Олий Мажлис Қонунчилик палатаси йиғилишида Суд қарорлари қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текшириш институти такомиллаштирилиши муносабати билан Жиноят-процессуал кодексига ўзгартиш ва қўшимчалар киритишга оид қонун лойиҳаси биринчи ўқишда кўриб чиқилди. Бу ҳақда палата ахборот хизмати хабар берди.
Мажлисда Олий суд раисининг ўринбосари Шуҳрат Полвонов мазкур қонунни қабул қилиш зарурати ҳақида гапирди.
Бир суд – бир инстанция» тамойили асосида жорий қилинган суд қарорларини қайта кўриш институти бўйича ўтказилган таҳлиллар мазкур институтни такомиллаштиришни кўрсатмоқда. Хусусан, суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текширишда «Бир суд – бир инстанция» тамойили асосида кассация инстанциясида ишларни кўриш Олий суд ваколатига ўтказилиши ўрта бўғин – вилоят судлари имкониятларидан самарали фойдаланишни чекламоқда. 2020 йилда Олий суд томонидан 1 минг 291 та иш кўриб чиқилган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич 7 минг 560 тага етган. 2022 йилнинг ўн ойида эса 5 минг 540 тани ташкил этди. Яъни Олий судда кўрилган ишлар сони бир неча баробар ошган.
Натижада Олий судда иш ҳажми кескин ошиб кетиши билан бирга фуқаролар олис ҳудудлардан ортиқча вақт ва харажат сарфлаб Олий судга келишга мажбур бўлмоқда. Қолаверса, Олий судда иш ҳажмининг ортиб кетиши натижасида айрим ҳолларда ишларни кўриш муддатлари бузилишига ҳамда судьяларнинг иш сифатига ҳам салбий таъсир кўрсатмоқда.
2021 йилда Олий суд жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати судьясининг бир ойлик ўртача иш ҳажми 89 тани ташкил қилгани айтилди. Бунинг оқибатида шикоятдаги важлар ҳар тарафлама текширилмай, иш бўйича якуний қарор қабул қилинмасдан, суд қарори бекор қилиниб, қуйи судларга юбориш ҳолатлари кўпайган. Шу билан бирга, апелляция тартибида кўрилмаган ишларнинг келгусида кассация инстанциясида кўриб бўлмаслиги ҳақидаги қонун талаблари фуқароларнинг эътирозларига сабаб бўлмоқда. Бу каби омиллар эса, соҳани ислоҳ қилиш заруратини келтириб чиқармоқда.
Қонун лойиҳасида белгиланаётган нормалар судларнинг масъулиятини ошириб, ишларнинг сифатли ва ўз вақтида кўрилишига, суд қарорларини қайта кўришда вилоят ва унга тенглаштирилган судлар имкониятидан кенгроқ фойдаланишга, ортиқча сарсонгарчиликларнинг олдини олишга хизмат қилади.
Шуҳрат Полвонов, Олий суд раисининг ўринбосариОлий Мажлис Қонунчилик палатаси спикери Нуриддин Исмоилов судни мустақил бўлиши мураккаб жараён эканини айтди.
Депутатлар ҳам, сенаторлар ҳам, ҳамма, бутун жамиятимиз судни мустақил бўлиши тарафдоримиз. Ким хоҳламайди, ҳамма хоҳлайди. Лекин суднинг мустақил бўлиши қанчалик мураккаб жараён эканини кўриб ўзимизга ўзимиз ҳайрон бўляпмиз. Президент судлар билан алоҳида учрашди, ҳатто кадрлар билан шуғулланадиган орган тузди. Иккита палатада навбатма навбат ҳар йили судни мустақиллигини таъминловчи комиссия ишлади. Биз судларга анча ёрдам бердик. Парламент ҳам четда қолмади. Қанчадан қанча қонунларни қилдик. Дейлик, уларга анчагина дахлсизлиги, моддий таъминоти ва ҳоказо. Лекин бу жуда мураккаб бўлди. Одамлар ҳақиқий мустақил суд бўлишини хоҳлайди. Жумладан, биз ҳам. Шунинг учун мана шу қонун жуда катта аҳамиятга эга. Ҳужжатнинг ҳар бир сўзини эринмасдан кўриб чиқишимиз керак ва уни қабул қилиш жараёнини тезлаштиришимизга тўғри келади», – деди қуйи палата расмийси.
Муҳокамалар якунида қонун лойиҳаси депутатлар томонидан қабул қилинди.
Изоҳ (0)