“O‘tgan yili 326 mlrd so‘mlik shartnomalar tuzishda manfaatlar to‘qnashuviga yo‘l qo‘yilgan”—Mehriddin Abdullayev

2024-yildagi davlat byudjeti ijrosi bo‘yicha qator xato va kamchiliklar aniqlangan. Bu haqda 6-may kuni o‘tkazilgan Oliy Majlis qonunchilik palatasi yig‘ilishda Hisob palatasi raisi birinchi o‘rinbosari Mehriddin Abdullayev maʼlum qildi.

Mehriddin Abdullayevning aytishicha, o‘tgan yili masofaviy audit axborot tizimi orqali o‘tkazilgan tekshiruvlarda 2,3 trln so‘mlik byudjet xarajatlari noqonuniy sarflangani aniqlangan.

“Yil davomida 998 mlrd so‘mlik shartnomalar davlat xaridlariga oid qonunchilikka zid ravishda tuzilgan. Shu bilan birga, 326 mlrd so‘mlik shartnomalarni tuzishda manfaatlar to‘qnashuviga yo‘l qo‘yilgan, byudjet tashkilotlarida ish haqlariga 103 mlrd so‘m ortiqcha xarajat qilingan. O‘tgan yili davlat byudjetiga 728 mlrd so‘mlik soliqlar to‘lanmagan. Mazkur tizim orqali 1,6 trln so‘mlik shartnomalar tuzishda yo‘l qo‘yilayotgan moliyaviy kamchiliklarning oldi olindi”, dedi palata masʼuli.

Mehriddin Abdullayev bir yil mobaynida byudjet xarajatlari samaradorligi va qonuniyligi yuzasidan 42 ta audit tadbirlari tashkil etilganini ham taʼkidladi. Masʼulga ko‘ra, o‘rganish jarayonida 2,2 trln so‘mlik moliyaviy xato hamda kamchiliklarga yo‘l qo‘yilgani fosh bo‘lgan.

“Davlat byudjetiga 621 mlrd so‘mlik qo‘shimcha daromad manbalari aniqlandi. Shundan 364 mlrd so‘mi undirildi. Qolaversa, 58 mlrd so‘mlik noqonuniy xarajatlarning oldi olindi. Yillik byudjet xarajatlarini 9,3 trln so‘mga qisqartilishiga erishildi”, dedi u.

Hisobot davrida davlat xaridlari shartnomalari alohida audit tartibida ham o‘rganilgan. Oqibatda davlat xaridlari bo‘yicha tuzilgan shartnomalarda 5,4 trln so‘mlik qonun buzilish holatlari aniqlangan. Jami 3,6 trln so‘mlik xaridlar to‘g‘risidagi maʼlumotlar yopiq ochiq axborotlar tizimiga joylashtirilmagan.

O‘tgan yili davlat tashkilotlariga tovar, ish va xizmatlar yetkazib beruvchi ayrim taʼminotchi korxonalar bilan byudjet mablag‘lari hisobidan amalga oshirilgan savdo aylanmasida 16,4 trln so‘m soliqlar kamaytirib ko‘rsatilgan. Oqibatda davlat byudjetiga 1,8 trln so‘mlik soliqni hisoblanmaslik holati yuzaga kelgan.