«Энг муҳим ишларга пул ажратишни ўрганишимиз керак» — Тимур Ишметов давлат бюджетини режалаштиришда интизомни шакллантириш қийин бўлаётганини айтди

Давлат бюджети маблағларининг мақсадли сарфланиши доими муаммо бўлиб келган. Бу ҳақда молия вазири Тимур Ишметов Сенат ялпи мажлисида маълум қилди, дея хабар бермоқда «Дарё» мухбири.

Тимур Ишметовнинг таъкидлашича, бюджетни режалаштиришда интизомни шакллантириш қийин кечмоқда.

Давлат бюджети маблағларининг мақсадли сарфланиши доими муаммо бўлиб келган. Аввало, бу масала вазирликларда ишни ташкил этиш билан боғлиқ. Иккинчи томондан, хатомиз ва камчилигимиз бюджет маблағларини режалаштирганда интизомни шакллантириш қийин бўлмоқда. Бу муаммони бирлашиб ҳал қилиш зарур. Бюджетни шакллантириш графиги бор.

Масалан, 2023 йилнинг давлат бюджетини шакллантиришда ҳеч кимдан ўз вақтида, сифатли маълумот ололмаяпмиз. Рақамлар қайта-қайта кўриб чиқилаверади. Вазирликлар янги лойиҳалар вақтини суриш, уларни ҳукуматга чиқариш, қарор қабул қилишни айтади, «шу топишириқни бажариш керак», дейди. Молия вазири сифатида «йўқ, бунга пул бериш керак эмас», дея айта олмаймиз.

Мана ҳозир 2022 йил бюджетига ўзгартириш киритиш масаласини кўриб чиқяпмиз. Тўғри тушуниш керакки, бюджет ресурслари чекланган. Биринчи навбатда энг муҳим масалаларга пул ажратишни ўрганишимиз керак. Ҳар бир вазирликда ички назоратни ташкил этишга вақт талаб қилинмоқда. Ҳамма нарсани текшириб, ортидан юриб бўлмайди. Бу имконсиз. Вазирликларнинг бюджет маблағларидан фойдаланиш жараёнини назорат қилиш тизими яратилиши керак.

Давлат харидлари бўйича аниқланаётган камчиликлар очиқланаётгани ҳам бир томондан назорат тизими ишининг ижобий томони сифатида кўриш мумкин.

Яна бир оғриқли масала — бюджетдан ташқари жамғармалар маблағларини сарфлаш. Аслида у ҳам халқнинг пули. Биз бу жамғармалар маблағларини тўғридан-тўғри бюджетга тушириш тарафдоримиз. Кўплаб шу каби жамғармалар маблағлари ходимлар ойлик-маошларига қўшиб берилган. Иккинчидан эса капитал харажатларга, яъни қурилишларга сарфланган. Аслида бундай қурилишларни инвестиция дастури доирасида амалга ошириш лозим. Авваллари вазирлик ва идоралар бюджетдан ташқари жамғармалар маблағларини бино қуришга сарфлаган.

Биз бюджет маблағларини тўғри сарфлашни ўрганишимиз зарур. Бу учун ўша вазирликлар биносини қуриш муҳимроқми, ёки мактаб қуриш зарурми, деган масалани биргаликда кўриш керак.

Тимур Ишметов, молия вазири

«Жамоатчилик назоратини таъминлаш учун барча бюджет маълумотлари очиқлигини таъминлаш керак. Очиқ бюджет портали бор. Кўпчилик ундан фойдаланишни билмайди. Лекин барча бюджет харажатлари ундан ўрин олади. Давлат харидлари бўйича ҳам барча маълумотлар у ерда бор. Чунки сотиб олинаётган нарса ва унинг нархи порталга жойлаштирилмаса, тўлов ўтмайди. Албатта, порталдан фойдаланиш масаласи муҳим. У ерда маълумотлар шунчалик кўпки, уни тушуниш учун жуда катта меҳнат талаб қилинади. Маълумотларни осон топиш механизми такомиллаштириб борилса, жамоатчиликнинг буни назорат қилишга қурби етади», — деди вазир.

Аввалроқ Тимур Ишметов 2023 йил 1 январдан давлат харидлари портали янги шаклда ишга туширилишини, ундаги барча маълумотлар таҳлили билан чиқилишини айтганди.