Ўзбекистонда болаларнинг ақлий салоҳиятини кучайтириш, мулоқот кўникмаларини яхшилаш ҳамда ота-оналар ва бобо-бувилар билан алоқаларни шакллантиришга ёрдам берувчи фарзанд тарбиясига доир дастур ишга туширилди.
«Беш қадам» эрта ёшдаги (0-5 ёш) болаларни тарбиялашга қаратилган платформа ҳисобланади. Бу Австралиядаги инсонпарварлик ташкилоти Minderoo Foundation жамғармаси яратган Thrive by Five дастурининг ўзбекча талқинидир. Дастур Мактабгача таълим вазирлиги ва Инновация маркази билан ҳамкорликда яратилди.
«Беш қадам» дастурида эрта ёшдаги болалар билан бажариладиган 100 дан ортиқ машғулотлар жамланган бўлиб, у ота-оналар ва бобо-бувиларни ўз фарзандларининг тарбияси билан ҳар куни шуғулланишга ундайди. Дастурдаги бу каби машғулотлар нейробиологиядаги сўнгги тадқиқотлар ва болаларни тарбиялашга оид анъанавий услубларни уйғунлаштирган ҳолда ишлаб чиқилган.
Дастурнинг асосини қуйидаги учта ишланма ташкил қилади:
- «Беш қадам» иловаси: 0-5 ёшдаги болаларнинг ота-онаси ва тарбиячиларига мўлжалланган, бепул юклаб олиш ва ишлатиш мумкин.
- Ёрдамчи контент: аҳолининг ижтимоий-иқтисодий ҳимояга муҳтож қатламини ҳам эътибордан четда қолдирмаслик мақсадида материаллардан фойдаланиш имкониятини кенгайтириш учун онлайн ва офлайн каналлар орқали тарқатилади.
- Австралиялик мактаб ўқувчиси Молли Райтнинг TED Talk шоусида сўзлаган ва 2021 йилда энг машҳур Тед нутқига айланган «Қандай қилиб ҳар бир бола беш ёшгача ривожланади» мавзусидаги нутқи.
«Ўзбекистон мактабгача таълим қамровини оширишни ўз сиёсатидаги устувор вазифалардан бири сифатида белгилади. Аммо бола камолотидаги энг аҳамиятли йиллар у мактабга боргунча юз беради. Вазирлигимиз шу мантиқдан келиб чиқиб мазкур лойиҳанинг салоҳиятини дарров англаб етди. ‘Беш қадам’ дастури ота-оналарга фарзанд тарбиясида ёрдам берувчи илғор восита ҳисобланади», — дейди мактабгача таълим вазири Агриппина Шин.
Minderoo Foundation жамғармаси Thrive by Five дастурини Сидней университетининг Мия ва онг маркази билан ҳамкорликда ишлаб чиққан. Сидней университети тадқиқотчилари ижтимоий меъёрлар, ота-онанинг фарзанд тарбиясидаги ўрни, шу билан бир қаторда, ҳар хил мамлакатлардаги диний, маданий ва экологик омилларни чуқур таҳлил қилишди. Шундан кейин улар когнитив ривожланиш, жисмоний саломатлик ва мулоқот кўникмалари соҳасидаги сўнгги илмий маълумотларни мазкур мамлакатларнинг маҳаллий шароитларига мослаштирди.
Ўзбекистон Thrive by Five дастурининг маҳаллий талқини ишга туширилган бешинчи мамлакат бўлди. Жамғарма ушбу дастурни бутун жаҳон бўйлаб 30 та мамлакатда ишга тушириб, болани эрта ёшдан тарбиялашнинг аҳамиятини имкон қадар кўп аҳолига тушунтириш, шунингдек, болаларнинг салоҳиятини эрта ёшдан ривожлантириш учун ота-она ва тарбиячиларга кенг имкониятлар тақдим этишни режалаган.
Изоҳ (0)