«Бой ота, камбағал ота»: Роберт Киёсаки муваффақиятга эришиш учун амал қилган 10 та қоида

«Бой ота, камбағал ота» — дунёдаги энг машҳур молиявий саводхонлик ҳақидаги китобларидан бири ҳисобланади. Унинг муаллифи Роберт Киёсаки миллионлаб одамларнинг пул ҳақидаги фикрини ўзгартирган. Инвестор, тадбиркор ва ёзувчи актив ва мажбурият, қашшоқлик ва банкротлик ўртасидаги фарқ ҳақида гапириб, икки отани таққослайди: ўз отаси, ўқимишли, аммо молиявий жиҳатдан муҳтож профессор ва дўстининг отаси, молиявий фаровонликка эришган, муваффақиятли, ақлли ва молиявий саводхон одам. «Бой ота, камбағал ота» китоби 109 дан ортиқ мамлакатда сотилган ва олти йилдан бери New York Times’нинг бестселлерлари рўйхатида етакчилик қилади.

Фақат пул учун ишламанг

Текинга ишлашга ҳаракат қилинг, бу фикрингизни янги даромад олиш имкониятларига очади ва сизни фақат иш ҳақи миқдорига эътибор беришдан қутқаради. Қанчалик парадоксал бўлмасин, аксарият ходимларнинг муаммоси шундаки, агар улар етарлича маош олмасалар, иш ҳақини оширишни сўрайди ёки янги иш қидира бошлайди. Қўрқув ва очкўзлик одамни каламушлар пойгасида иштирок этишга мажбур қиладиган ҳаракатлантирувчи кучдир. Янги иш қидирасиз, унда ҳам иш ҳақини оширишни сўрайсиз, ишдан бўшаб, яна иш қидирасиз. Шунинг учун бойлар пул учун эмас, балки салоҳият ва ташаббус учун ишлайди.

Болаликдан молиявий таълим олиш муҳим

Нега бухгалтерлар ва молиячилар ҳар куни пул билан ишлашса ҳам бой эмас? Пулни ҳисоблаш қобилияти ва молиявий саводхонлик ўртасида катта фарқ бор, бу на болаларга, на катталарга ўргатилмайди. Молиявий саводхонлик ҳатто энг қийин иқтисодий вазиятлар ва инқирозларда ҳам вазият ҳамда бозорни тушуниш ва назорат қилишда ёрдам беради. Бойларнинг мардлиги, азм-у шижоати, энг аввало, огоҳликка асосланади. Билим, таҳлил қилиш ва инвестиция қилиш қобилияти молияни малакали бошқаришда фойда келтиради ва бойлигингизни кўпайтиришга ёрдам беради.

Ўзингиз учун ишлашни бошланг

Асосан, ўрта синф иш берувчи ёки давлат учун ишлайди. Агар ҳақиқатан ҳам бой бўлишни истасангиз, ўзингиз учун ишлашни бошланг. Ўзингизни қизиқтирган фаолият соҳасини танланг, чунки қизиқиш - бу ишнинг ярми дегани. Бошқаларга бўйсуниб қолманг, бу молиявий имкониятларингизни максимал даражада оширишга имкон бермайди.

Бой бўлишга лойиқ эканлигингизга ишонч ҳосил қилинг

Агар пул топиш ҳақида ўйлаганингизда, шубҳа пайдо бўлса ва ўзингиздан: «Мен бой бўлишга лойиқманми?» деб сўрасангиз, бу ёмон аломат. Ҳаётда бой бўлиш учун фикрингиз билан ҳам ўзингизни бой одамдек ҳис қилинг. «Мен тежашим керак», «Мен пул топа олмайман» деган ибораларга ўралашиб қолманг ... Шундай ўйланг: мен пул ишлашга лойиқман, мен буни қила оламан ва мен хоҳлаган нарсамга қодирман.

Иш жойингизни ўзгартиришдан ва янги тажриба орттиришдан қўрқманг

Баъзиларга барқарорлик катта даромаднинг асосий таркибий қисмларидан бири бўлиб туюлади. Бой дада ишни ўзгартиришдан қўрқмаслик кераклигини айтганидек, бир мутахассисликдан бошқасига ўтиш дунёқарашингизни кенгайтиришга ёрдам беради. Дунёқарашингиз қанчалик кенг бўлса ва турли лавозимларда кўпроқ тажрибага эга бўлсангиз, бутунлай бошқа соҳаларда ҳам пул ишлашингиз осонроқ бўлади. Турли жараёнларни бошқаришни ўрганинг, пул ва одамларни, энг муҳими, ўзингизни ва вақтингизни бошқариш кўникмаларига эга бўлинг.

Фаолликларни кўпайтириб, пассивликларни камайтиринг

Пассивликни минималлаштиришга ҳаракат қилинг. Агар ҳали оёққа турмаган бўлсангиз, унда харажатларни талаб қиладиган ва ҳеч қандай фойда келтирмайдиган нарсаларни унутинг (деярли ҳамма нарсадан фойда олишга ҳаракат қилинг). Масалан, жуда кўп техник хизмат кўрсатишни талаб қиладиган машина, сиз ижарага бермаган квартира ёки уй. Активлар ҳар доим даромадингиз бўлиб қолади, уни бизнес инвестициялари, акциялар ёки беҳуда бўлмаган кўчмас мулкни тўғри жойлаштириш орқали яратишингиз мумкин.

Муваффақиятсизликларингиз билан фахрланинг

Йўқотишлардан ёки муваффақиятсизликлардан қўрқманг. Қўрқув табиий ҳолат, лекин хатоларингиздан қанчалик тез сабоқ олсангиз, тезроқ кўтарилиш эҳтимоли шунчалик юқори бўлади. Йўқотишни фожиа деб ҳисобламанг. Фақат ғалаба қозониш учун бир нечта уринишлар қилмаган одам мағлуб бўлолмайди.

Пул йўқотиш қўрқувидан халос бўлинг

Агар бойиб кетишни истасангиз, унда доимий сармоя - пул ишлашнинг ягона йўли деган фикрга ўрганинг. Таваккал қилишдан қўрқманг ва пулга эртами-кечми сизга фойда келтирадиган товар сифатида муносабатда бўлинг. Агар пул йўқотишдан хавотирда бўлсангиз ва «куйиб қолишдан» қўрқсангиз, афсуски, сизда катта ютуқдан олдин бир неча бор йўқотишга тайёр бўлган одамга қараганда бой бўлиш имконияти анча паст.

Дастлаб харажатларни қисқартиринг

Бой кўриниш ва бой бўлиш бир хил нарса эмас. Квартиралар, машиналар ва уйларнинг мавжудлиги ҳақиқий даромад даражангизни кўрсатмайди. Айниқса, қимматбаҳо кўчар ёки кўчмас мулк охирги пулга ёки кредитга сотиб олинган бўлса. Бой одам биринчи навбатда харажатларни қисқартиради, инвестициялар ёки бизнесни ривожлантиришга пул тикади ва фақат сиз учун ишлайдиган бўш маблағингиз бўлгандан кейингина ўзингизни бой деб аташингиз мумкин.

Пулни яхши кўринг

Эҳтимол, бу энг муҳим қоидадир. Сиз пул ҳақида гапиришдан чарчамайсиз, иштиёқдасиз ва молия билан боғлиқ ҳамма нарсани ўрганишни хоҳлайсиз. Агар  пулга ва у билан боғлиқ бўлган нарсаларга унчалик қизиқмасангиз, унда бутун ҳаётингизни бойиш ва капитал ўсишга бағишламаслигингиз керак. Айниқса, рақамлар, таҳлиллар ва иқтисод сизни зериктирса.

 Пулга бўлган муҳаббат муваффақият калитидир.