Шеър ёдлаш, тантанали нутқ ёки янги инглизча сўзларни ўрганиш ҳам озмунча меҳнат талаб қилмайди, албатта. Агар сиз бир нечта самарали ва синалган усулларни билиб олсангиз, бу ишни тез ва осон бажаришингиз мумкин.
1-усул: маълумотни қулоқ билан ёдлаш
Нотиқлар, қўшиқчилар, мусиқачилар ва ўрганилган маълумотни овоз чиқариб ўқийдиганлар учун яхши усул. Чуқур нафас олинг, маълумотни бир нечта бўлимларга ёки хатбошига бўлинг ва ёдлашни бошланг.
- Бирор нарса билан дарҳол кўзингизни тортадиган жойларни ассоциатив равишда ажратиб кўрсатинг: кулгили, қизиқарли, ёқимли ва бошқалар.
- Ибораларнинг бош ҳарфини ёки биринчи сўзини эслаб қолинг, хотирада маълумотларни тизимлаштириш осонроқ.
- Ҳар бир параграфни бўғин бўйлаб ўқинг, бутун гапни такрорланг.
- Иккинчи ва учинчи билан ҳам худди шундай қилинг, сўнгра барчасини керакли кетма-кетликда такрорланг.
- Шунга ўхшаб, барча фикрларни тартибда ёдлаб олинг, ҳийла-найрангсиз такрорлашга ҳаракат қилинг. Натижани бирлаштириш учун ҳар бир элементни алоҳида кўриб чиқинг ва кейин ҳаммасини баланд овозда ўқинг.
Агар сиз нафақат маълумотни қисмларга ажрацангиз, балки ҳар бирида энг жозибали нарсани таъкидласангиз, ўқиганингизни эслаб қолиш осонроқ бўлади.
- Рангли маркерлар, фломастерлар, стикерлардан фойдаланинг. Эслаб қолиши керак бўлган парчалар танланган ранг ёки бошқа визуал белги билан белгиланади. Масалан, инглиз тилидаги матнни тезда ёдлаш учун ҳар бир параграфнинг маъносига мос келадиган расмларни чизиш ёки ёпиштириш керак.
- Асосий тезисларни/сўзларни/параграфларни стикерлар ёки варақаларга ёзинг ва уларни хона бўйлаб ёпиштиринг, улар доимо кўз олдингизда бўлиши муҳим.
- Эслатмалар олинг, қисқартиринг ва кейин эслатмаларни қайта ўқинг. Ётишдан олдин ёзганларингизни такрорлаш айниқса муҳим. Маълумотни қоғозга ёзиб олганингиздек эслаб қолишга ҳаракат қилинг.
- Энг қулай хонани топинг ва қулай позицияни эгалланг.
- Агар матндаги маълумотлар аниқ бир нарсани назарда туца, маъно ва тасвирларни яхшироқ эслаб қолиш учун ўқиганингизни тасвирлашга ҳаракат қилинг.
- Эслаб қолмоқчи бўлган маълумотлар билан карталар тузинг. Мия рангли тасвирларни ва расмларни яхши қабул қилади. Тасаввурингизни ишлатинг: бунда пластилин, лой, қўлингиздаги ҳар қандай материаллардан фойдаланишингиз мумкин.
- Бошқа одамдан кейин такрорланг: жуфтлик ёки гуруҳда ёдлаш анча қулайроқ! Нафақат матнни сўзма-сўз такрорлашга ҳаракат қилинг, балки маърузачининг интонациясини ўрганинг ва нутқ урғусини жойлаштиринг.
Ўқиган матнни қандай осон ва тез эслаб қолиш мумкин: умумий тавсиялар
- Асосий фикрларни ўқинг ва ёзинг, сўнгра ёзганларингизни эслаб қолгунча овоз чиқариб такрорланг.
- Ўқиганларингизни тезроқ ва осонроқ эслаб қолишингиз учун кичик, аммо тез-тез танаффус қилинг.
- Чет тилидаги матнларни, масалан, инглиз тилидаги матнларни ёдлаш учун сўзларни бўғин бўйича такрорланг, урғуни таъкидланг.
- Хатоларни қайта-қайта аниқлаш учун ўзингизни видео ёки овоз ёзувчисига ёзиб олинг.
- Ўқиганингизни эслаб қолиш осонроқ бўлиши учун шовқин ва бегона нарсалар билан чалғитмасликка ҳаракат қилинг. Жараёнга эътиборингизни максимал даражада ошириш учун тўғри муҳит яратинг.
- Такрорлаш — ўрганишнинг онаси: матнни ёдлаш, ўқиганингизни иложи борича тез-тез такрорланг, асосий фикрлар кетма-кетлигини эслаб қолишга ҳаракат қилинг.
Қандай қилиб инглизча сўзларни тезда ёдлаш мумкин?
Кўнгиллиларнинг назорат гуруҳида ўтказган тажриба давомида олимлар эслаб қолишнинг ғайриоддий усулини аниқладилар. Иштирокчилардан мутлақо нотаниш тил – литва тилидан бир қатор сўзларни ёдлаб олиш сўралган. Шу билан бирга, дастлаб улар бу сўзларнинг маъносини мустақил равишда тахмин қилишга ҳаракат қилишлари керак эди. Албатта, баъзи хатолар бўлса-да, охир-оқибат тўғри таржимани ишончли эслаб қолишга ёрдам берди. Тадқиқотчилар дастлабки нотўғри талқинлар сўзларни кейинроқ эслаб қолишни осонлаштирган деган хулосага келишди. Улар, шунингдек, бу усул сўзларни ёдлашдан кўра яхшироқ натижалар беради деган хулосага келишди. Ажабланарлиси шундаки, психологик нуқтаи назардан, биринчи муваффақиятсизлик хотирани рағбатлантиради ва икки баробар кўп маълумотларни ўзлаштиришга ёрдам беради.
Қизиқишни рағбатлантириш
Ҳеч кимга сир эмаски, агар у самимий қизиқиш уйғоца, маълумот яхши эсда қолади. Шунинг учун, инглиз тилини қийинчиликсиз ўрганиш имконини берадиган усулни қидиринг: сериаллар, китоблар, подкастлар ва бошқалар.
Ҳикоя тузинг
Янги хорижий сўзларни ўрганишнинг самарали усули улар билан изчил ҳикоя тузишдир. Нутқда сўзларни ёдлаш эмас, балки улардан фойдаланиш уларни пухта эслаб қолишга ёрдам беради.
«Хотира саройи» усулини қўлланг
Қуйидаги усул ҳам яхши натижа беради: ўрганаётган сўзларингизни атрофингиздаги нарсаларга «бириктириш»га ҳаракат қилинг. Ушбу техникани квартирада, офисда ва кўчада қўллаш мумкин.
Карточкалар ясанг
Ушбу машҳур техника йиллар давомида самарали эканлиги исботланган. Карточкалар ҳам қоғоз, ҳам электрон форматда тайёрланиши мумкин. Агар биринчи вариантдан фойдалансангиз, тўртбурчакнинг бир томонига инглиз тилидаги сўзни, иккинчисига эса таржимасини ёзинг. Яхшироқ ёдлаш учун сўзларни расмлар, контекст, синоним ёки антонимлар билан тўлдиришингиз мумкин. Электрон карталарни яратиш учун махсус дастурлардан фойдаланинг. Ҳар доим ёнингизда карточкалар бўлиши ва сўзларни тез-тез такрорлаш муҳим.
Ўқиганингизни қандай қилиб тезда эслаб қолиш мумкин?
Ўз вақтида танаффус қилинг
Синфдаги ҳаддан ташқари мукаммаллик ёрдам бермайди, аксинча, иш фаолиятини пасайтиради. Мунтазам дам олиш вақтларини ўз ичига олган ҳолда сизга энг мос келадиган жадвал тузинг. Бундай ҳолда, иш жойида ёки компьютер олдида қолмаслик учун жойни ўзгартирган маъқул. Бу ишдан тўлиқ чалғиш ва ички ресурсларингизни сафарбар қилиш имконини беради.
Тўғри овқатланинг
Биринчидан, психологлар китоб ёки бошқа маълумотларни ўқиган ҳолда овқатланишни маслаҳат бермайдилар. Бу ҳам ўқиганларингизни эслаб қолишга салбий таъсир қилади ва тўлиқ тўйинганликни ҳис қилишингизга имкон бермайди, чунки мия бир вақтнинг ўзида бир нечта вазифаларни бажаришга ҳаракат қилади. Ҳеч ким ва ҳеч нарса сизни чалғитмаса, овқатланиш учун вақт ажратганингизга ишонч ҳосил қилинг. Овқатланишингизга алоҳида эътибор беринг. Баъзи овқатлар хотира ва когнитив қобилиятингизни яхшилашга ёрдам беради, бошқалари эса, аксинча, тез чарчашга олиб келади.
Изоҳ (0)