Ўзбек миллий академик драма театри актрисаси, “Келгинди келин”, “Телба”, “Барон”, “Фарзандим” каби фильмлардаги роллари билан томошабинлар меҳрини қозонган актриса Дилноза Кубаева 22 ноябрь санасида таваллуд айёмини нишонламоқда. Шу муносабат билан актрисанинг ҳаёти ва ижодий фаолиятига назар ташлаймиз.
“Мактабга боришни истамасдим”
Дилноза Кубаева 1986 йил Тошкент шаҳрида зиёлилар хонадонида туғилган. Отаси биолог олим, онаси эса иқтисод соҳасида фаолият юритган. У оилада ягона қиз бўлиб, икки ўғилдан кейин дунёга келган, бир нафар укаси бор.
“Катта отамизнинг исми Кўпайсин бўлган. Собиқ Иттифоқ даврида туғилганлик ҳақидаги гувоҳномага “Кубаева” деб ёзилган. Кейинчалик ўзгартирмадик. Аслида фамилиям Кўпайсинова ёки Кўпаева бўлиши керак.
Уйдагилар ёлғиз қиз фарзанд, деб мени ҳеч қачон эркалатганини эслолмайман. Оиламизда шундай анъана бор эдики, кимда қайси касбга иштиёқ, лаёқат бўлса, у, албатта, қўллаб-қувватланарди, келгусида шу йўлдан кетишига шароит яратиларди. Ҳамиша фикримизни уялмасдан эркин айтишга одатланганмиз.
Кичкиналигимдан бошқаларга қўшилолмасдим, бир чеккада қимтинибгина турадиган қизалоқ бўлганман. Мактабга ҳам боришни истамасдим. Ҳар бир воқеа-ҳодисани ўйлайверардим, “Нега бу шундай?”, деб. Тан оламан, қийинчиликда ўсганмиз.
Боғчада ўрганган рақсларимни уйдагиларга кўрсатиб, уларнинг олқишини олган беғубор дамлар ҳам кечагидек ёдимда. Мактабда турли байрам кечаларида фаол бўлганман. Микрофонни ушласам, роса ҳаяжонланардим, оёқ-қўлим тинмай қалтирарди.
Мактабни тугатгач, Республика нафис санъат лицейига ўқишга кириб, у ерда устозларимдан санъат бўйича сабоқ олдим. Ўша лицей институтга киришимда пойдевор вазифасини ўтаган, десам муболаға бўлмайди”, — деган эди Дилноза Кубаева ўз интервьюларида.
Мунаввара Абдуллаеванинг севимли шогирди
2002 йили ҳозирги Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институтига ўқишга кирган Дилноза Ўзбекистон халқ артисти Хайрулла Саъдиев ҳамда Ўзбекистонда хизмат кўрсатган ёшлар мураббийи Мунаввара Абдуллаевани ўзига устоз деб билади ва уларнинг этагини маҳкам ушлайди.
“Устозларим ичида энг қаттиққўли Мунаввара опа бўлади. Институтга кираётганда ижодий имтиҳонга бошқа абитуриентлар сингари Гули ёки Офелия монологини эмас, Орифхон Одилхонов қаламига мансуб “Қуриб бораётган Орол денгизи” монологини тайёрлаб борганлигим эътиборига тушган экан.
У кучли психолог — ёлғон гапирган талабани дарҳол пайқарди. Ёлғондан нафратланади, ростгўй, меҳнаткаш инсонларни қадрлайди. Ҳалолликка, айниқса, қизларни ўзбекона ҳаё-ибони йўқотмасликка чақирарди.
Олийгоҳда устозлик қилиш билан бир қаторда, худди онам каби йўл-йўриқ кўрсатарди. Баъзида иш юзасидан қўнғироқ қилганимда соатлаб роль хусусида камчиликлар устида ишлардик. Ёрдам сўраганимда ҳеч қачон йўқ демайдилар. Устозимдан камчиликларни танқид қилиш масаласида ўрнак олсак арзийди. Ҳали-ҳамон улар билан ҳар бир ишимни маслаҳатлашаман”, — дея устози ҳақида гапирганди актриса.
Дилноза талабалик давридан, яъни 2004 йилдан Ўзбек миллий академик драма театрида фаолият юрита бошлайди.
У театрдаги дебют ижроси — Мунаввара Абдуллаева саҳналаштирган “Андишали келинчак” спектаклидаги Олмахон роли билан томошабинлар назарига тушади.
Кейинчалик “Омонат дунё”, “Бир қанотлилар”, “Бевалар”, “Сизсиз ўтмас кунларим”, “Қуёшни сен уйғотасан”, “Алишер Навоий” каби кўплаб саҳна асарларида турли характердаги катта-кичик ролларни талқин қилади.
Ташриф қоғозга айланган “Келгинди келин”
Театр саҳнасида чархланиб, маҳоратини ошириб борган актриса кинодаги ижролари билан мухлислари сафини янада кенгайтиришга эришади. У кинодаги илк ролини “Тақдир чархпалаги” фильмида ўйнайди, аммо бу ижро омадсиз чиқади. Вақт ўтиб “Келинди куёв” киносида суратга тушади ва ундаги роли ҳам актриса кутган муваффақиятни олиб келмайди.
2005 йилда катта экранларга чиққан “Келгинди келин” фильмидаги Чарос образи Дилноза Кубаевани халққа танитади ва мазкур роль унинг ташриф қоғозига айланади.
Актриса интервьюларининг бирида ушбу кинога қай тариқа келиб қолгани ҳақида қуйидагича сўз юритганди:
“Аслида ҳаётда тантиқ, руслашган қизларни ёқтирмайман. Қаҳрамоним Чарос ҳам ана шундай камчиликларга эга бўлса-да, лекин унда қалби борлиги, кўзини ёғ босмаганлиги, ҳис-туйғулари ўлмаган қиз бўлганлиги боис ушбу ролни ўйнаганман. Унинг инсоний фазилатлари, олижаноблиги, асосийси, қалб кўзининг очиқлиги ҳам мени ўзига ром қилган. Чароснинг ҳам ўзига яраша дарди бор. У ўзидан кечиб, орзусидаги йигитнинг орқасидан қишлоққа келади. Касби орқали оз бўлса-да, қўшнисига ёрдам беради. Шу томонлари ҳам менга маъқул келган.
Тўғриси, бошида бу ролни ўйнай олармиканман, қанақа чиқаркан, томошабинлар қандай қабул қиларкан, деб чўчиганман. Ролим катта бўлганлиги учун суратга олиш жараёнида ижодий жамоадагилар ҳам ёрдам берган. Кино экранга чиққанидан сўнг уни халқимиз яхши қабул қилган. Чарос ролим учун 600 минг сўм гонорар тўлашган. Ҳаммасини онамга берганман.
Аммо ҳозир “Келгинди келин” фильмини кўрсам, уяламан. Ўша пайтда энди чиқаётган актриса эдим. Ҳали бу катта майдонда довдираб юрган қизча бўлганман. Мен бунақа кийинмайман, деб талаб қила олмасдим. Образ шуни тақозо қилиши мумкин, тўғри. У қиз шунақа ўсган, лекин бизнинг ўзбекона қадриятлар, урф-одатлар деган нарсалар, муқаддас ҳис-туйғулар бор. Менталитет деган тушунчалар бор, шундан келиб чиқиб бу образимдан уяламан. Бироқ, мазкур ролим мени машҳур қилганини, албатта, тан оламан”.
Бетакрор ижролар...
“Келгинди келин”дан сўнг Дилноза Кубаевага турли лойиҳалардан таклифлар ёғила бошлайди. “Телба”, “Кечиккан ҳаёт”, “Бахт уйи”, “Кўргим келади”, “Келганда келин”, “Эр бермоқ — жон бермоқ”, “Ҳижрон”, “Фарзандим”, “Зумрад ва Қиммат”, “Жазо”, “Ўғригина келин” сингари фильмларда кетма-кет суратга тушади. У иштирок этган киноларнинг деярли ҳаммаси ўз томошабинини топади.
Асосан, фильмлардаги роллари билан танилган ва шу орқали томошабинлар меҳрини қозонган актриса “Муҳаббатим – қисматим”, “Каминанинг оиласи”, “Табассум” каби миллий сериалларда ҳам турли қиёфаларда намоён бўлади.
Фатхулла Масъудов, Фарҳод Маҳмудов, Фаррух Соипов, Улуғбек Қодиров, Адиз Ражабов, Рихситилла Абдуллаев каби истеъдодли актёрларнинг “экрандаги рафиқаси” сифатида кўпчиликка таниш актриса 2011 йил “Ўзбекистон белгиси” кўкрак нишони, 2012 йилда “Шуҳрат” медали билан тақдирланади.
Шахсий ҳаёт
Актриса 2008 йилда ўз мухлисига турмушга чиқади. У умр йўлдошининг фикри билан ижодий фаолиятида икки йил танаффус қилади.
“Раҳматли турмуш ўртоғим тадбиркорлик билан шуғулланганлар, боладек беғубор, яхши инсон эдилар. “Келгинди келин” фильмидаги ролимни кўриб мени ёқтириб қолган эканлар. Ўша вақтда ич-ичларидан “Шу қиз мени рафиқам бўлсайди”, деган кечинма, туйғу ўтган экан. Кейинчалик “Ўша вақтда ичимдан ўтган туйғу ижобат бўлган”, деб хотирлаб юрардилар. Мендан дастхат олиш баҳонасида театрга келганларида танишиб қолганмиз.
Биринчи муҳаббатим ҳам, балки сўнгги муҳаббатим ҳам раҳматли жуфти ҳалолимдир. Турмуш ўртоғим жуда ҳам оддий, хокисор, ҳалол одам эдилар. Ҳар хил миш-мишлар чиққан, аммо у гаплар шунчаки миш-миш бўлган, холос. Жуфти ҳалолимни розилиги учун эримга берган аҳдимга содиқ қолдим, шу сабабли икки йил ижоддан кетдим. Уларни норози қилиб, бирор нарсага эришишим мумкин эмасди.
Хўжайиним 30 ёшдан ошганда оламдан ўтдилар, улар мендан миннатдор бўлиб, рози бўлиб: “Сенга тарбия берган онангга раҳмат!”, дедилар. Бу гап мен учун бутун умрга татийди. Шу учун ўғлимнинг ҳам олдида виждоним пок, унинг кўзига бемалол қарай оламан, буни ўзига ҳам очиқ-ойдин айтаман.
Ҳаммаси учун розиман. Яхшиям сабрли бўлган эканман, яхшиям қандай кун бўлса ҳам чидаган эканман, яхшиям “касбингни ташла” деган вақтларида ташлаган эканман — мана яна ишлаб кетдим. У инсонни жуда ҳам эъзозладим, худди ёш боладек. Кези келганда эмизикли боламни онамга ташлаб, улар билан бирга касалхонада қолганман”, — деган эди у.
“Марҳум турмуш ўртоғимга раҳмат дейман”
— Марҳум турмуш ўртоғимга раҳмат дейман. Тўғри, орқамдан жуда кўп гап-сўзлар бўлди. Уларнинг вафотидан кейин мен учун кўп сирлар очилди. Шу қиз турмуш ўртоғим бўлади, оқ либос кийдираман, ҳам шаръий, ҳам қонуний ҳамроҳи бўламан деб, чиройли ташлаб кетди. Бироқ шу инсон шаҳд ва қатъият билан мени бахтли қила олди. Кутган инсонларимда қатъият бўлмади. Аёллар, қизлар йигитларнинг олдига бориб, менга уйлан, дея оладими? Йўқ, ўзбек аёли ҳеч қачон бу сўзни айтмайди. Улардан доим миннатдор бўламан, руҳлари шод, охиратлари обод бўлсин. Мен ҳар доим ота-онасига хос бўлган, ярашадиган ишни қила оладиган, ҳар дуосида чиройли нарса чиқарадиган, амаллари билан жаннатда тож кийдирадиган ўғил тарбия қиляпман.
“Балки, ўғлим шифокор бўлар...”
Актрисанинг ўғли Муҳаммадамин 14 ёшда бўлиб, у мусиқа мактабида ўқийди.
“Муҳаммадамин келгусида қандай касбни эгаллашидан қатъи назар, пойдевори мусиқа билан мустаҳкам бўлишини истайман. Бундан ташқари, мусиқани билган, тушунган инсондан ёмонлик чиқмайди. Қайси соҳани танламасин, танловига ҳурмат билан ёндашаман. Уни ҳеч қачон мажбурламайман. Балки, йиллар ўтиб, улғайгач, орзумдагидек шифокор бўлар. Буни энди вақт кўрсатади”, — дейди у.
Дилноза Кубаева миш-мишлар ва муҳокамалар марказида бўлишни ёқтирмайди. Лекин бир неча йил олдин Ўзбекистон халқ артисти Озодбек Назарбеков билан оила қургани ҳақида гап-сўзлар болалаган. Кейинчалик икки ижодкор бу шунчаки миш-миш, асоссиз гаплар эканлигини оммага маълум қилди.
Актриса охирги интервьюларида иккинчи марта турмушга чиқиш нияти борлигини айтаркан, уни борича қабул қиладиган инсон билан оила қурмоқчилигини қайд этади.
“Мени боримча қабул қиладиган, экрандаги Дилноза Кубаевани эмас, саҳна ортидаги оддий Дилнозани севадиган, бор нуқсонларим, камчиликларим билан яхши кўрадиган, муаммоларимни тушунадиган, маслаҳатдош, кўнгли тоза, виждонли инсон учраса, албатта, турмушга чиқардим”, — дейди актриса.
“Сўзга ва ички ниятга эҳтиёт бўлиш керак”
“Кўп ниятларимга яраша жазойимни олган ҳолатлар ҳам бўлган. Фарзандимни дунёга келтираётган вақтимда, ичимда бошқа туғмайман деб айтганман. Жуда қийин экан, деганман. Тилимга чиқаришга қўрққанман. Сўзга, ички ниятга эҳтиёт бўлиш керак”, — дейди актриса.
“Топаётган пулим харажатларимга етганида, қўшиқ айтмасдим”
Актриса бир неча йил аввалги интервьюларида ҳеч қачон пул топиш учун қўшиқ куйламаслиги ҳақида гапирган эди. Аммо Дилноза 2022 йилда ушбу қарорини ўзгартириб, таниқли шоир Усмон Азимнинг бир нечта шеърини қўшиқ қилди, уларга клип ҳам суратга олдирди. Актрисанинг қўшиқ айтишини ҳамма турлича қабул қилди. Кимдирлар ижобий, яна бировлар танқидий фикр билдирди.
— Қўшиқ куйламаслигим ҳақида айтганларим ёшликка хос бўлган фикрлаш эди. Барчамиз ёшлигимизда кўп нарсаларни гапириб, турли хил кўчаларга кириб кўрмоқчи бўламиз. Агар топадиган маошим мени қониқтирганда, қўшиқ айтмаган бўлардим. Аввал ўрганасан, кейин кўникасан, дейишган экан. Ҳеч қачон саҳнага чиқмайман, деган опаларим бор, лекин чиқиб жуда чиройли уддалашади. Ҳақиқатан ҳам, ҳамма нарса бориб маблағга тақалар экан.
Қўшиқчиликка келсак, яхши кино йўқ. Роса кутдим, зўр шеърларни қўшиқ қилишсин, дедим. Шоу-дастурларда қўшиқ куйлаб юрган вақтларим ҳам бўларди. Бунақа вазиятда нима биландир банд бўлишим керак эди. Шундай қилиб ижодни бошладим, ҳар ҳолда инсонларни операция қилаётганим йўқ. Янгиликни қабул қилиш инсонларга хос бўлган хусусият. Бу ижодимдаги янгилик, чунки мендан кутишмаган эди. Йўқ деб, тош отиб кўрмоқчи бўлишади. Мен юқори савияда ишлашга ҳаракат қиляпман. Ниятим яхши, покиза. Агар кимнингдир ҳафсаласи пир бўлиб, пешонаси тиришаётган бўлса, яхшиси кўрмасин.
Изоҳ (0)