• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +39°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    “Ўзгаришлар жамиятнинг ўзига боғлиқ” — иқтисодчи Абдулла Абдуқодиров билан президент ва тадбиркорлар мулоқоти ҳақида суҳбат (видео)

    Жорий йилнинг 22 август куни президент Шавкат Мирзиёев тадбиркорлар билан учрашди. Ўзаро мулоқотда солиқ ва бошқа тизимлардаги бир қанча янгиликлар эълон қилинди. Муаммолар айтилди ва уларга ечим топилиши таъкидланди. “Дарё” мухбири Исломбек Умаралиев иқтисодчи Абдулла Абдуқодиров билан мазкур мулоқотда муҳокама қилинган долзарб масалалар тўғрисида суҳбатлашди.

    — Абдулла ака, сиз ҳам президент ва тадбиркорлар мулоқотида иштирок этдингиз. Таассуротлар қандай бўлди, учрашув кутганингиздек ўтдими?

    — Менимча, учрашув кутилгандан ортиқ бўлди. Бу кўпиртириб гапириш эмас. Негаки, бу гал фақатгина индивидуал масалалардан кўра, тизимли муаммоларга кўпроқ эътибор қаратилди. Албатта, жараёнга Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги, Савдо-саноат палатаси яхши тайёргарлик кўргани сезилди.

    [caption id="attachment_2172170" align="aligncenter" width="1920"] Фото: “Дарё”

    — Мулоқотда президент кичик тадбиркорлик корхоналарини тоифаларга ажратилишини маълум қилди. Бу қарор қанчалик самарадор деб ўйлайсиз?

    — Шу пайтгача кичик ва ўрта бизнес деяверар эдик-у, ўзи унга нималар киради, фарқи қанақа, микрофирма нима деган гаплар бўлмасди. Бу ерда классификация ҳақида гап кетаётгани йўқ. Агар биз аниқлик киритсак, масалан, микрофирма билан ўрта корхона орасида анча фарқ бор. Шунинг учун иқтисодий-маъмурий сиёсатни белгилаганда, бу фирмалар ўртасидаги фарққа катта эътибор берилиши керак.

    Президент ҳам маърузасида: “ўзи бир кунда 5 миллион сўмлик савдо қилса, минг сўмлик чекни бермагани учун унга 5 миллион сўм ‘штраф’ солиш қанчалик тўғри”, деб айтиб ўтди.

    Мазкур классификация орқасида микрофирма, кичик ва ўрта фирмага бўлган иқтисодий, сиёсий ва маъмурий муносабат ўзгариши кутиляпти. Бу оддий гап эмас. Бунинг орқасида у фирмаларни солиққа тортиш, маъмурий чоралар кўриш тартиблари, бухгалтерия ҳисоботидаги талаблар ўзгаради.

    — Мулоқотда 2023 йилдан бошлаб, қўшилган қиймат солиғи 15 фоиздан 12 фоизга пасайтирилиши айтилди. Бу ўзгариш бизнес учун қанчалик муҳим эди?

    — ҚҚС масаласи 2019 йилдан бери турли муҳокамаларга сабаб бўлиб келади. Бошида ҚҚС 20 фоиз қилиб белгиланганди. Буни шахсан мен ҳам қўллаб-қувватлаганман. Нега деганда, собиқ молиячи сифатида жуда қўрқаманки, давлат бюджет даромадларида коллапсга, яъни кескин камайишга йўл қўйиб бўлмайди. Тажриба кўрсатди, ўтган йили ҚҚС 15 фоизга туширилгач, даромадлар ҳажми ошди. Ўйлайманки, ҚҚС 12 фоизга пасайиши иқтисодий фаоллик ошгани ҳисобига бюджетга катта зарар етказмайди. Қолаверса, тадбиркорлар учун ҳам жуда катта ёрдам бўлади.

    Нега ҚҚСга кўп эътибор берилади? Биринчидан, кичик ва ўрта корхоналарнинг аксарияти учун ҚҚС “оборот” солиғига айланган. Илгари 4-5 фоиз айланмадан олинадиган солиқ тўлаб юрган тадбиркор, бирданига 20 фоиз, маълум вақтдан сўнг 15 фоиз “оборот” солиғи тўлашига тўғри келди. Бу барча соҳаларни қамраб олди. Оқибатда кундалик истеъмол маҳсулотларига бўлган талаб сақланиб қолса-да, саноат маҳсулотларига бўлган талаб кескин камайди. Истеъмол структураси буткул ўзгарди.

    Биз ҳадеб иқтисодий сиёсатдан гапираверамиз-ку, лекин давлат биринчи ўринда ижтимоий сиёсатга кучлироқ эътибор қаратиши керак. Масалан, АҚШ Федерал тизимининг асосий вазифаси қилиб нарх-наво даражасини ушлаб туриш кўрсатилган. Демак бу асосан ижтимоий масала. Иккинчи вазифа сифатида эса ишсизлик даражасини туширмаслик белгиланган. Қаранг, бутун иқтисодий сиёсат ишсизлик даражасини назорат қилишга қаратилган. Демак, жамиятдаги асосий ижтимоий кўрсатгичлар – ишсизлик даражаси, реал даромадлар, ижтимоий тўловлар ҳажмидир. Буларнинг ҳаммаси бир-бирга боғлиқ бўлган энг кучли кўрсатгичлар ҳисобланади. Биз ҳам секин-аста шу тизимга ўтишимиз керак. Аниқ ижтимоий терминларни гапирадиган вақт келди.

    [caption id="attachment_2172169" align="aligncenter" width="1920"] Фото: “Дарё”

    — Энг муҳим масала– қонун устуворлиги. Бу ҳақда президент бир неча бор таъкидлаган. Мисол учун, ўтган йилги тадбиркорлар билан учрашувда ҳам республикада қонунлар ишлаши зарурлигига алоҳида урғу берилган. Нима деб ўйлайсиз, Янги Ўзбекистонда қонун устуворлиги таъминланяптими?

    — Агар жамият тайёр бўлмаса, зўр қонунлар чиқарилса ҳам ишламайди. Ўзгаришлар жамиятнинг ўзига боғлиқ. Кўпгина ўзгаришларга жамиятнинг ўзи сабабчи бўлиши, онги етиб келиши керак. Масалан, сизни “ГАИ” тўхтатиб фалон қонунни буздингиз, “штраф” тўлайсиз деса, сизнинг биринчи қиладиган реакциянгиз ака, келишсак бўладими, дейсиз. Бу қонунни бузиш-ку! Ёки кўчада ҳайдовчиларга эътибор беринг. Қайси бири йўл ҳаракати қоидаларига қойил қоладиган даражада амал қиляпти? Демак, бу муаммо бизнинг қонимизга сингиб кетган. Қонунга ҳурматсизлик ўзимиздан бошланади. Лекин биз нимагадир тепадагиларни айбдор қилиб кўрсатаверамиз. Ҳар бир инсон қонунга ҳурматни ўзидан бошласин. Ана ундан кейин юқоридан талаб қилсак бўлади.

    Катта иқтисодий ютуқларга катта ишлаб чиқарувчилар билан эришиш мумкин. Кичик ва ўрта бизнес силжиш беради, лекин у силжиш 10-15 йилга чўзилиши мумкин. Бизда йирик бизнесларга кўп ва катта имтиёзлар берилади. Бир ҳисобдан йирик саноат вакиллари кучайишини истаймиз, улар халқаро майдонга чиқсин, деймиз. Лекин уларга алоҳида шароит яратиб бериш жамиятда тенглик ҳуқуқини бузиш билан баробар. Яъни қонун билан қилиняпти, аммо у қонуннинг орқасида турган ижтимоий адолат бузиляпти.

    Имтиёзлар масаласи ҳам содда нарса эмас. Аслида энг бой корхоналар ҚҚС тўламайди. Бу албатта, ижтимоий адолат нуқтаи назаридан жуда ҳам ёмон нарса. Бундай имтиёзларни қайта кўриб чиқишимиз ва йўқ қилишимиз лозим. Бунинг учун жуда катта ижтимоий-иқтисодий ва маъмурий ирода керак. Аслида мана шу ирода бизга етишмай турибди.

    Бундай имтиёзларни жамиятга бўлган зарарини иқтисодий ҳисоботларда тўлиқ очиб берилиши шарт. Бу ҳақда кўп гапиришимиз, жамиятга ва раҳбариятга етказишимиз лозим.

    — Президент билан мулоқотда ҳам иқтисодчи, ҳам тадбиркор сифатида қандай таклифларни айтдингиз?

    — Ўзим 20 тадан ортиқ таклиф бердим. Масалан, ҳозирда нафақат қишлоқ хўжалигига доир бўлмаган ерлар, балки қишлоқ хўжалиги ерларини ҳам хусусийлаштиришга старт берилиши кераклиги. Буни бирор туман ёки вилоятда тажриба тариқасида кўриб чиқиш лозим. Агар яхши натижа берса, бутун республикага жорий этса бўлади.

    Иккинчидан, умумий солиқлар тизимига ўтишда ҳозирда 1 миллиард сўм бўлган чегарани 5 миллиард сўмга кўтариш. Бу жуда катта масала. Лекин бунга Молия вазирлиги ва бошқа кўпчилик ташкилотлар вакиллари рози бўлмади. Биз ушбу масалага яна қайтаверамиз. Шу таклиф қабул бўлади. Чунки бусиз кичик ва ўрта бизнесда катта ўзгариш ҳосил бўлмайди. ҚҚСни 12 фоизга туширгани билан, кеча 4-5 фоиз солиқ тўлаб юрган кичик ва ўрта бизнес учун 12 фоиз ҳам катталик қилади.

    Кейинги таклифим инфляцияни жиловлаш сиёсатидан мутлақо воз кечиб, жамиятда умумий талабнинг мўътадил миқдорини ушлаб туриш кераклиги бўйича бўлди. Чунки юқорида таъкидлаганимдек, бу ҳам жуда муҳим масала.

    Яна бир таклифим давлат ҳисобидан катта бир фонд тузиб, тадбиркорларга узоқ муддатга (масалан 15-20 йилга) 5-6 фоизлик кредитлар берилиши керак. Тўғриси, бу масалаларда кўплаб тортишувлар бўлмоқда. Лекин албатта, бир қарорга келишимиз лозим.

    Энг муҳим бир нарсани тушунишмиз керак: бизга ҳуқуқ ва тараққиёт кимдир томонидан берилмайди. Уларнинг ҳаммасига ўзимизнинг курашимиз билан эришишимиз керак.

    Исломбек Умаралиев суҳбатлашди

    27.08.2022, 19:04   Изоҳ (0)   11722
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Қашқадарёда 20 сотих муҳофазадаги ерни 20 минг долларга сотмоқчи бўлган шахс ушланди

    27.08.2022, 18:56

    Миср Ўзбекистонга гепатит C вирусига қарши 30 минг дона дори совға қилди

    27.08.2022, 18:35

    «Ўзбекнефтгаз»: ESG стандартларини жорий этиш бўйича ишлар жадал олиб борилмоқда

    27.08.2022, 17:30

    Ўзбекистон Миллий боғидаги кўл тикланди. Шавкат Мирзиёев боғнинг қурилиш ишларидан кейинги ҳолати билан танишди (фото)

    27.08.2022, 17:13

    Ўзбекистон асосан қайси давлатларга мева ва сабзавотларни экспорт қилмоқда?

    27.08.2022, 16:55

    "Норинчи бўлиб туриб ҳам бемалол бойиб кетса бўлади". Кўп пул топиш учун диплом бўлиши шартми?

    27.08.2022, 16:34
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    Чирчиқдаги янги боғ - замонавий кўнгилочар ва дам олиш маскани очилди


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Centrum Air ёзги йўналиш очади: Тошкентдан Иссиқкўлга тўғридан-тўғри рейслар


    Hyundai Uzbekistan - фоизсиз бўлиб тўлаш имконияти қайтди!


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Молиявий фирибгарликлар: фирибгарлар кексаларни қандай алдамоқда 


    InfinBLACK - ортиқча тўловлар талаб қилмайдиган кредит карта

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ҳиндистондаги тиқилинчда 11 киши ҳалок бўлди

    Дунё | 5 июн, 12:32

    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди

    Реклама | 5 июн, 12:00

    Қурбон ҳайити куни Тошкент метроси вақтинча бепул бўлади 

    Ўзбекистон | 5 июн, 12:25

    Виктория Бекҳэм Netflix учун ҳужжатли сериал тайёрламоқда

    Лайфстайл | 5 июн, 11:59

    Японияда денгиз сувида эрийдиган пластик яратилди (видео)

    Дунё | 5 июн, 11:50

    Қурбон ҳайити куни айрим жойларда ёмғир ёғиши мумкин  

    Ўзбекистон | 5 июн, 11:36

    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 

    Реклама | 5 июн, 10:30
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.