• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12857.35
    • RUB163.45
    • EUR14672.81
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +31°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    «Бу қўрқинчли бўлади». Глобал уй-жой нархларининг инқирози яқинлашмоқда

    The Economist нашри ўзига хос суръат билан глобал уй-жой нархларида пасайиш кузатилаётгани таҳлил қилди. «Дарё» ушбу мақолани эътиборингизга ҳавола қилади. 

    Фото: The Economist

    Фото: The Economist

    Сўнгги ўн йил ичида уйга эга бўлиш осон пул дегани эди. Нархлар йиллар давомида ишончли тарзда кўтарилди. 

    Аммо айни пайтда уй эгалари учун асабий давр келди. Дунёдаги энг ривожланган 9 та иқтисодиётда уйлар нархи пасаймоқда. АҚШ бу ҳолат бироз сокин кўзга ташланмоқда. Канадада эса уйлар нархи февраль ойига қараганда 9 фоизга арзонлаган. 

    Инфляция ва рецессия ( иқтисодий турғунлик) дунё бўйлаб чуқурлашиб бораётган бир пайтда, кўчмас мулк агентлари ҳам хавотирда. 

    Гарчи бу 2007—09 йиллардагидек глобал банкларни портлатиб юбормаса-да, рецессияни кучайтиради, айрим одамларнинг молиявий аҳволини қийинлаштиради.  

     

    Дунё бўйлаб ушбу инқирознинг сабаби фоиз ставкаларининг кўтарилишидир: Америкада бўлажак харидорлар 30 йиллик ипотека ставкаси 6,92 фоизни ташкил этганини кузатиб, ниҳоятда хавотирга тушмоқда.

    Стокгольмдан Сиднейгача қарз олувчиларнинг сотиб олиш қобилияти пасаймоқда. Бу янги харидорларга уй-жой сотиб олишни қийинлаштиради ва талабни пасайтиради. 

    Масаланинг ижобий томони уй-жой нархларининг тушиши Америкада 15 йил аввалгидек эпик молиявий инқирозга олиб келмайди. 

    Мамлакатда хавфли кредитлар камроқ ва яхши капиталлаштирилган банклар бор, улар хавфли қимматли қоғозларга берилмаган. Бироқ, солиқ тўловчилар катта йўқотишларга учрайди. 

    Жанубий Корея ва Скандинавия мамлакатлари каби баъзи бошқа жойларда қарз олишда қўрқинчли тезлашув кузатилди. Ушбу давлатларда уй хўжаликларининг қарзи ялпи ички маҳсулотнинг 100 фоизини ташкил қилади. Швеция Марказий банки раҳбари ҳам вазиятни «вулқон тепасида ўтириш» дея изоҳлаган. 

    Синхронлаштирилган глобал банк инқирозсиз ҳам, уй-жой инқирози даҳшатли бўлади. Нархлар кўтарилиб, аста-секин ўзгариб борар экан, ноаниқлик одамларни кўчиб ўтишда иккиланишга мажбур қилади. 

    Мисол учун АҚШда мавжуд уйларнинг сотуви август ойида 20 фоизга камайди. Канадада йил охиригача савдо ҳажми 40 фоизга қисқариши мумкин. 

    Одамлар камроқ кўча бошласа, бу меҳнат бозорларини динамикага олиб келади. Ҳолат ишчилар етишмаслиги ва энергия инқирозига мослашишга ҳаракат қилаётган компаниялар учун катта ташвишга айланади. 

    Дунё бойлигининг ярми — уйлар

    Уй-жой нархларининг пастлиги яна бир йўл билан иқтисодий ўсишга зарар етказади. Бутун дунё бўйлаб уйлар тахминан 250 триллион долларга тенг (таққослаш учун, биржалар атиги 90 триллион доллар туради) ва барча бойликнинг ярмини ташкил қилади. Капиталнинг бу қисми қулаб тушар экан, истеъмолчилар харажатларни қисқартириши мумкин.

    Уй-жой мулкдорларининг озчилигини ҳам яна бир муаммо қийнамоқда. АҚШда ипотека кредитларини 30 йил муддатга олиш нисбатан одатий ҳолдир. Бироқ ипотекани ҳар беш швецияликнинг тўрттаси икки йил ёки ундан кам муддатга олади. Янги Зеландияда эса барча қатъий ипотека кредитларининг ярми бу йил қайта молиялаштирилиши керак. 

    Ушбу давлатлардаги одамлар ипотека кредитларини уй-жой нархлари қимматроқ бўлган вақтда олган. Яшаш нархининг ошиши билан бирлашганда, бу молиявий қийинчиликларга дучор бўлган уй хўжаликлари сонининг кўпайишига ишора қилади. 

     

    Агарда Австралияда фоиз ставкалари кутилганидек кўтарилса, барча ипотека қарзларининг бешдан бир қисми қўшимча 20 фоиз қарз тўлашига тўғри келади. 

    Британияда 2 миллион уй хўжаликлари ўзларининг ипотека кредитларига қўшимча 10 фоиз тўлаши керак. Тўловларни тўлашга имконияти бўлмаганлар уйларини сотишга мажбур бўлиши мумкин. 

    Масаланинг сиёсий жиҳати ҳам юзага келади. Уй-жой бозорлари аллақачон жанг майдонига айланган. Бу вазият катта шаҳарларда янги уйлар қуришни жуда қийинлаштиради, бунинг оқибати танқисликка олиб келади. 

    Бой дунёда ёшларнинг бир авлоди ўзларини уй-жой мулкидан ноҳақ четлатилган деб ҳисоблашни бошлайди. Бунинг ортида оммавий норозиликларни юзага келиш хавфи ортади. 

    Оммавий норозилик

    Ўтган 15 йил ичида иқтисодни қайта-қайта қутқарган Ғарб ҳукуматларининг аксарияти яна ёрдамга келиши кутилмоқда. АҚШда уй-жой инқирозидан қўрқиш Федерал резерв тизимини асосий ставкани оширишни секинлаштиришга ундади. 

     

    Хабар қилинишича, Испания ўсиб бораётган ипотека тўловларини чеклашни кўриб чиқмоқда. Венгрия эса буни аллақачон қилган. Яна кўп мамлакатлар ўзгаришлар арафасида.

    Бу ҳукумат қарзларининг янада ортиб бориши ва уйга эгалик қилиш давлат томонидан қўллаб-қувватланадиган бир томонлама пул тикиш деган ғояни рағбатлантириши мумкин. 

    Ҳаддан ташқари ҳукумат аралашуви, ипотека субсидиялари ва енгиллаштирувчи солиқлар аксарият мамлакатлар иқтисодиёти учун нотўғри қарордир. 

    Ўзбекистонда вазият қандай?

    Ўзбекистонда кескин ўсишдан сўнг, сентябрь ойида кўчмас мулк бозоридаги сотувлар бироз пасайган. 

    Экспертлар сотувлар пасайишининг асосий сабабини ўқув йилининг бошланиши ва чет эл фуқароларининг сезиларли оқими туфайли уй-жой ижарасига талабнинг ошиши билан изоҳлади.

    2022 йил сентябрь ойида Ўзбекистонда рўйхатга олинган кўчмас мулк олди-сотди шартномалари сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 19 фоизга (+3,7 минг) ошди.

    Умуман, йил бошидан бери, уй-жой савдосининг ўсиши 9,7 фоизни (195,7 мингта) ташкил этди.

    Шу билан бирга, жорий йилнинг август ойига нисбатан кўчмас мулк савдосининг бироз пасайиши кузатилган.

    25.10.2022, 22:10   Изоҳ (0)   40095
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Хитой вейпларга янги солиқлар жорий қилади

    25.10.2022, 20:18

    Дунё биринчи глобал энергетика инқирозини бошдан кечирмоқда

    25.10.2022, 16:23

    Жаҳон банки Буюк Британия кафолати остида Украинага 500 млн доллар ажратди

    25.10.2022, 11:16

    Буюк Британия иқтисодиёти таназзулга юз тутди — FТ

    24.10.2022, 23:59

    «Қўнғироқ ҳуқуқи»нинг иқтисодиётга таъсири қандай экани таҳлил қилинди

    24.10.2022, 22:33

    Сентябрда Ўзбекистондаги эски уйлар нархи қандай ўзгаргани таҳлил қилинди

    24.10.2022, 21:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ўзбекистон Миллий банки Хитой юани айирбошлаш хизматини Тошкент шаҳри ва пойтахт аэропортида йўлга қўйди


    Чирчиқдаги янги боғ - замонавий кўнгилочар ва дам олиш маскани очилди


    2025 йилнинг 5 ойи давомида Mobiuz минглаб таянч станцияларини ишга туширди ва техник инфратузилмани замонавийлаштирди


    ЛУКОИЛ: ёш истеъдодлар овози катта саҳнада янгради


    Octobank банкоматларни BS/2 билан бирга “ақллироқ” қилади


    ANORBANK ва БС/2 Ўзбекистонда банкларда ўз-ўзига хизмат кўрсатиш тармоғини кенгайтирмоқда


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


    Hyundai Uzbekistan - фоизсиз бўлиб тўлаш имконияти қайтди!


    Centrum Air ёзги йўналиш очади: Тошкентдан Иссиқкўлга тўғридан-тўғри рейслар


    Янгийўлда “Томорқа мактаби” очилди


    InfinBLACK - ортиқча тўловлар талаб қилмайдиган кредит карта


    Xon Saroy томонидан анъанавий “Менинг орзуйимдаги уй” расмлар танлови бошланди 


    Молиявий фирибгарликлар: фирибгарлар кексаларни қандай алдамоқда 


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- халқаро PLAS-Форумида қатнашди


    Систит — бу уят эмас!

     

    Тавсия этамиз

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40

    Гитлердан сўнг энг машҳур нацист – дорга осилган Риббентропнинг аянчли тақдири

    31 май, 19:25

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Маск БМТни молиялаштиришни тўхтатишни таклиф қилди

    Дунё | 4 июн, 00:25

    Женнифер Лопеснинг Ўзбекистондаги концертига чипталар сотуви қачон бошланиши маълум қилинди

    Ўзбекистон | 4 июн, 00:00

    Ли Чже Мён Жанубий Кореянинг янги президенти этиб сайланди

    Дунё | 3 июн, 23:45

    Жанубий Кореядаги ҳукмрон партия раҳбари сайловлардаги мағлубиятини тан олди

    Дунё | 3 июн, 23:38

    Андижонда ҳайдовчининг рулда чалғиб қолиши оқибатида 6 та машина тўқнашди (видео)

    Ўзбекистон | 3 июн, 23:30

    “Дарё” дайжести: 3 июннинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 3 июн, 23:20

    Канададаги кенг кўламли ўрмон ёнғинлари Ойдан ҳам нарида кўринмоқда

    Дунё | 3 июн, 23:10

    Фарғонада 55 сотих ерни 5 минг долларга сотмоқчи бўлганлар ушланди

    Ўзбекистон | 3 июн, 22:55
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.