Ноттингем университети олимлари хулосасига кўра, COVID-19 пандемияси бутун дунё аҳолисининг бош миясининг қариш тезлигини оширди. Бундай ҳолат ҳатто коронавирусга чалинмаганларда ҳам учрамоқда.
Тадқиқотчилар Буюк Британиянинг UK Biobank маълумотлар базасидан олинган 15 мингдан ортиқ МРТ суратларини таҳлил қилган. Улар пандемиягача олинган бош мия тасвирларини 2021–2022 йилларда олинган суратлар билан солиштирди. Натижада пандемиядан кейинги даврда МРТ текширувидан ўтган одамларда мия қаришининг тезлашиш белгилари, хусусан, кулранг модда ҳажмининг камайгани аниқланди. Бундай ўзгаришлар хотира ва тафаккур билан боғлиқ муаммоларга олиб келиши мумкин.
Ўртача ҳисобда, пандемия даврида инсонлар мияси 5,5 ойга тезроқ қариган. Бу ўзгариш, айниқса, эркаклар ва даромади паст бўлганлар орасида яққол кўзга ташланган. Олимларнинг фикрича, бунга стресс, жамиятдан ажралиб қолиш, жисмоний фаолликнинг пасайиши ва ҳаёт сифати ёмонлашуви каби омиллар сабаб бўлган.
Шу билан бирга, COVID-19 инфекциясини бошдан кечирганларда ахборотни қайта ишлаш тезлиги ва тафаккурнинг мослашувчанлиги каби когнитив бузилишлар қайд этилди. Бу эса вируснинг мияга нисбатан бевосита таъсирини, “ковиддан кейинги синдром” ҳамда сурункали чарчоқ ҳолатини изоҳлайди.
Аввалроқ ўсмирлар иштирокида ўтказилган шунга ўхшаш тадқиқотда бундан ҳам ёмон натижалар кузатилган: ўғил болаларда мия ўртача 1,4 йилга, қизларда эса 4,2 йилга қариган.
Олимлар бундай жиддий ўзгаришлар қачон тўхташи ёки камайиши мумкинлиги ҳақида ҳозирча маълумотга эга эмас. Бироқ соғлом турмуш тарзи, жисмоний фаоллик, сифатли уйқу ва ижобий ижтимоий алоқалар миянинг тикланишига ёрдам бериши мумкинлиги эҳтимолдан холи эмас.
Изоҳ (0)