AQSH o‘z qo‘shinlarini Panama kanali bo‘yidagi bir qator obyektlarga joylashtirishi mumkin. Vashington va Panama hukumati bu bo‘yicha yangi shartnoma imzoladi. Bu haqda Deutsche Welle xabar berdi.
Kelishuv AQSH harbiy xizmatchilariga mashg‘ulotlar o‘tkazish, mahalliy harbiy kadrlarni tayyorlash, manyovrlarni ishlab chiqish va boshqa jangovar bo‘lmagan tadbirlarni amalga oshirish uchun Panama nazorati ostidagi infratuzilmadan foydalanish imkonini beradi. Hujjat mamlakat hududida yangi harbiy bazalar tashkil etishni nazarda tutmaydi.
Biroq AQSH ilgari harbiy baza sifatida foydalanilgan obyektlarga harbiylarni joylashtirish huquqini qo‘lga kiritadi. Ushbu bazalar XX asrdayoq AQSH tomonidan qurilgan va so‘nggi o‘n yilliklarda Panama hukumati ixtiyorida bo‘lgan.
Ekspertlar bu kelishuvni AQSH prezidenti Donald Tramp administratsiyasining yon bosishi sifatida baholamoqda. Chunki Vashington dunyoning eng muhim dengiz yo‘llaridan biridagi strategik mavjudligini mustahkamlashni maqsad qilgan.
Kuzatuvchilarning ta’kidlashicha, AQSH harbiylarining Panama kanaliga qaytishi an’anaviy ravishda AQSHning mintaqadagi harbiy ishtirokiga tanqidiy munosabatda bo‘lgan bir qator Lotin Amerikasi davlatlarida xavotir uyg‘otishi mumkin.
AQSH kanal qurilishida XX asrning birinchi yarmida ishtirok etgan, obyekt 1977-yilda Panamaga topshirilgan va 1999-yilda to‘liq mamlakat hukumati nazoratiga o‘tgan.
Trampning ta’kidlashicha, kanal iqtisodiyot va milliy xavfsizlik uchun muhim ahamiyatga egaligi sababli AQSH uchun hayotiy muhim milliy boylik hisoblanadi. Gonkong kompaniyasining kanal obyektlari ustidan nazorati AQSHda eng ko‘p tashvish uyg‘otgan. Xitoy kompaniyalari Panama kanali yaqinidagi portlarni amerikaliklarga sotishga qaror qilgan.
Hozirda Balboa va Kristobal portlari Gonkongning CK Hutchison kompaniyasi tomonidan boshqariladi. Panamaning ikkita portini sotib olish bo‘yicha bitim 22,8 milliard dollar qiymatida baholangan, u butun dunyo bo‘ylab yana 40 dan ortiq portlarni o‘z ichiga oladi.
Mart oyida Wall Street Journal nashri Xitoy raisi Si Szinpin Panama kanali portlariga egalik qiluvchi Gonkong kompaniyasi aktivlarini amerikalik investorlarga sotishidan g‘azabda ekanini yozgandi.
Pekin Panama kanali masalasini Vashington bilan bo‘lajak muzokaralarda o‘zining “kozir”i deb hisoblagan. Manbalarga ko‘ra, Xitoy hukumati bitimga qanday to‘sqinlik qilishi mumkinligini o‘rganib chiqadi, ammo buning uchun Pekinda real vositalar yo‘q.
Izoh (0)