• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12456.25
    • RUB158.36
    • EUR14461.71
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +30°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    «Бу қўрқинчли бўлади». Глобал уй-жой нархларининг инқирози яқинлашмоқда

    The Economist нашри ўзига хос суръат билан глобал уй-жой нархларида пасайиш кузатилаётгани таҳлил қилди. «Дарё» ушбу мақолани эътиборингизга ҳавола қилади. 

    Фото: The Economist

    Фото: The Economist

    Сўнгги ўн йил ичида уйга эга бўлиш осон пул дегани эди. Нархлар йиллар давомида ишончли тарзда кўтарилди. 

    Аммо айни пайтда уй эгалари учун асабий давр келди. Дунёдаги энг ривожланган 9 та иқтисодиётда уйлар нархи пасаймоқда. АҚШ бу ҳолат бироз сокин кўзга ташланмоқда. Канадада эса уйлар нархи февраль ойига қараганда 9 фоизга арзонлаган. 

    Инфляция ва рецессия ( иқтисодий турғунлик) дунё бўйлаб чуқурлашиб бораётган бир пайтда, кўчмас мулк агентлари ҳам хавотирда. 

    Гарчи бу 2007—09 йиллардагидек глобал банкларни портлатиб юбормаса-да, рецессияни кучайтиради, айрим одамларнинг молиявий аҳволини қийинлаштиради.  

     

    Дунё бўйлаб ушбу инқирознинг сабаби фоиз ставкаларининг кўтарилишидир: Америкада бўлажак харидорлар 30 йиллик ипотека ставкаси 6,92 фоизни ташкил этганини кузатиб, ниҳоятда хавотирга тушмоқда.

    Стокгольмдан Сиднейгача қарз олувчиларнинг сотиб олиш қобилияти пасаймоқда. Бу янги харидорларга уй-жой сотиб олишни қийинлаштиради ва талабни пасайтиради. 

    Масаланинг ижобий томони уй-жой нархларининг тушиши Америкада 15 йил аввалгидек эпик молиявий инқирозга олиб келмайди. 

    Мамлакатда хавфли кредитлар камроқ ва яхши капиталлаштирилган банклар бор, улар хавфли қимматли қоғозларга берилмаган. Бироқ, солиқ тўловчилар катта йўқотишларга учрайди. 

    Жанубий Корея ва Скандинавия мамлакатлари каби баъзи бошқа жойларда қарз олишда қўрқинчли тезлашув кузатилди. Ушбу давлатларда уй хўжаликларининг қарзи ялпи ички маҳсулотнинг 100 фоизини ташкил қилади. Швеция Марказий банки раҳбари ҳам вазиятни «вулқон тепасида ўтириш» дея изоҳлаган. 

    Синхронлаштирилган глобал банк инқирозсиз ҳам, уй-жой инқирози даҳшатли бўлади. Нархлар кўтарилиб, аста-секин ўзгариб борар экан, ноаниқлик одамларни кўчиб ўтишда иккиланишга мажбур қилади. 

    Мисол учун АҚШда мавжуд уйларнинг сотуви август ойида 20 фоизга камайди. Канадада йил охиригача савдо ҳажми 40 фоизга қисқариши мумкин. 

    Одамлар камроқ кўча бошласа, бу меҳнат бозорларини динамикага олиб келади. Ҳолат ишчилар етишмаслиги ва энергия инқирозига мослашишга ҳаракат қилаётган компаниялар учун катта ташвишга айланади. 

    Дунё бойлигининг ярми — уйлар

    Уй-жой нархларининг пастлиги яна бир йўл билан иқтисодий ўсишга зарар етказади. Бутун дунё бўйлаб уйлар тахминан 250 триллион долларга тенг (таққослаш учун, биржалар атиги 90 триллион доллар туради) ва барча бойликнинг ярмини ташкил қилади. Капиталнинг бу қисми қулаб тушар экан, истеъмолчилар харажатларни қисқартириши мумкин.

    Уй-жой мулкдорларининг озчилигини ҳам яна бир муаммо қийнамоқда. АҚШда ипотека кредитларини 30 йил муддатга олиш нисбатан одатий ҳолдир. Бироқ ипотекани ҳар беш швецияликнинг тўрттаси икки йил ёки ундан кам муддатга олади. Янги Зеландияда эса барча қатъий ипотека кредитларининг ярми бу йил қайта молиялаштирилиши керак. 

    Ушбу давлатлардаги одамлар ипотека кредитларини уй-жой нархлари қимматроқ бўлган вақтда олган. Яшаш нархининг ошиши билан бирлашганда, бу молиявий қийинчиликларга дучор бўлган уй хўжаликлари сонининг кўпайишига ишора қилади. 

     

    Агарда Австралияда фоиз ставкалари кутилганидек кўтарилса, барча ипотека қарзларининг бешдан бир қисми қўшимча 20 фоиз қарз тўлашига тўғри келади. 

    Британияда 2 миллион уй хўжаликлари ўзларининг ипотека кредитларига қўшимча 10 фоиз тўлаши керак. Тўловларни тўлашга имконияти бўлмаганлар уйларини сотишга мажбур бўлиши мумкин. 

    Масаланинг сиёсий жиҳати ҳам юзага келади. Уй-жой бозорлари аллақачон жанг майдонига айланган. Бу вазият катта шаҳарларда янги уйлар қуришни жуда қийинлаштиради, бунинг оқибати танқисликка олиб келади. 

    Бой дунёда ёшларнинг бир авлоди ўзларини уй-жой мулкидан ноҳақ четлатилган деб ҳисоблашни бошлайди. Бунинг ортида оммавий норозиликларни юзага келиш хавфи ортади. 

    Оммавий норозилик

    Ўтган 15 йил ичида иқтисодни қайта-қайта қутқарган Ғарб ҳукуматларининг аксарияти яна ёрдамга келиши кутилмоқда. АҚШда уй-жой инқирозидан қўрқиш Федерал резерв тизимини асосий ставкани оширишни секинлаштиришга ундади. 

     

    Хабар қилинишича, Испания ўсиб бораётган ипотека тўловларини чеклашни кўриб чиқмоқда. Венгрия эса буни аллақачон қилган. Яна кўп мамлакатлар ўзгаришлар арафасида.

    Бу ҳукумат қарзларининг янада ортиб бориши ва уйга эгалик қилиш давлат томонидан қўллаб-қувватланадиган бир томонлама пул тикиш деган ғояни рағбатлантириши мумкин. 

    Ҳаддан ташқари ҳукумат аралашуви, ипотека субсидиялари ва енгиллаштирувчи солиқлар аксарият мамлакатлар иқтисодиёти учун нотўғри қарордир. 

    Ўзбекистонда вазият қандай?

    Ўзбекистонда кескин ўсишдан сўнг, сентябрь ойида кўчмас мулк бозоридаги сотувлар бироз пасайган. 

    Экспертлар сотувлар пасайишининг асосий сабабини ўқув йилининг бошланиши ва чет эл фуқароларининг сезиларли оқими туфайли уй-жой ижарасига талабнинг ошиши билан изоҳлади.

    2022 йил сентябрь ойида Ўзбекистонда рўйхатга олинган кўчмас мулк олди-сотди шартномалари сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 19 фоизга (+3,7 минг) ошди.

    Умуман, йил бошидан бери, уй-жой савдосининг ўсиши 9,7 фоизни (195,7 мингта) ташкил этди.

    Шу билан бирга, жорий йилнинг август ойига нисбатан кўчмас мулк савдосининг бироз пасайиши кузатилган.

    25.10.2022, 22:10   Изоҳ (0)   40118
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Хитой вейпларга янги солиқлар жорий қилади

    25.10.2022, 20:18

    Дунё биринчи глобал энергетика инқирозини бошдан кечирмоқда

    25.10.2022, 16:23

    Жаҳон банки Буюк Британия кафолати остида Украинага 500 млн доллар ажратди

    25.10.2022, 11:16

    Буюк Британия иқтисодиёти таназзулга юз тутди — FТ

    24.10.2022, 23:59

    «Қўнғироқ ҳуқуқи»нинг иқтисодиётга таъсири қандай экани таҳлил қилинди

    24.10.2022, 22:33

    Сентябрда Ўзбекистондаги эски уйлар нархи қандай ўзгаргани таҳлил қилинди

    24.10.2022, 21:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    “Микрокредитбанк” АТБ IX Германия-Ўзбекистон бизнес форуми доирасида ОДДО БҲФ банк билан 50 миллион долларлик шартнома имзолади


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Paynet хизматлари энди Kapitalbank банкоматларида мавжуд


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    Ўзбекистон терма жамоасининг дунёдаги энг йирик спорт тадбирига чиқиши Kia брендининг мавқеини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади 


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    Click & Смарт Business (собиқ УЗКАССА): бизнес муваффақияти ва мижозлар қулайлиги учун ҳамкорлик


    Анорбанк ва Beelab Ўзбекистон рақамли банкинг бозорида ҳамкорлик ўрнатди


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    "Эcо Expo Central Асиа 2025" доирасида халқаро экологик ташаббуслар бирлашмоқда


    Тошкент шаҳар ҳокимлиги кўмагида 2025 йил 2-4 октябрь кунлари CAEx HoReCa & UzFPT кўргазмаси бўлиб ўтади

     

    Тавсия этамиз

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05

    Вашингтон Теҳронга қарши ҳарбий кампаниядан Хитой ва Россияни жиловлашда фойдаланмоқчими? Минтақамизни нималар кутади?

    19 июн, 22:05

    Челябинскка қулаган метеорит — 540 килоли осмон жисми қандай топилган эди?

    19 июн, 13:31
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    Кино | 25 июн, 23:50

    “ХВЖ Ўзбекистон иқтисодиётига солиқ юкини оширишни таклиф қилмоқда. Изоҳга ҳожат йўқ” — Юлий Юсупов

    Ўзбекистон | 25 июн, 23:38

    Эътиборсиз қолдирмаслик керак бўлган D витамини танқислигининг 9 та белгиси

    Маслаҳатлар | 25 июн, 23:10

    Сочингизга зарар етказадиган тунги одатлар

    Гўзаллик | 25 июн, 22:50

    “Дарё” дайжести: 25 июннинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 25 июн, 22:30

    Оддий ва камтар: бойлигини кўз-кўз қилмайдиган турк актёр ва актрисалари

    Кино | 25 июн, 22:03
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.