va defekatsiya aktlari soni o‘zgaradi va ular oxirgi 3 oyda har oy  kamida 3 kun mobaynida belgi berib turishi, shikoyatlarning umumiy davomiyligi kamida 6 oy davom etishi kerak.

    Ayollar bundan erkaklarga qaraganda ikki barobar ko‘proq aziyat chekadi. Keltirib chiqaruvchi omillar sifatida ruhiy-emotsional stress, ginekologik va endokrin kasalliklar, klimaks, semizlik, buqoq, ichak infeksiyalari va sifatsiz oziq-ovqat mahsulotlarini ko‘rsatish mumkin.

    TIS najasning shakli o‘zgarishiga qarab quyidagi turlari bor:

    • Qabziyat bilan kechuvchi TIS;
    • Diareya bilan kechuvchi TIS;
    • TISning aralash turi;
    • Tasniflanmagan TIS.
    Ta’sirlangan ichak sindromini tasdiqlovchi simptomlar:
    • Meteorizm (qorin dam bo‘lishi);
    • Stulning patologik xarakteri (qattiq yoki suyuq);
    • Stul sonining patologik ravishda o‘zgarishi (haftasiga 3 martadan kam yoki kuniga 3 martadan ko‘p);
    • Defekatsiya vaqtida kuchanish;
    • Defekatsiyaning o‘ta zarurlik hissi;
    • Ichakning to‘liq bo‘shalmaslik hissi.
    Bundan tashqari, bu belgilar oxirgi 3 oy davom etishi kerak. Stress simptomlarni chuqurlashtiradi, bemorda normal hayot kechira olmayotgani tufayli bezovtalik va depressiya paydo bo‘ladi.

    Ta’sirlangan ichak sindromini davolash

    Birinchi o‘rinda parhez va hayot tarzini o‘zgartirish zarur. Buning uchun kasallikning diareya bilan kechadigan turida bemorlarga qiyin hazm bo‘ladigan uglevodlar, mevalar, ich qotishi bilan kechadigan turida esa eruvchan tolali mahsulotlarga boy parhez tavsiya qilinadi. Eruvchan tolalarga boy va umuman olganda sog‘lom ovqatlanishda tavsiya qilinadigan oziq ovqat mahsulotlarini quyidagi suratda ko‘rishingiz mumkin.

    Foto: “UofmHealth.com”

    Foto: “UofmHealth.com”

    Hayot tarzini o‘zgartirish va parhez uchun zarur tavsiyalar:

    • Ovqatni alohida ajratilgan doimiy bir vaqtda iste’mol qilish, ovqatlanish vaqtida shoshmaslik va eng muhimi ish vaqtida ovqatlanmaslik. Ovqatlanishingiz kerakmi? Faqat shu bilan mashg‘ul bo‘ling. Qolgan ishlarni chetga surib qo‘ying;
    • Gazli ichimliklar, chekish, alkogol miqdorini cheklash;
    • Ovqat ratsionidan laktozani olib tashlab test o‘tkazish;
    • Qorin dam bo‘lgan vaqtda hayvon yog‘lari va ulardan tayorlangan mahsulotlar, karam, sut va gazli ichimliklardan voz kechish;
    • Diareya vaqtida yangi uzilgan mevalarni 3 porsiyaga (har birida 80 grammdan) bo‘lib iste’mol qilish. Tarkibida sorbitol mavjud bo‘lgan ozish uchun vositalar, rezinkali saqich, ichimliklarni qabul qilmaslik;
    • Bemor ovqatlanish mundaligini tutishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shu orqali simptomlar kuchaygan kunlari qaysi mahsulotlarni iste’mol qilgani ayon bo‘ladi va keyinchalik ularni ovqat ratsionidan chiqarib tashlab, xurujlar sonini kamaytirish, hattoki sindromning o‘zini ham butunlay yo‘qotib yuborish mumkin.
    Dori vositalari bilan davolash

    Dori preparatlari faqat vrach tomonidan buyuriladi va quyidagi guruh vositalaridan foydalaniladi:

    • Spazmolitik preparatlar;
    • Diareya yoki qabziyatni bartaraf qilish uchun dori vositalari;
    • Ichaklar motorikasini stimullaydigan, osmotik va kal massasini oshiruvchi ich yurgizuvchi preparatlar;
    • Antidepressantlar;
    O‘tkazilgan tekshiruvlar  natijalariga ko‘ra TIS bilan qiynaladigan insonlarning 50–90 foiz qismi psixik buzilishlardan aziyat chekadi. Ba’zida bu sindromni davolash uchun bir necha marta psixoterapevtga tashrif buyurishning o‘zi kifoya qiladi.

    Kasallikni davolagandan ko‘ra uning oldini olgan yaxshi, shunday ekan maqolaning so‘nggi qismi kasallikning profilaktikasiga bag‘ishlanadi.

    1. Ko‘p miqdorda suyuqlik iching;
    2. Oddiy uyda tayyorlangan qatiqni ovqat ratsionining ajralmas bo‘lagiga aylantiring;
    3. Gaz hosil qiluvchi mahsulotlarni cheklash;
    4. Yog‘li ovqatlarni kamaytirish;
    5. Alkogol, kofein saqlovchi ichimliklar va koladan butunlay voz keching;
    6. Oshqozon va ichaklaringizni qiynab, “yotib qolguncha otib qol”, demasdan haddan tashqari ko‘p ovqat yemang;
    7. Ovqatni sekin, yaxshilab chaynab yeng;
    8. Tarkibida sorbitol saqlovchi va fruktoza qo‘shilgan mahsulotlar haqida unuting;
    9. O‘zbekiston tabiiy quruq va ho‘l meva-cheva, sabzavot va ko‘katlarga boy davlat. Ovqatdan keyin desertga shu ne’matlardan iste’mol qilganingiz oshqozon-ichak tizimi uchun shirinliklardan ko‘ra foydaliroq;
    10. Stressni nazorat qilishni o‘rganing va unga olib keluvchi holatlardan qochishga harakat qiling.

    02.05.2019, 09:35   Izoh (0)   111550
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Chilida Amerikadagi eng qadimgi odam izlari topildi

    29.04.2019, 20:45

    Olimlar non tarkibidagi mog‘orlashga qarshi qo‘shimchaning zararidan ogohlantirdi

    26.04.2019, 15:23

    Astraxanda Rossiya va O‘zbekiston rektorlarining mintaqaviy konferensiyasi boshlandi

    08.04.2019, 14:10

    Samsung Toshkentdagi Turin politexnika universitetida raqamli transformatsiyadan foydalanishni yo‘lga qo‘yadi 

    07.04.2019, 14:18

    Termiz universitetining Denov filiali Tojikiston pedagogika universiteti bilan qo‘shma fakultet ochadi

    03.04.2019, 13:57

    Kubada pterozavr qoldiqlari topildi

    02.04.2019, 10:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekistonda endi 7-9-sinf o‘quvchilari universitetda ham o‘qitiladi

    O‘zbekiston | 1 iyul, 23:15

    “Daryo” dayjesti: 1-iyulning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 1 iyul, 23:00

    Uorren Baffet 6 mlrd dollarlik Berkshire aksiyalarini xayriya qildi

    Dunyo | 1 iyul, 22:40

    Toshkent arxitektura-qurilish universitetida dual ta’lim joriy etiladi

    O‘zbekiston | 1 iyul, 22:25

    3 yil davomida uydan chiqmagan erkak axlat va chiqindilar uyumi orasidan topildi

    Dunyo | 1 iyul, 22:14

    “Kunning kamida 2-3 soatini salqin xonada o‘tkazing”. JSST anomal issiqda aholiga zarur bo‘lgan tavsiyalar berdi

    O‘zbekiston | 1 iyul, 21:55

    AQSH sog‘liqni saqlash vaziri amerikaliklarni dunyodagi eng kasal millat deb atadi

    Dunyo | 1 iyul, 21:45

    “Yoshlar Ittifoqi” qurib bitkazgan “Asr qurilishi” — BAM tarixi

    Dunyo | 1 iyul, 21:35

    WP: Mask raqobatchilarning maxfiy ma’lumotlariga kirish imkoniyatiga ega bo‘lgan

    Dunyo | 1 iyul, 21:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.