• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12615.07
    • RUB162.02
    • EUR14754.59
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Al-Xorazmiy qachon tug‘ilgan? Tarixchilikdagi bir chalkashlik haqida

    O‘qituvchi va bloger Isroil Tillaboyev ko‘pchilikning e’tiboridan chetda qolib ketgan kichik bir tarixiy chalkashlik haqida fikr yuritadi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Muhammad Muso al-Xorazmiyni yaxshi taniymiz. Uning “Al-jabr val-muqobala” asari algebra fanini fan sifatida shakllantirgan buyuk olim ekanini bilamiz. Lekin u haqda ko‘p narsa bilamiz, deb aytolamizmi?

    Al-Xorazmiyni vatandoshimiz deb hisoblaydigan biz — o‘zbekistonliklar uning hali qachon tug‘ilganini ham ikki xil yilda talqin qilamiz, aniq bilmaymiz desam ishonasizmi? Unda quyidagi faktlarga diqqat qiling.

    Milliy ensiklopediyada al-Xorazmiy 783-yilda tug‘ilgan deb berilgan:

    Skrin: “Daryo”

    Skrin: “Daryo”

    Qizig‘i, ensiklopediyadagi manbalar qilib kimlarningdir ilmiy ishlari ko‘rsatilgan:

    Skrin: “Daryo”

    Skrin: “Daryo”

    Endi boshqa manbalarni qaraymiz:

    Ruscha Wikipedia’ni qaraylik. Unda ham 783-yil deb berilgan:

    Skrin: “Daryo”

    Skrin: “Daryo”

    O‘zbekcha Wikipedia’da ham 783-yil ko‘rsatilgan.

    Ruscha Wikipedia’da 1983-yilda al-Xorazmiying 1200 yilligiga pochta markalar ham chiqarilganini ko‘rsatilgan, 1200 yilligi ham o‘sha yilda nishonlangani aytilgan.

    Qizig‘i, boshqa manbalarda bu sanani emas, boshqasini uchratish mumkin. Masalan, inglizcha Wikipedia’da al-Xorazmiy 780-yilda tug‘ilgan, deb yozilgan.

    Dunyoning eng obro‘li ensiklopediyalaridan biri — Encyclopedia Britannica sayti ham shunday ma’lumotni taqdim etgan:

    Skrin: “Daryo”

    Skrin: “Daryo”

    Buyuk olimlar portal — avtoritet manba hisoblanadigan “FamousScientists.org” sayti 780-yilda tug‘ilganidan guvohlik bermoqda.

    Shuningdek, u kabi mashhur navbatdagi saytlardan biri ham 780-yilni bermoqda:

    “Al-Khwarizmi, Muhammed ibn Musa (ca. 780-ca. 850)”.

    Masachusets texnologiya institutining buyuk insonlar panteonida ham katta harflar bilan yozib qo‘yilgan shu sana — 780.

    Achinarlisi, ushbu sayt al-Xorazmiyni 780-yilda Eronda tug‘ilgan, demoqda. O‘zi al-Xorazmiyni arab olimi, u olib kirgan raqamlarni arab raqamlari deyishiga ko‘nikmasdim, endi esa birato‘la Eronda tug‘ilgan deyishmoqda…

    O‘zimizning mashhur saytlarimizdan “Ziyouz.uz” saytida ham 780 sanasi berilgan.

    Xorazmning turizmiga doir saytlari ham 780-yilni ko‘rsatmoqda.

    Manbalarni ko‘rdingiz. Dunyoga mashhur olimimizni arab emas, o‘zbek olimi, Eronda emas, O‘zbekistonda tug‘ilganini butun dunyoga jar solish fursati yetmadimikan? Lekin ungacha tarixchi olimlarimizdan daho vatandoshimizning qaysi yilda tug‘ilganiga aniqlik kiritishlarini so‘rab qolamiz, zero tarixchilarga bu matematiklardan ko‘ra osonroq va aniqroq, qaysi bir yil xato bo‘lsa to‘g‘rilab qo‘yaylik, umuman aniq yili bo‘lmasa qaysidir yillar oralig‘ida tug‘ilgan, deb qo‘yaylik darsliklarga.

    Muallif fikri tahririyat nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.

    28.12.2018, 23:25   Izoh (0)   77029
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonda sud va tergovdan qochib yurgan 15 nafar shaxs ushlandi

    28.12.2018, 23:10

    Harbiylar Chirchiq shahridagi Mehribonlik uyiga tashrif buyurdi

    28.12.2018, 22:55

    Sergelida 2 o‘smir bir kechada 8 ta mashinaning oynasini sindirib, ichidan pul va buyumlarni o‘g‘irladi

    28.12.2018, 22:50

    “UZ” domen zonasiga bir yilda 12 mingta domen qo‘shildi

    28.12.2018, 22:41

    “O‘zbekiston havo yo‘llari” Dreamliner’ning buzilgani haqidagi xabarlarni rad etdi

    28.12.2018, 22:35

    Prezidentning parlamentga murojaatnomasi to‘liq matni e’lon qilindi

    28.12.2018, 22:32
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Sun’iy intellekt bo‘yicha ikki diplomli ta’lim — UMFT & FAR EAST University hamkorligida


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    Ipoteka Bank OTP Group: “Quyosh” — parkentliklar uchun yangi mahalla markazi ishga tushirildi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi

     

    Tavsiya etamiz

    Matriarxat davri qaytadimi: nima uchun qiz farzand tarbiyalash trendga aylanmoqda?

    14 iyul, 13:07

    Oilasini qashshoqlik va ochlikdan qutqargan jangchi yigit: Arda Gyulerning kurashga to‘la hayot maktubi

    13 iyul, 22:15

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Xitoy okeanlarni o‘rganish uchun o‘zining birinchi “aqlli” kemasini yaratdi

    Dunyo | 14 iyul, 23:55

    “Putin ko‘pchilikni aldagan, lekin meni aldolmaydi” — Tramp

    Dunyo | 14 iyul, 23:40

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 50 kun davom etgan gullar festivali yakuniga yetdi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 23:27

    Yer evaziga 600 ming dollar: O‘zbekistonda hokim o‘rinbosari va qator mansabdorlar pora bilan ushlandi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 22:40

    Obama Trampning tarif urushlarini tanqid qildi

    Dunyo | 14 iyul, 22:30

    “Ukrainani qurollantirish uchun AQSH Xitoydan qarz olishga majbur” — amerikalik senator

    Dunyo | 14 iyul, 22:10

    Yevroittifoq Isroilni jazolashning 10 ta usulini taklif etdi

    Dunyo | 14 iyul, 21:50

    Hayot mohiyatini ochib beruvchi 10 falsafiy multfilm

    Kino | 14 iyul, 21:35

    “Liverpul” Vinisius uchun “Real”ga katta summa taklif qildi

    Sport | 14 iyul, 21:31
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.