2016-yilning 1-iyunida Shveysariyada Gotard temir yo‘l tunnelining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
Qurilishiga 20 yil vaqt sarflangan tunnel Shveysariya Alplaridagi Sen-Gotard tog‘ massivi ostidan, 2,1 kilometr balandlikdan o‘tadi. Qurilish g‘oyasi 1947-yilda paydo bo‘lganiga qaramay, loyihaning birinchi versiyasi 1962-yildagina ishlab chiqildi. O‘shanda uning uzunligi 45 kilometrni tashkil etishi ko‘zlangan edi.
Burg‘ulash ishlari 1993-yilda, tayyorgarlik ishlari — 1996-yilda, asosiy ishlar — 2001-yilda, tuproqni chiqarib olish esa 2003-yilda boshlandi. Loyiha qiymati 12 milliard dollarni tashkil etdi.
57 kilometrga cho‘zilgan Gotard dunyodagi eng uzun tunnelga aylandi va ilgarigi rekordlarni yangiladi.
Shu munosabat bilan “TASS” eski rekordchilarni yodga oldi.1. Gotard tunneli (Shveysariya)
Ikkita bir tomonlama parallel tunnelni o‘z ichiga oladi. Ichki diametri — 8,2 metr; g‘arbiy tunnel uzunligi — 56,9 kilometr, sharqiy tunnel uzunligi — 57 kilometr. To‘liq uzunligi (piyoda va xizmat yo‘llarini inobatga olgan holda) — 153,4 kilometr.
Poyezdlar undan 250 kilometr/soat tezlikda o‘ta oladi. Tunnel ichida ikkita ko‘p funksiyali temir yo‘l stansiyasi mavjud bo‘lib, ulardan avariyalarda hamda sostavlarni almashtirishda foydalanish mumkin.
Tunneldan o‘tish vaqti — 20 daqiqa.
1-iyunda tunneldan ilk poyezdlar o‘tdi; 2017-yil yanvarida u to‘liq foydalanishga topshiriladi.2. Seykan tunneli (Yaponiya)
Sangaru bo‘g‘ozi ostidan o‘tib, Xonsyu va Xokkaydo orollarini birlashtiradi. Umumiy uzunligi — 53,85 kilometr, suv ostidagi qismi — 23,3 kilometr. Yo‘llar dengiz tubidan 100 metr, dengiz sathidan 240 metr chuqurroq joylashgan.
Tadqiqot ishlari 1954-yilda boshlandi, qurilish ishlari 1964–1988-yillar orasida davom etdi. Ochilish marosimi 1988-yilning 13-martida bo‘lib o‘tdi.
Loyiha qiymati 690 milliard iyenani (5,4 milliard dollar) tashkil etdi.3. La-Mansh ostidan o‘tgan Yevrotunnel (Fransiya va Buyuk Britaniya)
Britaniya orollarini Yevropaning kontinental qismi bilan bog‘laydigan, bo‘g‘oz ostidan o‘tgan yana bir tunnel. Uzunligi — 51 kilometr, shundan 39 kilometri bevosita suv ostidan o‘tadi. Eng chuqur nuqtasi suv sathidan 126 metr pastroqda joylashgan.
Tunnel g‘oyasini 1802-yilda fransiyalik muhandis Alber Matyo-Favye aytib o‘tgan edi. Qurilish ishlari 1876-yilda boshlanib, 1883-yilda to‘xtatildi. 1987-yilda burg‘ulash ishlari qaytadan boshlab yuborildi. 1994-yilning 6-mayida ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
Loyiha qiymati 15 milliard dollarni tashkil etdi.4. Eyksunn tunneli (Norvegiya)
Avtomobil yo‘li tunneli, Norvegiyaning Myore-o-Rumsdal viloyatida joylashgan bo‘lib, Xareydlandet orolidagi Eyksunn shahrini mamlakatning kontinental qismidagi Ryanes shahri bilan bog‘laydi. Vartdals-fyord tubidan, dengiz sathidan 287 metr chuqurroqdan o‘tkazilgan. Dunyodagi eng chuqur tunnel hisoblanadi.
Uzunligi — 7,8 kilometr, tunnel ustidagi tog‘ jinsining eng qalin qismi — 500 metr, eng yupqa qismi — 50 metr.
Qurilish 2003-yildan start oldi, harakatlanish esa 2008-yil fevralidan boshlab yuborildi. Bugungi kunda tunneldan 25 ming kishi foydalanadi.
Loyiha qiymati — 970 million Norvegiya kronasi (123 million yevro).5. Temza ostidan o‘tgan tunnel (Buyuk Britaniya)
Dunyodagi eng serqatnov tunnel. U angliyalik muhandis Mark Bryunelning loyihasi bo‘yicha qurilgan. Qurilish ishlari 1825-yilda boshlanib, 1841-yilda yakunlangan. Ochilish marosimi 1843-yilda bo‘lib o‘tgan.
1869-yilga qadar tunnel piyodalar harakatiga mo‘ljallangan edi. Ko‘rsatilgan yildan e’tiboran u orqali metro poyezdlari yura boshladi. 2000-yillar oxirida London metropolitenining Bryunel tunnelini o‘z ichiga oladigan yo‘nalishi rekonstruksiya qilindi.
Izoh (0)