Украинадаги уруш логистика муаммолари, ёмон об-ҳаво ва бошқа бузилишлар билан чекланиб қолган хом ашё оқимини тўхтатди. Бунинг оқибатида нархларнинг кўтарилиши содир бўлди.
The Economist нашри нархларнинг тушаётгани ва бу рецессиянинг қанчалик олдини олишини таҳлил қилди.
Рецессия — вақтинчалик иқтисодий пасайиш даври бўлиб, бу даврда савдо ва саноат фаолияти қисқаради, одатда икки чоракда ялпи ички маҳсулотнинг пасайиши билан белгиланади.
Март ойида Brent маркали нефтнинг бир баррели 128 долларни ташкил этди ва Европада газ нархи икки ой аввалгидан уч баравар юқорилади.
Барча саноат металлари учун тенденция бўлган мис бир тонна учун 10 845 долларни ташкил қилиб, рекорд нархга етди.
Буғдой, маккажўхори ва соя нархлари 10 фоиздан кўпроққа ошди. Истеъмол нархларининг кўтарилиши, дунё марказий банкларига фоиз ставкаларини ошириш учун яна бир сабаб ҳосил қилди.
Бироқ сўнгги ҳафталарда вазият умуман бошқа томонга ўзгарди. Нефтьнинг бир баррели 100 доллар атрофида сотилмоқда.
Миснинг бир тоннаси учун нарх 18 ой ичида биринчи марта тоннаси 8000 доллардан пастга тушди. Металлар май ойидан бери умумий олиб қараса 10 фоиздан 40 фоизгача арзонлади.
Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари нархи урушдан олдинги даражага қайтди. Россия етказиб беришни қисқартиргани сабабли ўсишда давом этган Европада газ нархи бу тенденцияни пасайтирмоқда.
Бундан ташқари, йил бошида нархларнинг ошишига сабаб бўлган айрим таъминот чекловлари юмшатилган — масалан, ғалла етиштириладиган ҳудудларда об-ҳаво яхшиланган. Айни пайтда БМТ Украинанинг буғдой ташиш блокадасини тугатишга ҳаракат қилмоқда.
Марказий банклар учун нархларнинг бирданига пасайиши аралаш янгилик сифатида қабул қилинмоқда. Бу шуни кўрсатадики, улар эндигина пул-кредит сиёсатини кучайтиришни бошлаган бўлса ҳам, инфляцияни енгиши мумкин.
JPMorgan Chase банки маълумотларига кўра, 1 июлгача бўлган бир ҳафта ичида товар-фьючерс бозорларидан тахминан 16 млрд доллар оқиб чиқди ва бу йил учун жами 145 млрд долларга етди.
Қисман бу фоиз ставкаларининг ошишини акс эттиради. Май ойида Американинг узоқ муддатли фоиз ставкалари 2020 йилдан буён биринчи марта ижобий кўрсаткичга айланди. Бу эса даромад келтирмайдиган товарларни чайқовчилар учун камроқ жозибадор қилди.
Бу товар нархлари инфляцияси тўхтамаган бўлиши мумкинлигини кўрсатади. Таҳлилчиларнинг айтишича асосий ставка ўзгариши билан боғлиқ бўлган ҳаракатлар одатда қисқа муддатли бўлади.
Энергия нархлари ҳамон Путиннинг инжиқликлари олдида ҳимоясиз, — дейди The Economist нашри.
Қимматлашган энергия, ўз навбатида, металл компанияларини ишлаб чиқаришни янада қисқартиришига олиб келади.
Рецессия юз берган тақдирда ҳам нархлар юқорилигича қолиши кутилмоқда.
Изоҳ (0)