АҚШ ўз қўшинларини Панама канали бўйидаги бир қатор объектларга жойлаштириши мумкин. Вашингтон ва Панама ҳукумати бу бўйича янги шартнома имзолади. Бу ҳақда Deutsche Welle хабар берди.
Келишув АҚШ ҳарбий хизматчиларига машғулотлар ўтказиш, маҳаллий ҳарбий кадрларни тайёрлаш, манёврларни ишлаб чиқиш ва бошқа жанговар бўлмаган тадбирларни амалга ошириш учун Панама назорати остидаги инфратузилмадан фойдаланиш имконини беради. Ҳужжат мамлакат ҳудудида янги ҳарбий базалар ташкил этишни назарда тутмайди.
Бироқ АҚШ илгари ҳарбий база сифатида фойдаланилган объектларга ҳарбийларни жойлаштириш ҳуқуқини қўлга киритади. Ушбу базалар ХХ асрдаёқ АҚШ томонидан қурилган ва сўнгги ўн йилликларда Панама ҳукумати ихтиёрида бўлган.
Экспертлар бу келишувни АҚШ президенти Дональд Трамп администрациясининг ён босиши сифатида баҳоламоқда. Чунки Вашингтон дунёнинг энг муҳим денгиз йўлларидан биридаги стратегик мавжудлигини мустаҳкамлашни мақсад қилган.
Кузатувчиларнинг таъкидлашича, АҚШ ҳарбийларининг Панама каналига қайтиши анъанавий равишда АҚШнинг минтақадаги ҳарбий иштирокига танқидий муносабатда бўлган бир қатор Лотин Америкаси давлатларида хавотир уйғотиши мумкин.
АҚШ канал қурилишида ХХ асрнинг биринчи ярмида иштирок этган, объект 1977 йилда Панамага топширилган ва 1999 йилда тўлиқ мамлакат ҳукумати назоратига ўтган.
Трампнинг таъкидлашича, канал иқтисодиёт ва миллий хавфсизлик учун муҳим аҳамиятга эгалиги сабабли АҚШ учун ҳаётий муҳим миллий бойлик ҳисобланади. Гонконг компаниясининг канал объектлари устидан назорати АҚШда энг кўп ташвиш уйғотган. Хитой компаниялари Панама канали яқинидаги портларни америкаликларга сотишга қарор қилган.
Ҳозирда Балбоа ва Кристобал портлари Гонконгнинг CK Hutchison компанияси томонидан бошқарилади. Панаманинг иккита портини сотиб олиш бўйича битим 22,8 миллиард доллар қийматида баҳоланган, у бутун дунё бўйлаб яна 40 дан ортиқ портларни ўз ичига олади.
Март ойида Wаll Street Journal нашри Хитой раиси Си Цзиньпин Панама канали портларига эгалик қилувчи Гонконг компанияси активларини америкалик инвесторларга сотишидан ғазабда эканини ёзганди.
Пекин Панама канали масаласини Вашингтон билан бўлажак музокараларда ўзининг “козир”и деб ҳисоблаган. Манбаларга кўра, Хитой ҳукумати битимга қандай тўсқинлик қилиши мумкинлигини ўрганиб чиқади, аммо бунинг учун Пекинда реал воситалар йўқ.
Изоҳ (0)