2022 йил декабрь ойида Ўзбекистонда ишбилармонлик муҳитининг йиғма кўрсаткичи 4 пунктга ошди ва 57 пунктни ташкил этди. Бу ҳақда «Дарё»га Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази хабар берди.
Маълумотларга кўра, бу мамлакатдаги ишбилармонлик муҳитининг ҳолатини ижобий деб баҳолайди.
Ишбилармонлик муҳитининг йиғма индекси жорий ҳолат ва кутиш кўрсаткичлари қийматлари асосида шакллантирилади. Улар, ўз навбатида, бизнесни бошлаш учун мавжуд тўсиқлар ҳақида ташвишланиш даражасини кўрсатади.
Декабрь ойида қурилиш ва саноат тармоқларидаги кўрсаткичлар динамикаси йиғма индекснинг ўсишига сезиларли таъсир кўрсатди. Қишлоқ хўжалиги ва хизмат кўрсатиш соҳасида ҳам яхшиланишлар кузатилди.
Сўровномада қатнашган тадбиркорларнинг 43 фоизи ўз бизнесининг ҳозирги ҳолатини «яхши» деб баҳолаган бўлса, «ёмон» деб қайд этганларнинг улуши 11 фоизни ташкил қилган. Корхоналарнинг 20 фоизи ишчилар сонини кўпайтирди ва тадбиркорларнинг 40 фоизи товарлар/хизматларга талабнинг ошишини қайд этди.
Ишбилармонлик муҳити индикаторининг динамикаси
Декабрь ойида ишбилармонлик муҳитининг жорий ҳолати индикаторининг қиймати ўзгаришсиз қолди. Шунга қарамай, қурилиш соҳасида кўтарилиш кузатилди.
Кейинги 3 ой ичида бизнесни ривожлантириш истиқболларини кутиш кўрсаткичи 67 балл билан юқори даражада қолмоқда. Бу қишлоқ хўжалиги соҳасида — 80 балл ва қурилиш соҳасида — 81 балл юқори оптимизм билан тасдиқланади.
Кейинги 3 ой ичида бизнеснинг умумий ҳолати яхшиланишини кутаётган тадбиркорларнинг улуши 75 фоизни ташкил этди. 64 фоизи товар ва хизматларга талабнинг янада ошишини кутмоқда, яна 64 фоизи ходимлар сонини кўпайтиришни режалаштирмоқда. 24 фоиз тадбиркорлар кейинги 3 ой ичида ўз товарлари/хизматлари нархларининг ошишини кутмоқдалар.
Умуман олганда, мавжуд вазият кўрсаткичлари ва тахминлар ўртасидаги боғлиқлик иқтисодий ривожланишдаги ижобий тенденция кейинги 3 ой ичида давом этишини англатади.
Кўрсаткичлардаги ўзгаришларни таҳлил қилиш
2022 йил декабрь ойида йиғма индикаторнинг ўсиши қисман мавсумийдир. Шунга ўхшаш тенденция 2020 ва 2021 йил ноябрдан декабргача, 2022 йилда бўлгани каби 11 баллни ташкил этди.
Бошқа томондан, бизнес юритишдаги турли тўсиқларнинг камайиши ҳам кўрсаткичларни яхшилаш омили бўлиши мумкин. Шундай қилиб, масалан, ҳар қандай тўсиқлар йўқлигини қайд этган респондентларнинг улуши 2 фоизга ошди.
Бизнес юритиш қулайлигини таъкидлаган тадбиркорларнинг энг катта улуши хизмат кўрсатиш соҳасида 7 фоизга ошгани қайд этилди. Аксинча, қурилиш, қишлоқ хўжалиги ва саноат соҳаларида тўсиқлар тез-тез учраб туради.
Умуман олганда, мамлакатда тадбиркорлар ер участкаларига кириш ва солиқ маъмуриятчилиги ҳақида камроқ ташвишлана бошлади. Саноат соҳасида солиқ маъмурияти билан боғлиқ муаммолар сезиларли даражада камайди.
Қишлоқ хўжалигида ижобий динамика сув ва электр таъминотига киришни осонлаштириш билан тавсифланади. Хусусан, уларни тўсиқ сифатида қайд этган респондентларнинг улуши 4 фоизга камайди.
Қишлоқ хўжалиги, шунингдек, бошқа соҳалар орасида энг юқори оптимизм билан ажралиб туради, респондентларнинг 82 фоизи келгуси 3 ой ичида яхшиланишни кутмоқда.
Қурилиш соҳасида ерга кириш билан боғлиқ муаммолар 10 фоизга камайди. Шу билан бирга, секторнинг молиялаштиришга бўлган эҳтиёжи бошқа соҳаларга нисбатан анча юқори бўлиб қолмоқда.
Хизмат кўрсатиш соҳасида тадбиркорлар ердан фойдаланиш, солиқ маъмурияти ва юқори солиқ ставкалари билан боғлиқ муаммолар ҳақида камроқ ташвишланмоқда.
Изоҳ (0)