Қирғизистон Тожикистон билан чегарада вазиятни юмшатиш учун унинг яқинда низо юзага келган қисмига Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилоти (КХШТ) ҳарбий контингентини жойлаштиришни мақсадга мувофиқ деб ҳисоблайди. Бу ҳақда 19 октябрь куни Бишкекда бўлиб ўтган матбуот анжуманида Қирғизистон мудофаа вазири Бактибек Бекболотов маълум қилди, деб ёзади «ТАСС».
«Қирғизлар ва тожиклар ўртасига ҳакамлик судьяси кирмагунича, Тожикистон билан чегарада тинчлик ва хотиржамлик бўлмайди. Баҳсли ҳудудларга КХШТнинг кичик контингентини жойлаштириш мумкинки, улар техниканинг чегара яқинидан олиб кетилишини ва ўт очишни тўхтатиш режимини назорат қилсин», — деди у.
Мудофаа вазири сўзларига кўра, баҳсли ҳудудлар бўйича Душанбе билан муросага келиш анча қийин бўлади, чунки томонларнинг ҳар бири «ўз ҳақиқатига эга».
Қирғиз-тожик чегарасида КХШТ ҳарбийлари пайдо бўлганидан кейингина, вазирнинг фикрича, чегарани демаркация ва делимитация қилиш жараёнини давом эттириш мумкин бўлади.
«Чегарада баҳсли вазият анчадан буён давом этмоқда, бу сизга 30 йил эмас, балки 98 йил», — дея эслатди вазир.
Аввалроқ Қирғизистон президенти Садир Жапаров Россия раҳбари Владимир Путиндан Тожикистон билан чегарани делимитация қилиш масаласини ҳал этишда ёрдам сўрагани маълум қилинганди. Россия президенти бу ҳақда ўйлаб кўришга, ҳужжатларни кўтаришга, томонларнинг вариантларини кўриб чиқиб, уларни баҳолашга ваъда берган.
Қирғизистон президенти Садир Жапаров, Россия президенти Владимир Путин ва Қожикистон раҳбари Эмомали Раҳмоннинг учрашуви ўтган ҳафта Остонада бўлиб ўтди. Улар қирғиз-тожик давлат чегарасини делимитация қилиш масаласини муҳокама этди.
Чегарадаги зиддият
Тожикистон ва Қирғизистон чегарасидаги катта кўламли жанговар тўқнашувлар 14—17 сентябрь кунлари содир бўлди. Томонлар ҳалигача бир-бирини отишмаларда айбламоқда.Қирғизистон тўқнашувлар натижасида 62 нафар фуқароси ҳалок бўлиб, 198 нафари жабрланганини маълум қилди. Тожикистон эса расман 41 нафар қурбон ва 30 нафар ярадор ҳақида баёнот берди.
25 сентябрь куни икки мамлакат вакиллари вазиятни тартибга солиш ҳақида баённома имзолаб, чегарадаги низони тўхтатишга ҳамда уни делимитация ва демаркация қилиш жараёнини тезлаштиришга келишиб олди.
КХШТ нима?
Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилоти — айни пайтда Арманистон, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон, Россия ва Тожикистонни ўз ичига олган Евросиё ҳукуматлараро ҳарбий иттифоқи. Ташкилотни тузиш ҳақидаги шартнома 1992 йил 15 майда имзоланган.КХШТ мақсадлари тинчликни, халқаро ва минтақавий хавфсизлик ва барқарорликни мустаҳкамлаш, аъзо давлатлар мустақиллиги, ҳудудий яхлитлиги ва суверенитетини коллектив асосда ҳимоялашдан иборат.
Изоҳ (0)