• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12777.52
    • RUB161.54
    • EUR14590.65
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +36°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Majburiy obunaning ildizi qayerda?

    “Xatirchi hayoti” gazetasining muharriri Anvar Hosilov majburiy obuna muammosi haqidagi maqolasini “Daryo”ga taqdim etdi. Quyida ushbu maqola e’tiboringizga havola etiladi.

    Foto: Google Images

    Foto: Google Images

    Keyingi paytlarda majburiy obuna mavzusi kun muhokamasiga aylandi. Fikrlar turli tuman. Lekin ularda muammoning ildizi ochib berilmayapti.

    Xo‘sh, muammoning ildizi qayerda? Uning ildizi bosma nashrlarning o‘zini o‘zi mablag‘ bilan ta’minlay olmayotganligida. Buning sabablari esa bisyor. Avvalo tahririyat asosan muassis bo‘lgan vazirlik yoki viloyat va tuman hokimliklarining faoliyatini yoritmoqda. Falon majlis, piston tadbir deganlaridek. So‘ngra esa yana bir qator sohalar borki tahririyat ularni yoritishga mas’ul. Bular odam savdosi, giyohvandlik, OITS, huquqbuzarlik, diniy ekstremizm va hokazo. Bular gazetada ma’lum muddatda necha marta yoritilgani muntazam ravishdi so‘rab turiladi. Yana shunday tarmoqlar borki ularning xodimlaridan har oyda 1-2 ta maqola hisobot uchun talab etiladi. Masalan, yo‘l harakati xavfsizligi, yong‘in xavfsizligi, prokuratura, DSENM, adliya, notariat va yana bir qator tashkilotlar ularning sirasiga kiradi.

    Yuqoridagi mavzulardagi maqolalar doim ham mushtariylarni qiziqtirmaydi. Qiziqarli maqolalar yozishga esa vaqt topilmaydi. Vaqt topilib maqola yozilsa unga sahifada joy yetishmay qoladi. Shu bois ham gazetalar mushtariylarning talabini qondirmayapti. Shunday bo‘lgach ular ixtiyoriy ravishda obuna bo‘lishmaydi.

    Yana bir sabab, viloyat va tuman gazetalarida reklama orqali mablag‘ topish qoniqarli darajada emas. Vaholanki, bu bexarajat daromad. Shunday qilib, tahririyatning obuna, reklama va e’lonlardan topgan mablag‘i uning yillik xarajatini qoplamayapti. Endi nima bo‘ladi? Agar gazeta xususiy bo‘lganida u yopilib ketar edi. Bizning misolimizda esa u ma’lum bir vazirlik yoki hokimlik muassisligidadir.

    Endi amaldagi qonunchilikka asosan muassis mas’uliyati yuzaga chiqadi. Chunki “Ommavy axborot vositalari to‘g‘risida”gi qonunning 14-moddasida muassisga ommaviy axborot vositasi chiqarilishini ta’minlash majburiyati yuklatilgan. Bu tahririyatni mablag‘ bilan ta’minlash ham deganidir. Ammo muassisning bunga bunga imkoni yo‘q. Misol uchun, na viloyat, na tuman hokimliklarining yillik xarajatlar smetasida o‘zlari ta’sis etgan gazeta uchun mablag‘ ajratilgan. Shuningdek, mahalliy budjetda ham gazetalar uchun mablag‘ ajratish ko‘zda tutilmagan. Vazirliklarda ham shunday. Paradoks. Qonun yuridik shaxs sifatida hokimliklarga gazeta ta’sis etish huquqini bermoqda. Uning chiqarilishini ta’minlash majburiyatini yuklamoqda. Lekin buning uchun qonuniy moliyaviy manba berilmayapti. Bunday olganda hokimlik gazeta ta’sis etgan-u, uni mablag‘ bilan ta’minlash imkoniyatiga ega emas. Xolbuki, madaniyat, ma’rifat, maorif, sport, tibbiyot va yana boshqa sohalar, hatto radio va televideniye ham budjetdan mablag‘ oladi. Gazeta esa yo‘q.

    Xuddi ana shu yerdan endi majburiy obuna boshlanadi. Vazirlik o‘z tizimiga, mahalliy hokimiyat o‘z tasarrufidagi hududdagi korxona, tashkilot va muassasalarga obunani taqsimlaydi. So‘ngra uning ijrosini, yumshoqroq qilib aytganda, tavsiya etadi. Axir boshqa nima ham qilishsin? Moliyaviy manbaga ega emaslar-da!

    Bu yilgi obuna mavsumi nafaqat o‘nlab tuman gazetalarining, hatto ayrim viloyat gazetalarining ham bankrot bo‘lishidan darak bermoqda. Xo‘p, ular mayli yopilib ketaversinmi? Yo‘q-da! Bunga ham qonunchilik yo‘l qo‘ymaydi. Gap shundaki,viloyat va tuman hokimlarining ayrim qarorlari mahalliy nashrda chop etilishi shart.Bundan tashqari saylov kampaniyasi ham yoritilishi kerak. Savdolar, tenderlar, e’lonlar ham gazetada chop etilishi lozim. Aks holda tanlov haqiqiy hisoblanmaydi, fuqarolar yo‘qotilgan muhrlarini, diplomlarini, guvohnomalarini ololmaydi. Qolaversa, tumanlarda gazeta mahalliy yangiliklarni yoritadigan yagona axborot vositasi!

    Umuman olganda, 70-80-yillar davomida, mashaqqatli zamonlarda chiqib turgan gazeta shunday kunlarda og‘ir ahvolga tushib qolgani kishiga alam qiladi.

    Bu muammo respublika miqyosida bo‘lgani sababli uning yechimi ham o‘sha doirada muhokama etilishi zarur. Aminmanki, 2019-yilgi budjetda ham mahalliy gazetalar uchun mablag‘ ajratilmagan.

    Xulosa shuki, davlat korxonasi hisoblangan gazetalarga budjetdan ma’lum miqdorda mablag‘ ajratilishi kerak.

    Muammoning boshqa yechimi ham bor. Zarar ko‘rib ishlayotgan subyekt sifatida gazetalarni xususiylashtirib yuborish mumkin. Biroq unda xususiy nashr o‘zi istagan mavzuni yoritadi. Kerak bo‘lsa, hokimlarning qarorlarini ham shartnoma asosidagi to‘lov amalga oshirilgach yoritadi.Boshqa sohalarniku qo‘yavering. Lekin budjet tashkilotlarining xarajatlar smetasida ham matbuotda faoliyat yoritilishi uchun mablag‘ ko‘zda tutilmagan. Xususiy nashrni bu qiziqtirmaydi. Bu holatda ham budjet tashkilotlariga mablag‘ ajratish talab etiladi. Bu muammo ham respublika miqyosida hal etiladi.

    Gazetalar yopilib ketgach mahalliy jurnalistlar ko‘chada qolib ketmas. Kunlarini bir amallab ko‘rishar. Lekin ular qorinlariga emas, qadrlariga yig‘lab qolishadi.

    19.11.2018, 15:05   Izoh (0)   27518
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    MDHning intellektual mulk bozori tashkil etiladi

    19.11.2018, 14:43

    Pomidor nega kamyob mahsulotga aylanib boryapti?

    19.11.2018, 14:26

    O‘zbekistonda dollar, yevro va rublning rasmiy kursi oshdi

    19.11.2018, 14:19

    Kattaqo‘rg‘onda yiliga 2,4 mln tonna sement ishlab chiqaradigan zavod qurilishi boshlandi

    19.11.2018, 13:28

    Toshkentda piyodani urib yuborib, qochib ketgan haydovchi ushlandi

    19.11.2018, 13:13

    Shavkat Mirziyoyev Qozog‘iston prezidenti Nursulton Nazarboyev bilan telefon orqali muloqotda bo‘ldi

    19.11.2018, 12:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Sun’iy intellekt vositalari va NVIDIA RTX 50: yangilangan ASUS ProArt P16 nimalarni o‘z ichiga oladi?


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    Bektemir Residence — oilaviy turmush uchun mo‘ljallangan uy-joy majmuasi


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi

     

    Tavsiya etamiz

    Sevgi yoxud KGB maxsus operatsiyasi — grek milliarderiga uylangan sovet xizmatchisi

    7 iyun, 16:20

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekiston va Slovakiya o‘rtasida strategik sheriklik munosabatlari o‘rnatildi

    O‘zbekiston | 9 iyun, 15:15

    Sun’iy intellekt vositalari va NVIDIA RTX 50: yangilangan ASUS ProArt P16 nimalarni o‘z ichiga oladi?

    Reklama | 9 iyun, 15:00

    Isroil G‘azoga ketayotgan Greta Tunberg va kemaning boshqa ekipajini hibsga oldi

    Dunyo | 9 iyun, 15:04

    Shveysariyaga ko‘chib o‘tish evaziga 26 ming dollar vaʼda qilinmoqda

    Layfstayl | 9 iyun, 14:58

    Germaniya urushdan himoyalanish uchun millionlab bunkerlar qurishni rejalashtirdi

    Dunyo | 9 iyun, 14:52

    “Imtihon tizimini o‘zgartirish kerak” — nega maktab bitiruvchisi repetitorga qatnamay, universitetga kirolmayapti?

    O‘zbekiston | 9 iyun, 14:43

    Alkaras – Sinner: “Rolan Garros-2025” finalidagi keskin kurash va ispan tennischisining g‘alabasi

    Sport | 9 iyun, 14:29

    Sothebyʼs auksionida Jeyn Birkinga tegishli birinchi Hermes Birkin sumkasi sotiladi

    Layfstayl | 9 iyun, 14:28

    Avtosanoat, farmatsevtika, energetika: O‘zbekiston va Slovakiya o‘rtasida qator loyihalar amalga oshiriladi

    O‘zbekiston | 9 iyun, 14:16
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.