Сўнгги кунларда Ўзбекистонда пиёз нархи тушиб кетгани, хусусан, Сурхондарё вилоятида фермер хўжаликлари ва деҳқонлар томонидан етиштирилган пиёз маҳсулоти сотилмаётгани ҳақидаги хабарлар тарқалмоқда. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги бунга муносабат билдирди.
Унда билдирилишича, Ўзбекистон жанубий минтақаси бўлган Сурхондарё вилоятининг иқлими бошқа вилоятларга нисбатан тубдан фарқ қилганлиги сабабли эртаки пиёз маҳсулотлари нисбатан 15-20 кун олдин пишиб етилади.
Ҳисоб-китобларга кўра, вилоятда эртаки пиёз 2024 йил ҳосили учун барча тоифа хўжаликларида жами 21,2 минг гектар ер майдонларида етиштирилган бўлиб, 2023 йилга нисбатан 4,7 минг гектар ёки 128,5 фоизга кўп экилган.
Май ва июнь ойларида жами 650,5 минг тонна, ўтган йилга нисбатан 256 минг тонна кўп пиёз ҳосили олинган. 2024 йил апрель ойининг иккинчи ярмидан бошлаб пиёз ҳосилини йиғиб олиш бошланди ва пиёзнинг ўртача нархи далада 2200 сўмни, чакана савдода 3000 сўмни ташкил этди.
Пиёз маҳсулотининг нархи асосан май ойининг иккинчи ярмидан то ҳозирги кунга қадар деҳқон даласида 500 сўмгача, чакана савдода ўртача 1400 сўмни ташкил этди. Бунга асосий таъсир этган омил маҳсулотнинг пишиқчилик даврига тўғри келганлигида бўлмоқда.
Йиғиштириб олинган пиёз маҳсулотларини сифатли сақлаш, қайта ишлаш ва ички ҳамда ташқи бозорларга йўналтириш бўйича вилоятда жами 176 та 108 минг тонна қувватдаги сақлаш сиғимлари, йиллик ишлаб чиқариш қуввати 168 минг тонна бўлган 24 та мева-сабзавотни қайта ишлаш корхоналари (шундан қуввати 33 минг тонна бўлган 6 та корхонада қуритиш технологиялари мавжуд бўлиб) фаолият юритиб келмоқда.
Пиёз экспорти
Сурхондарё вилояти бўйича 2024 йил январь июнь ойлари давомида республикада фаолият кўрсатиб келаётган экспортёрлар томонидан 69,3 тонна ёки 17,8 млн долларлик пиёз экспорти (2023 йилнинг шу даврига нисбатан 54 минг 635,5 тоннага ёки 4,7 баробарга кўп) амалга оширилган.
Пиёз маҳсулоти асосан Россия, Украина, Латвия, Қозоғистон, Афғонистон ва бошқа давлатларга бир килограмм учун ўртача 0,15-0,3 АҚШ долларидан экспорт қилинмоқда. Ўзбекистондан импорт қилинаётган эртаки пиёзнинг биринчи партиялари 18—19 майдан бошлаб Қозоғистонга 0,16 доллардан етказиб берилди.
Пиёз нархи Украина бозорида икки ҳафта олдинги 25-30 гривна/кг (0,64-0,75 доллар) га нисбатан 20-28 гривна/кг (0,50-0,70 доллар) гача арзонлашди.
Ўзбекистон ва Марказий Осиёнинг бошқа мамлакатлари ҳамда Озарбайжондан пиёз етказиб бериш ҳажмининг ортиши, сифатли пиёз сегментида нархнинг пасайишига олиб келмоқда ҳамда бозорда пиёз ҳаддан зиёд кўплиги кузатилмоқда.
Янги Қўйлиқ деҳқон бозори – Food City савдо мажмуасида 2024 йил 1 июнь ҳолатига пиёзнинг ўртача нархи 1400 сўмни ташкил этган.
Савдони ривожлантириш
Ички ва ташқи бозорларга маҳсулотларни етказиб бериш ва бирламчи қайта ишлаш бўйича вилоятнинг фермер ва деҳқон хўжаликларида ҳамда аҳоли томорқаларида 2024 йил ҳосилидан етиштирилган пиёз маҳсулотини қабул қилиш манзилгоҳлари ташкил этилди.
Сурхондарё вилоятидаги тадбиркорлар томонидан етиштирилган пиёз маҳсулотларини ички ва ташқи бозорларга етказиш юзасидан ижтимоий тармоқлар орқали кўплаб мурожаатлар келиб тушмоқда. Уларга пиёз маҳсулотлари экспортга ва ички бозорга йўналтирилишида амалий ёрдам берилмоқда.
Бунда улгуржи савдо билан шуғулланувчи тадбиркорлар томонидан деҳқоннинг даласидан пиёзнинг калибри ва қадоқланишидан келиб чиқиб, 400-600 сўмдан сотиб олмоқда.
Ушбу тадбиркорларнинг пиёз маҳсулотлари ер майдонларидан йиғиштириб олингандан сўнг, ерёнғоқ ва серҳосил маккажўхори экинлари етиштирилиши белгиланди.
Изоҳ (0)